Ekrem öNCü-Taylan ŞAHİN -HT GAZETE
Serbest meslek erbabı, kazanç temin etmemiş olsa bile yıllık beyanname vermek zorundadır. Gelir vergisi beyannamesinde indirimlerin yapılabilmesi için; yıllık beyanname ile bildirilecek bir gelirin bulunması ve yapılacak indirimlerin ilgili mevzuatta belirtilen şartları taşıması gerekmektedir. Serbest meslek kazancından indirim konusu yapılabilecek kalemler şunlardır:
- Şahıs Sigorta Primleri n Eğitim ve Sağlık Harcamaları
- Engellilik İndirimi n Bağış ve Yardımlar
- Sponsorluk Harcamaları
- Araştırma ve Geliştirme Harcamaları
- Başbakanlıkça veya BKK'ca Başlatılan Yardım Kampanyalarına Yapılan Ayni ve Nakdi Bağışlar
- Türkiye Kızılayı Derneği ve Türkiye Yeşilay Cemiyeti'ne Makbuz Karşılığı Yapılan Nakdi Bağış ve Yardımlar
- Türkiye'den Yurtdışı Mukimi Kişi ve Kurumlara Verilen Hizmetler
- EXPO 2016 Antalya Ajansı'na Yapılan Her Türlü Nakdi ve Ayni Bağış ve Yardımlar ile Sponsorluk Harcamaları
- Diğer Kanunlara Göre Tamamı İndirilecek Bağış ve Yardımlar Serbest meslek faaliyetinde bulunan gerçek kişiler kâr ve zararlarını Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi ile beyan eder ve bu beyannamelerini bağlı bulundukları vergi dairesine verirler. 2014 yılında faaliyette bulunan ve serbest meslek kazancı elde eden mükellefler, bu dönemde elde ettikleri serbest meslek kazançlarını/ zararlarını 2015 yılının mart ayının başından 25'inci (yirmi beşinci) günü akşamına kadar (1 Mart ' 25 Mart) beyan etmeleri gerekmektedir. Eğer, beyanname taahhütlü posta ile gönderilirse, postaya veriliş tarihi beyannamenin verildiği tarih kabul edilecektir. Hesaplanan gelir vergisi, 2015 yılının mart ve temmuz aylarında iki eşit taksitle ödenecektir. Hesaplanan vergi, bağlı bulunan vergi dairesinin bildirilmesi şartı ile herhangi bir vergi dairesine ödenebileceği gibi vergi tahsiline yetkili banka şubelerine de ödenebilecektir.
BU KAZANçLARDA GEçİCİ VERGİ UYGULAMASI NASIL?
Geçici vergi, takvim yılının üçer aylık dönemleri itibarıyla serbest meslek kazancı üzerinden hesaplanır. İlgili hesap döneminin üçer aylık dönemlerine ilişkin olarak ödenen geçici vergi yıllık beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilir. ödenmeyen geçici vergi, hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilemez ve terkin edilir.
öRNEK 1
MİMAR BEYİN KIRA GELİRİ VARSA NASIL HESAPLANIR?
Iç Mimar Ahmet Bey'in 2014 yılında elde ettiği serbest meslek kazancı 60.000 TL'dir. Kesinti suretiyle vergilendirilmiş işyeri kira geliri ise 15.000 TL'dir. Mükellef, serbest meslek kazancından dolayı Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi verecektir. Serbest meslek kazancı ile tevkifata tabi işyeri kira geliri tutarının toplamı olan (60.000 + 15.000 =) 75.000 TL, 27.000 TL'lik beyan sınırını aştığından, işyeri kira geliri de beyannameye dahil edilecektir. Ahmet Bey'in 2014 yılı kazancı üzerinden hesaplanan gelir vergisi aşağıdaki gibi olacaktır. Serbest Meslek Kazancı 60.000 TL Işyeri Kira Geliri (Brüt) 15.000 TL Gelir Vergisi Matrahı 75.000 TL Hesaplanan Gelir Vergisi 19.010 TL olacaktır. örneğimizde giderler dikkate alınmamıştır.
öRNEK 2
DOKTOR MUAYENEHANESİ NASIL BEYANNAME VERİR?
Doktor Tuba Hanım, kendi muayenehanesini işletmektedir. Tuba Hanım 2014 yılında;
- Doktorluk hizmetinden toplam 300.000 TL hasılat elde etmiştir.
- Mesleki giderleri toplam 100.000 TL'dir. n Yıllık 10.000 TL Bağ-Kur primi ödemiştir.
- Merkezi Türkiye'de bulunan (X) sigorta şirketine, küçük çocukları için 10.000 TL hayat sigortası primi ödemiştir.
- Bireysel emeklilik sistemi katkı payı olarak 2.000 TL ödemiştir.
(1) Hayat sigortasına ödenen primin indirim konusu yapılabilecek yıllık toplam tutarı, beyan edilen gelirin %15'ini aşmayacak şekilde katkı payının %50'si (10.000 x %50) olan 5.000 TL'dir.
Diş Hekimi Serkan Yılmaz'ın 2014 yılı kazancı üzerinden hesaplanan gelir vergisi aşağıdaki gibi olacaktır.
(2) Toplam Hasılat 300.000 TL n Toplam Mesleki Giderler 100.000 TL
- Bağ-Kur Primi 10.000 TL n Beyan Edilecek Serbest Meslek Kazancı (300.000 110.000 =) 190.000 TL
- Hayat Sigortası Primi 5.000 TL
- Gelir Vergisi Matrahı (190.000 ' 5.000 =) 185.000 TL n Hesaplanan Gelir Vergisi 57.510 TL
(1) Bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları hiçbir suretle yıllık beyannamede vergi matrahının tespitinde indirilemez.
(2) Bu örnekte, mükellefin yıl içinde ödediği geçici vergi ile tevkif suretiyle kesilen vergiler dikkate alınmamaktadır.
