VUK Genel Tebliği Taslağı (Seri No:497)
- 25 Nisan 2018
Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’ndan:
VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİ TASLAĞI
(SIRA NO: 497)
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1) 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununa 21/3/2018 tarih
ve 7103 sayılı Vergi Kanunları ile Çeşitli Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 16 ncı maddesi ile eklenen Geçici 30 uncu maddenin
uygulanmasına ilişkin usul ve esasların belirlenmesi bu Tebliğin amaç ve kapsamını
oluşturmaktadır.
Yasal düzenlemeler ve dayanak
MADDE 2- (1) 213 sayılı Vergi Usul Kanununun;
- 313 üncü maddesinin birinci fıkrasında, "İşletmede bir yıldan fazla kullanılan ve
yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunan gayrimenkullerle 269 uncu
madde gereğince gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin, alet, edevat, mefruşat,
demirbaş ve sinema filmlerinin birinci kısımdaki esaslara göre tespit edilen değerinin bu
Kanun hükümlerine göre yok edilmesi amortisman mevzuunu teşkil eder.",
- 315 inci maddesinde, "Mükellefler amortismana tabi iktisadi kıymetlerini Maliye
Bakanlığının tespit ve ilan edeceği oranlar üzerinden itfa ederler. İlan edilecek oranların
tespitinde iktisadi kıymetlerin faydalı ömürleri dikkate alınır.”,
- Mükerrer 315 inci maddesinde, “Bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerden
dileyenler, amortismana tabi iktisadi değerlerini, azalan bakiyeler üzerinden amortisman
usulü ile yok edebilirler.
Bu usulün tatbikinde;
1. Her yıl, üzerinden amortisman hesaplanacak değer, evvelce ayrılmış olan
amortismanlar toplamının tenzili suretiyle tesbit olunur. Enflasyon düzeltmesi yapılan
dönemlerde, üzerinden amortisman ayrılacak değer, amortismana tâbi iktisadî kıymetin
düzeltilmiş değerinden daha evvel ayrılmış olan amortismanların toplamının taşınmış
değerleri indirilmek suretiyle tespit edilir.
2. Bu usulde uygulanacak amortisman oranı %50'yi geçmemek üzere normal
amortisman oranının iki katıdır.
3. Bu usulde amortisman süresi normal amortisman nispetlerine göre hesaplanır.
Bu sürenin son yılına devreden bakıye değer, o yıl tamamen yok edilir.”,
- Geçici 30 uncu maddesinde, “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra,
17/4/1957 tarihli ve 6948 sayılı Sanayi Sicili Kanununa göre sanayi sicil belgesini haiz
mükelleflerce münhasıran imalat sanayiinde veya 26/6/2001 tarihli ve 4691 sayılı Teknoloji
Geliştirme Bölgeleri Kanunu, 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve
Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun ve 3/7/2014 tarihli ve 6550 sayılı
Araştırma Altyapılarının Desteklenmesine Dair Kanun kapsamında faaliyette bulunan
mükelleflerce münhasıran Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde kullanılmak üzere, 2019
takvim yılı sonuna kadar iktisap edilen yeni makina ve teçhizat ile aynı tarihe kadar yatırım
teşvik belgesi kapsamında iktisap edilen yeni makina ve teçhizat için uygulanacak amortisman
oran ve süreleri, Maliye Bakanlığınca bu Kanunun 315 inci maddesine göre tespit ve ilan
2
edilen faydalı ömür sürelerinin yarısı dikkate alınmak suretiyle hesaplanabilir. Bu şekilde
yapılacak hesaplamada faydalı ömür süresinin küsuratlı çıkması halinde, çıkan rakam bir üst
tam sayıya tamamlanmak suretiyle ilgili kıymetlere uygulanacak amortisman oran ve süreleri
belirlenir. Bu şekilde belirlenen oran ve süreler izleyen yıllarda değiştirilemez. İmalat
sanayiinde kullanılmak üzere iktisap edilen ve madde hükmünden yararlanılabilecek makina
ve teçhizatı tespite Bakanlar Kurulu, uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye
Bakanlığı yetkilidir.”
hükümleri yer almaktadır.
(2) 213 sayılı Kanunun 315 inci maddesinin Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye
istinaden amortismana tabi iktisadi kıymetler için uygulanacak "Faydalı Ömür ve Amortisman
Oranları" tespit edilmiş ve bu oranlar 339, 365, 389, 399, 406, 418, 439 ve 458 Sıra No.lu
Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile değişik, 28/4/2004 tarihli ve 25446 sayılı Resmî
Gazete'de yayımlanan 333 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği eki Amortisman
Listesi ile açıklanmıştır.
(3) 213 sayılı Kanunun Geçici 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının son cümlesinin
Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye dayanılarak, bu maddenin uygulama usul ve esasları
Tebliğin izleyen bölümlerinde belirlenmiştir.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 3- (1) Bu Tebliğ uygulamasında;
a) 213 sayılı Kanun: 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununu,
b) 4691 sayılı Kanun: 26/6/2001 tarihli ve 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri
Kanununu,
c) 5746 sayılı Kanun: 28/2/2008 tarihli ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve
Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunu,
ç) 6550 sayılı Kanun: 3/7/2014 tarihli ve 6550 sayılı Araştırma Alt Yapılarının
Desteklenmesine Dair Kanunu,
d) 6948 sayılı Kanun: 17/4/1957 tarihli ve 6948 sayılı Sanayi Sicili Kanununu,
e) Ar-Ge faaliyeti: 4691 sayılı Kanunun (3/c), 5746 sayılı Kanunun (2/1-a) ve 6550
sayılı Kanunun (2/1-b) maddesinde tanımı yapılan faaliyeti,
f) Sanayi sicil belgesi: Sınai işletmelerin, 6948 sayılı Kanunun 2 nci maddesi
kapsamında, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığında tutulacak sanayi siciline kaydettirilmesi
mukabilinde verilen belgeyi,
g) Tasarım faaliyeti: 4691 sayılı Kanunun (3/z) ve 5746 sayılı Kanunun (2/1-j)
maddesinde tanımı yapılan faaliyeti,
ğ) Yatırım teşvik belgesi: Yatırımın karakteristik değerlerini ihtiva eden, yatırımın bu
değerler ve tespit edilen şartlara uygun olarak gerçekleştirilmesi halinde üzerinde kayıtlı
destek unsurlarından istifade imkânı sağlayan ve 19/6/2012 tarihli ve 28328 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanan 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı amaçlarına uygun olarak
gerçekleştirilecek yatırımlar için Ekonomi Bakanlığı (Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye
Genel Müdürlüğü) veya ilgili yerel birimler (Kalkınma Ajansları, Sanayi Odaları) tarafından
düzenlenen belgeyi,
h) Yeni makina-teçhizat: İmalatını/üretimini müteakiben her hangi bir surette (test
çalışmaları hariç) kullanılmamış makina – teçhizatı,
3
ı) Yenilik: 4691 sayılı Kanunun (3/g), 5746 sayılı Kanunun (2/1-b) ve 6550 sayılı
Kanunun (2/1-n) maddesinde tanımı yapılan faaliyeti,
ifade eder.
Makina ve teçhizat
MADDE 4- (1) 213 sayılı Kanunun Geçici 30 uncu maddesi uygulaması bakımından
makina ve teçhizat, amortismana tabi iktisadi kıymet niteliği taşıyan ve mal/hizmet üretimi ile
Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde kullanılan her türlü makina ve cihazlar ile bunların
eklentileri ve bu amaçla kullanılan taşıma gereçlerini (konveyör, forklift vb.) ifade etmektedir.
(2) Yatırım teşvik belgesi kapsamında iktisap edilen makina ve teçhizatlar
bakımından, iktisap edilen kıymetin uygulamadan yararlanabilmesi için, öncelikle yatırım
teşvik belgesi eki listede yer alması ve makina-teçhizat niteliğinde olması gerekmektedir.
Yatırım teşvik belgesinin düzenlenmesinden önce iktisap edilen makina ve teçhizatlar
bakımından uygulamadan yararlanılması mümkün değildir.
Yatırım teşvik belgesinde yer almasına karşın Ekonomi Bakanlığı tarafından verilen
izin ile devir, satış veya ihraç işlemine konu edilen makina ve teçhizatlar için daha önce bu
uygulama kapsamında ayrılmış amortisman tutarları için her hangi bir düzeltme işlemi
yapılmaz.
Yatırım teşvik belgesinin iptal edilmesi durumunda, iptale konu belgeye dayanılarak
iktisap edilen makina ve teçhizat için bu uygulama kapsamında işlem tesis edilemez.
(3) Aşağıda sayılan iktisadi kıymetler Geçici 30 uncu madde kapsamında
değerlendirilmez.
a) Sarf malzemeleri ve yedek parçalar,
b) Üretimde doğrudan ve zorunlu olarak kullanılanlar dışındaki masa, sandalye,
koltuk, dolap, mefruşat gibi demirbaşlar,
c) Otomobil, panel, arazi taşıtı, otobüs, minibüs, kamyonet, kamyon, treyler ve çekici
gibi taşıt araçları (yüklü ağırlığı 45 tonu geçen offroadtruck tipi kamyonlar ile karayoluna
çıkması mümkün olmayan kaya tipi damperli kamyonlar, madencilikte kullanılan damperli
kamyonlar, mikserli kamyonlar (beton pompası, silobas vb. monteli olanlar dahil), frigorifik
kamyonlar, semi veya frigorifik treylerler, forkliftler, iş makinaları, vinçler, tarım makinaları
ve benzerleri, hastane yatırımlarına ilişkin iktisap edilen ambulanslar, yalnızca
havaalanlarında yolcuları terminalden uçağa ve uçaktan terminale taşımak için kullanılan ve
trafiğe çıkmayan apron otobüsleri hariç).
Uygulamanın kapsamı
MADDE 5- (1) 213 sayılı Kanunun Geçici 30 uncu maddesinden, gelir/kurumlar
vergisi mükelleflerinden;
- 6948 sayılı Kanuna göre sanayi sicil belgesini haiz olanlar, münhasıran imalat
faaliyetinde kullanmak üzere iktisap edecekleri yeni makina ve teçhizat,
- 4691 sayılı Kanun, 5746 sayılı Kanun ve 6550 sayılı Kanun kapsamında faaliyette
bulunanlar, münhasıran Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde kullanmak üzere iktisap
edecekleri yeni makina ve teçhizat,
- Yatırım teşvik belgesini haiz olanlar, haiz oldukları yatırım teşvik belgesi
kapsamında iktisap edecekleri yeni makina ve teçhizat
için yararlanabilecektir.
4
(2) Sanayi sicil belgesini haiz olanlar, kapsamı Bakanlar Kurulunca belirlenen makina
ve teçhizat için Geçici 30 uncu madde uygulamasından yararlanabilecek olup, makina ve
teçhizatın iktisap edildiği tarih itibarıyla sanayi sicil belgesini haiz olunması gerekmektedir.
Uygulamada süre
MADDE 6- (1) 213 sayılı Kanunun Geçici 30 uncu maddesi ile getirilen uygulamadan
madde kapsamına giren mükelleflerce, maddenin yürürlük tarihi olan 1 Mayıs 2018 tarihinden
itibaren 2019 takvim yılı sonuna kadar iktisap edilecek yeni makina ve teçhizat için
faydalanılabilecektir.
Dolayısıyla, mezkur maddenin yürürlüğünden önce veya 31/12/2019 tarihinden sonra
iktisap edilen makina–teçhizat için bu uygulamadan faydalanılması mümkün
bulunmamaktadır.
Amortisman oran ve süresinin hesaplanması
MADDE 7- (1) 213 sayılı Kanunun Geçici 30 uncu maddesiyle, madde kapsamına
giren mükelleflerce maddede belirtilen şartlar kapsamında iktisap edilen yeni makina ve
teçhizat için uygulanacak amortisman oran ve sürelerinin, Maliye Bakanlığınca 213 sayılı
Kanunun 315 inci maddesine göre tespit ve ilan edilen faydalı ömür sürelerinin yarısı dikkate
alınmak suretiyle hesaplanabilmesine olanak sağlanmış olup, bu şekilde yapılacak
hesaplamada faydalı ömür süresinin küsuratlı çıkması halinde, çıkan rakam bir üst tam sayıya
tamamlanmak suretiyle ilgili kıymetlere uygulanacak amortisman oran ve süreleri
belirlenecektir.
(2) Yukarıda belirtildiği şekilde belirlenmiş olan oran ve sürelerin izleyen yıllarda
değiştirilmesi mümkün bulunmamaktadır.
(3) Geçici 30 uncu madde ile getirilen uygulamadan, madde kapsamına giren iktisadi
kıymet için ilk kez amortisman ayrılacağı hesap döneminden itibaren yararlanılabilecektir.
Mezkûr madde kapsamındaki bir makina – teçhizat için ilk kez ayrılan amortismanın genel
esaslara göre olması, diğer bir ifade ile bu uygulamadan yararlanma tercihinde
bulunulmaması halinde, izleyen dönemlerde mezkûr madde uygulamasından
yararlanılabilmesi mümkün değildir.
(4) 213 sayılı Kanunun Geçici 30 uncu maddesi kapsamında iktisap edilen bir iktisadi
kıymetin faydalı ömrünün Maliye Bakanlığınca iki yıl olarak belirlenmiş olması durumunda
mükelleflerce söz konusu iktisadi kıymet değeri amortismana tabi tutulmayarak doğrudan
gider yazılabilecektir.
Amortisman usulünü seçme
MADDE 8- (1) 213 sayılı Kanunun Geçici 30 uncu maddesi ile getirilen uygulamadan
faydalanacak makina ve teçhizat için, bilanço esasına göre defter tutan mükellefler tarafından
normal veya azalan bakiyeler usulü ile amortisman usullerinden biri seçilerek, amortisman
ayırma hakkına sahip diğer mükelleflerce de normal amortisman yöntemine göre amortisman
ayrılabilecektir.
Örnek: Yatırım teşvik belgesi sahibi (A) A.Ş. 31/5/2018 tarihinde 30.000 TL ye
(katma değer vergisinden müstesna olarak) yatırım teşvik belgesi kapsamında cam ürünleri
imalatında kullanılan yeni bir makina satın almış olup, söz konusu makinanın faydalı ömrü
333 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği eki amortisman listesinde 5 yıl olarak
belirlenmiştir.
Mükellefin 213 sayılı Kanunun Geçici 30 uncu maddesi ile getirilen uygulamadan
faydalanmak istemesi durumunda söz konusu iktisadi kıymetin faydalı ömrü (5/2 =) 2,5 yıl
5
olarak hesaplanacak, sürenin küsuratlı çıkması nedeniyle 2,5 sayısı bir üst tam sayıya
tamamlanmak suretiyle faydalı ömür 3 yıl olarak belirlenecektir.
a) Mükellefin normal amortisman usulünü seçmesi:
Amortisman oranı : 1/3 = %33,33
Yıllık amortisman tutarı: 30.000 x %33,33 = 10.000
Normal Amortisman Yöntemine Göre Yıllık Amortisman Tablosu
Yıllar Amortismana Esas
Değer Amortisman Oranı İlgili Yılda Ayrılacak
Amortisman Tutarı
2018 30.000 %33,33 10.000
2019 30.000 %33,33 10.000
2020 30.000 %33,33 10.000
b) Mükellefin azalan bakiyeler usulünü seçmesi:
Amortisman oranı: 1/3 = %33,33 x 2 = %66,66 (Azalan bakiyeler usulünde
uygulanacak amortisman oranı 213 sayılı Kanunun mükerrer 315 inci maddesi uyarınca %50
oranını geçemeyeceği için amortisman oranının %50 olarak uygulanması gerekmektedir)
Azalan Bakiyeler Yöntemine Göre Yıllık Amortisman Tablosu
Yıllar Amortismana Esas
Değer
Amortisman Oranı İlgili Yılda Ayrılacak
Amortisman Tutarı
2018 30.000 %50 15.000
2019 15.000 %50 7.500
2020 7.500 - 7.500
Listelerde yer almayan iktisadi kıymetlerin iktisap edilmesi
MADDE 9- (1) 213 sayılı Kanunun Geçici 30 uncu maddesi kapsamında iktisap
edilen amortismana tabi iktisadi kıymetlerin 333 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel
Tebliğinin ekinde bulunan listedeki herhangi bir sınıflamada yer almaması durumunda,
iktisadi kıymetlere uygulanacak amortisman oranları, mükelleflerin müracaatları üzerine
Bakanlığımızca belirlenecek olup, mükelleflerin söz konusu iktisadi kıymetler için de anılan
madde hükmünden faydalanmaları mümkün bulunmaktadır.
Diğer hususlar
MADDE 10- (1) 213 sayılı Kanunun Geçici 30 uncu maddesi hükümlerine aykırı
olarak işlem tesis eden mükellefler hakkında, mezkûr Kanunun ilgili ceza hükümleri tatbik
olunur.
(2) 213 sayılı Kanunun Geçici 30 uncu maddesi ile getirilen uygulamadan
faydalanılması ihtiyaridir.
6
Ancak, bu uygulamadan yararlanılmasına bağlı olarak belirlenen ve uygulanmasına
başlanılan amortisman oran ve süreleri, izleyen dönemlerde değiştirilemez. Dolayısıyla, söz
konusu madde kapsamında amortisman ayırmaya başlandıktan sonra ilgili makina-teçhizat
için genel esaslara göre bulunacak amortisman oran ve sürelerine dönülmesi mümkün
değildir.
(3) 213 sayılı Kanunun Geçici 30 uncu maddesi ile getirilen uygulamadan
yararlanmak isteyen mükellefler, bu yöntemi uyguladıklarını kanuni defter, amortisman
listeleri ve beyannamelerinde belirtmeye mecburdurlar.
(4) 213 sayılı Kanunun Geçici 30 uncu maddesinin uygulanmasına yönelik olarak bu
Tebliğ ile düzenleme yapılmamış olan hallerde, 213 sayılı Kanunun amortisman
uygulamasına ilişkin genel hükümleri çerçevesinde işlem tesis edilir.
Yürürlük
MADDE 11- (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 12- (1) Bu Tebliğ hükümlerini Maliye Bakanı yürütür.
