VUK Genel Tebliği Taslağı (Seri No:496)
- 25 Nisan 2018
Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’ndan:
VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİ TASLAĞI
(SIRA NO: 496)
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 278 inci
maddesi uyarınca imha edilmesi gereken malların değerlenmesinde genel uygulamaya ilişkin
açıklamalar ile 21/3/2018 tarih ve 7103 sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun
Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 10 uncu maddesiyle
213 sayılı Vergi Usul Kanununa eklenen 278/A maddesinde öngörülen değerleme
uygulamasına ilişkin usul ve esasların belirlenmesi bu Tebliğin amaç ve kapsamını teşkil
etmektedir.
Yasal düzenlemeler ve dayanak
MADDE 2 – (1) 213 sayılı Vergi Usul Kanununun;
- 186 ncı maddesinde “Envanter çıkarmak, bilânço günündeki mevcutları, alacakları
ve borçları saymak, ölçmek, tartmak ve değerlemek suretiyle kesin bir şekilde ve müfredatlı
olarak tespit etmektir.
Şu kadar ki; ticari teamüle göre tartılması, sayılması ve ölçülmesi mûtat olmıyan
malların değerleri tahminen tesbit olunur.
Mevcutlar, alacaklar ve borçlar işletmeye dahil iktisadi kıymetleri ifade eder.”
- 258 inci maddesinde, “Değerleme, vergi matrahlarının hesaplanmasiyle ilgili
iktisadi kıymetlerin takdir ve tesbitidir.”,
- 259 uncu maddesinde, “Değerlemede, iktisadi kıymetlerin vergi kanunlarında
gösterilen gün ve zamanlarda haiz oldukları kıymetler esas tutulur.”,
- 262 nci maddesinde, “Maliyet bedeli, iktisadi bir kıymetin iktisap edilmesi veyahut
değerinin artırılması münasebetiyle yapılan ödemelerle bunlara müteferri bilumum giderlerin
toplamını ifade eder.”,
- 267 nci maddesinde, “Emsal bedeli, gerçek bedeli olmıyan, veya bilinmiyen veyahut
doğru olarak tesbit edilemiyen bir malın, değerleme gününde satılması halinde emsaline
nazaran haiz olacağı değerdir.
Emsal bedeli sıra ile, aşağıdaki esaslara göre tayin olunur:
…
Üçüncü sıra: (Takdir esası) Yukarıda yazılı esaslara göre belli edilemeyen emsal
bedelleri ilgililerin müracaatı üzerine takdir komisyonunca takdir yolu ile belli edilir.
Takdirler, maliyet bedeli ve piyasa kıymetleri araştırılmak ve kullanılmış eşya için ayrıca
yıpranma dereceleri nazara alınmak suretiyle yapılır. Takdir edilen bedellere mükelleflerin
vergi mahkemesinde dava açma hakkı mahfuzdur. Ancak, dava açılması verginin tahakkuk ve
tahsilini durdurmaz.
…”,
- 274 üncü maddesinde “Emtia, maliyet bedeliyle değerlenir. Emtianın maliyet
bedeline nazaran değerleme günündeki satış bedelleri % 10 ve daha fazla bir düşüklük
2
gösterdiği hallerde mükellef, maliyet bedeli yerine 267 nci maddenin ikinci sırasındaki usul
hariç olmak üzere, emsal bedeli ölçüsünü tatbik edebilir. Bu hüküm 275 inci maddede yazılı
mamuller için de uygulanabilir.”,
- 275 inci maddesinde “İmal edilen emtianın (Tam ve yarı mamul mallar) maliyet
bedeli aşağıda yazılı unsurları ihtiva eder:
1.Mamulün vücuda getirilmesinde sarf olunan iptidai ve ham maddelerin bedeli;
2. Mamule isabet eden işçilik;
3. Genel imal giderlerinden mamule düşen hisse;
4. Genel idare giderlerinden mamule düşen hisse; (Bu hissenin mamulün maliyetine
katılması ihtiyaridir.)
5. Ambalajlı olarak piyasaya arz edilmesi zaruri olan mamullerde ambalaj
malzemesinin bedeli.
Mükellefler, imal ettikleri emtianın maliyet bedellerini yukarıki unsurları ihtiva etmek
şartıyle diledikleri usulde tâyin edebilirler.”
- 278 inci maddesinde “Yangın, deprem ve su basması gibi afetler yüzünden veyahut
bozulmak, çürümek, kırılmak, çatlamak, paslanmak gibi haller neticesinde iktisadi
kıymetlerinde önemli bir azalış vâki olan emtia ile maliyetlerinin hesaplanması mûtat
olmayan hurdalar ve döküntüler, üstüpü, deşe ve ıskartalar emsal bedeli ile değerlenir.”,
- 278/A maddesinde “Bozulma, çürüme veya son kullanma tarihinin geçmesi gibi
nedenlerle imha edilmesi gereken emtia, bu mahiyetteki imha işlemleri süreklilik arz eden
mükelleflerin başvurularına istinaden, bu Kanunun 267 nci maddesinin ikinci fıkrasının
üçüncü bendindeki usulle mukayyet olmaksızın, Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen usul
çerçevesinde ve tayin olunan imha oranı dikkate alınmak suretiyle değerlenebilir.
Birinci fıkra hükmünden yararlanmak için yapılan başvurular, Maliye Bakanlığınca,
mükellefin geçmiş yıllardaki işlemleri, fiili üretimi, satış ve imha süreçleri ile sektördeki diğer
mükelleflerin durumu, yetkili idare, oda ve kuruluşların görüşleri de dikkate alınmak suretiyle
değerlendirilir. Bu değerlendirme neticesinde, Maliye Bakanlığınca karşılıklı anlaşmak
suretiyle, tayin olunan imha oranını aşmamak kaydıyla imha edilen emtianın emsal bedeli
sıfır olarak kabul edilir.
Mükellefler, imha işlemine ilişkin her türlü kayıt, belge ve evrakı bu Kanunun ilgili
hükümleri uyarınca muhafaza ve gerektiğinde ibraz etmek zorundadır.
Maliye Bakanlığı, bu maddeden yararlanmak için başvuruda bulunabilecek
mükelleflerde aranacak şartları, tayin olunan imha oranının geçerli olacağı süreyi, imha
oranının süresinden önce iptaline ilişkin kriterleri, bu madde kapsamına giren emtiayı
(sektörler, iş kolları ve işletme büyüklüklerini ayrı ayrı ya da birlikte dikkate almak suretiyle)
belirlemeye ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esasları tespite yetkilidir.”
hükümleri yer almaktadır.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 3 – Bu Tebliğ uygulamasında;
a) 213 sayılı Kanun: 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununu,
b) İdare: Gelir İdaresi Başkanlığını,
3
c) İmha Oranı: Yurtiçinde satışa konu edilen emtianın, bozulma, çürüme veya son
kullanma tarihinin geçmesi gibi nedenlerle imha edilmek üzere gerçekleşen iade miktarlarının
ilgili yıldaki toplam yurtiçi satış miktarına oranını,
ç) Atık işleme tesisi: 2/4/2015 tarihli ve 29315 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan
Atık Yönetimi Yönetmeliği hükümleri ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca belirlenen
esaslara uygun olarak izin/çevre lisansı almış atık işleme tesislerini,
ifade eder.
BİRİNCİ BÖLÜM
İMHA EDİLEN EMTİANIN DEĞERLENMESİNDE GENEL UYGULAMA
İmha edilen emtianın değerinin takdir komisyonu tarafından tespit edilmesi
MADDE 4 – (1) 213 sayılı Kanunun 267 ve 278 inci maddeleri uyarınca, yangın,
deprem ve su basması gibi doğal afetler nedeniyle veya bozulmak, çürümek, kırılmak,
çatlamak, paslanmak gibi nedenlerle iktisadi kıymetin imha edilmesinin gerektiği hallerde,
emsal bedel ile değerlenecek olan iktisadi kıymet değerinin ortalama fiyat veya maliyet
bedeliyle belirlenmesi mümkün olmadığından, bu kıymetlerdeki değer düşüklüğü takdir
komisyonu marifetiyle tespit edilir.
(2) Takdir komisyonu tarafından takdir edilen emsal bedeli, mükellefler tarafından
değer düşüklüğüne uğrayan iktisadi kıymetin değeri olarak kayıtlara intikal ettirilir. Değer
düşüklüğü ise ilgili dönem kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınır.
Emtianın ilgili Bakanlık veya Yetkili Kurum görevlilerinin yer aldığı bir
komisyon nezdinde imha edilmesi
MADDE 5 – (1) Kıymeti düşen emtiadan; son kullanma tarihinin geçmesi veya kalite
standartlarına uygun olmamaları ya da çevreye ve insan sağlığına zarar verecek nitelikte
olmaları gibi nedenlerle imha edilmesi gerekenler bakımından, bu Tebliğin 4 üncü
maddesinin (2) numaralı ayrımı kapsamında işlem tesis edilebilmesi için, imha işleminin, esas
itibariyle, takdir komisyonu nezaretinde gerçekleştirilmiş olması aranır.
(2) Bu gibi imha edilmesi mecburiyeti bulunan emtianın emsal bedelinin takdir
komisyonunca muayyen bir zamanda takdirinin mümkün olmamasına bağlı olarak; takdir
komisyonuna başvurulmaksızın ilgili bakanlık veya yetkili kurum görevlilerinin de yer aldığı
bir komisyon nezdinde tutanakla tespit edilmek suretiyle malların imha edilebilmesi de
mümkündür.
Bu durumda, imha edilecek emtianın niteliğine göre, ilgili mevzuat gereği yetkili/ilgili
bakanlık veya kurum görevlileri ve bu emtiayı imha etmeye yetkili müessese ile mükellefin
temsilcilerinin de yer aldığı bir komisyon nezdinde imha işleminin yapılması ve bu durumun
komisyon tarafından tutanakla tespit edilmesi kaydıyla, imha işleminin takdir komisyonu
nezdinde yapılması ve mükellefin bağlı olduğu vergi dairesi görevlilerinin söz konusu imha
komisyonuna katılımı aranmaz.
Mükelleflerce bu şekilde gerçekleştirilen imha işlemine ilişkin düzenlenen tutanağa
dayanılarak gerekli yasal kayıtlar yapılır. Değer düşüklüğünün yasal kayıtlara intikal
ettirilebilmesi için ayrıca takdir komisyonu kararı aranmaz. Ancak, söz konusu imha tutanağı
ile imha işlemine dayanak diğer belge ve vesikaların istenildiğinde ibraz edilmek üzere
mükelleflerce muhafaza edilmesi zorunludur.
(3) Yukarıda belirtilen şekilde gerçekleştirilen imha işlemleri, 213 sayılı Kanunun
278/A maddesi kapsamında ve mükelleflere tayin olunan imha oranı dahilinde
değerlendirilmeyecek olup, bu maddenin uygulama usul ve esasları Tebliğin ikinci
4
bölümünde belirlenmiştir. Dolayısıyla, söz konusu imha işlemleri bakımından Tebliğin ikinci
bölümünde belirlenen usul ve esaslara uyulması gerekmemektedir.
Yurt dışında imha edilen emtianın durumu
MADDE 6 – (1) İhraç edilen emtiadan ticari sebeplerle iadesi gerekenlerin geri
getirilme maliyetinin yüksek olması veya hukuki nedenlerle geri getirilememesi ya da
bozulmak, çürümek, kırılmak, çatlamak, paslanmak gibi nedenlerle imha edilmesinin
gerekmesi durumunda söz konusu emtianın imha edildiğine ilişkin ilgili ülke mevzuatına göre
düzenlenen belgeler esas alınmak suretiyle takdir komisyonu tarafından verilecek karara
istinaden gerekli yasal kayıtlar yapılır. Bu durumda, imha işlemine ilişkin olarak ilgili ülke
mevzuatına göre düzenlenen belgelerin istenildiğinde ibraz edilmek üzere mükelleflerce
muhafaza edilmesi gerekmektedir.
(2) Yukarıda ifade edildiği şekilde yurt dışında imha edilen emtianın değerleme
işlemleri, 213 sayılı Kanunun 278/A maddesi kapsamında ve mükelleflere tayin olunan imha
oranı dahilinde bulunmamaktadır.
Ambalaj malzemelerinin durumu
MADDE 7 – (1) 213 sayılı Kanunun 275 inci maddesine göre ambalajlı olarak
piyasaya arz edilmesi gereken emtiada ambalaj malzemesinin bedeli imal edilen emtianın
maliyet bedeli içerisine dahil edilmektedir. Kıymeti düşen emtianın ambalaj malzemesi ile
birlikte imha edilmesi durumunda, emtianın maliyet bedeli içerisinde yer alan ambalaj
malzemesi bedelinin de 213 sayılı Kanunun 278 inci maddesi kapsamında değerlendirilmesi
gerekmektedir.
(2) İmha edilen emtianın ambalaj malzemesinin imha edilmemesi ve hurda olarak
tekrar kullanılabilecek nitelikte olması halinde, söz konusu malzemelerin emsal bedelle
değerlenerek kayıtlarda izlenmesi gerekmektedir.
Kıymeti düşen emtiada oluşan değer düşüklüğünün gider olarak dikkate
alınacağı dönem
MADDE 8 – (1) 213 sayılı Kanunun 278 inci maddesi kapsamında yapılan değerleme
işlemlerinde;
- Takdir komisyonu kararının (Tebliğin 4 üncü maddesi),
- İlgili bakanlık veya yetkili kurum görevlilerinin de yer aldığı komisyon nezdinde
imha işlemine ilişkin olarak düzenlenen tutanağın (Tebliğin 5 inci maddesi),
- Yurt dışında gerçekleştirilen imhalara ilişkin olarak ilgili ülke mevzuatına göre
düzenlenen belgelere istinaden verilen takdir komisyonu kararının (Tebliğin 6 ncı maddesi),
mükelleflere bildirildiği tarih itibariyle değer düşüklüğü belli olduğundan, emtianın
maliyet bedeli ile emsal bedeli arasındaki farkın, takdir komisyonu kararının veya tutanağın
tebliğ edildiği dönemde gider olarak dikkate alınması gerekmektedir.
İKİNCİ BÖLÜM
BOZULMA, ÇÜRÜME VEYA SON KULLANMA TARİHİNİN GEÇMESİ GİBİ
NEDENLERLE SÜREKLİLİK ARZ EDEN İMHA İŞLEMLERİNE KONU
EMTİANIN DEĞERLENMESİ
Bozulma, çürüme veya son kullanma tarihinin geçmesi gibi nedenlerle süreklilik
arz eden imha işlemlerine konu emtianın değerlenmesi
MADDE 9 – (1) Son kullanma tarihinin geçmesi nedeniyle iade alınan raf ömrü çok
kısa gıda maddeleri ile bozulma veya son kullanma tarihinin geçmesi nedeniyle iade alınan
5
ilaç ve benzeri maddelerin çevreye ve insan sağlığına zarar verecek nitelikte olmaları
nedeniyle, ivedi bir şekilde, bekletilmeksizin imha edilmesi zorunluluğu doğabilmektedir.
Bu kapsamda, 7103 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi ile 213 sayılı Kanuna eklenen
278/A maddesi, bozulma, çürüme veya son kullanma tarihinin geçmesi gibi nedenlerle imha
edilmesi gereken emtianın, emsal bedelinin, takdir komisyonu kararı olmaksızın
mükelleflerce belirlenebilmesine imkân sağlamış olup, mezkur maddenin dördüncü fıkrasıyla
Maliye Bakanlığına verilen yetkiye istinaden, bu uygulamanın usul ve esasları aşağıda
belirlenmiştir.
Uygulama kapsamındaki mal grupları
MADDE 10 – (1) 213 sayılı Kanunun 278/A maddesinin dördüncü fıkrasının verdiği
yetkiye dayanılarak, söz konusu madde uygulamasından esas itibariyle, yurt içinde satışa
konu olan ancak, raf ömrünün çok kısa olması, bozulması veya son kullanma tarihinin
geçmesi gibi nedenlerle iade alınan, insan ve çevre sağlığına zararlı olması nedeniyle imha
edilmesi mecburiyeti bulunan ve imha işlemleri süreklilik arz eden;
- Her türlü et ve et ürünleri (kıyma, pastırma, sucuk, salam, sosis gibi),
- Her türlü süt ve süt ürünleri (peynir, yoğurt, ayran, krema, tereyağı gibi),
- Yumurta,
- Konserve ve dondurulmuş ürünler,
- Taze sebze ve meyve,
- Pasta, kek, börek, ekmek gibi her türlü unlu mamuller,
- İlgili Bakanlık tarafından ruhsatlandırılan veya ithaline izin verilen insan ve hayvan
sağlığı için kullanılan her türlü ilaç,
- Enjektör, bant, eldiven, torba, maske gibi her türlü tıbbi malzemeler
ve benzeri emtianın faydalanması uygun bulunmuştur.
(2) Uygulamadan yararlanılmak istenen emtianın yukarıda belirtilen mahiyette olup
olmadığı, bu Tebliğ kapsamında İdareye yapılan başvurularda öncelikli olarak değerlendirilir.
Uygulamadan yararlanabilecek mükellefler
MADDE 11 – (1) 213 sayılı Kanunun 278/A maddesi uygulamasından, münhasıran
kazançları bilanço usulüne göre tespit edilen gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri
yararlanabilir.
Başvuru ve İdareye sunulacak bilgi ve belgeler
MADDE 12 – (1) 213 sayılı Kanunun 278/A maddesi uygulamasından
yararlanılabilmesi izni ve imha oranının tespiti için mükellefler tarafından İdareye yazılı
olarak başvuruda bulunulmalıdır.
Söz konusu başvuru, örneği bu Tebliğ ekinde yer alan (EK 1) başvuru formu ile
yapılabilir. Başvurunun, asgari mezkûr form içeriği bilgilere yer verilmek suretiyle söz
konusu başvuru formu kullanılmadan yapılması da mümkündür.
(2) Başvuru formu/dilekçesi ekinde;
a) Madde kapsamında faydalanılmak istenen ürün grupları, bu ürün gruplarına ilişkin
detaylı ürün listeleri,
6
b) Son beş hesap dönemine ilişkin ve miktar bazında yurt içi satışlar ve satıştan iadeler
bilgileri (her bir ürün bazında),
c) Son beş hesap dönemi içinde imha edilen emtia miktarını, emtia türü ve dönemler
itibariyle gösterir tablo,
ç) Varsa, söz konusu imha işlemlerine ilişkin belgeler,
d) Kendi işletmeleri bünyesinde imha/atık bertaraf tesisleri bulunan ve ilgili mevzuatı
dahilinde yetki/lisans sahibi mükelleflerce, yetkilendirme/lisans belgesinin noter onaylı
örneği,
İdareye ibraz edilir.
(3) İdare, mükellef tarafından ibraz edilen bilgi ve belgeler üzerinde yapılan ön
inceleme neticesinde, ibraz edilen bilgi ve belgeleri yeterli görmemesi halinde, mükelleften
ilave bilgi ve belge talebinde bulunabilir.
(4) Eksik veya ilave olarak istenen bilgi ve belgeler mükellef tarafından
tamamlanmadığı sürece, başvuru değerlendirmeye alınmaz.
Başvuruların değerlendirilmesi
MADDE 13 – (1) Bu Tebliğin 12 nci maddesinde belirtilen mahiyetteki başvuruları
müteakiben, mükellefin başvurusu İdare tarafından bir ön değerlendirmeye tabi tutulur.
(2) Ön değerlendirme neticesinde, başvuruya ilişkin olarak müspet bir kanaatin hasıl
olmasına bağlı olarak, başvuru ve eki belgeler, 213 sayılı Kanunun 278/A maddesi
kapsamında imha oranının belirlenebilmesine yönelik gerekli araştırmanın yapılarak
sonuçlarının bir görüş ve öneri raporuna bağlanmasını teminen Vergi Denetim Kurulu
Başkanlığına intikal ettirilir.
(3) Adı geçen Başkanlık tarafından; mükellefin geçmiş yıllardaki işlemleri, varsa fiili
üretim aşamaları, satış, iade ve imha süreçleri, sektördeki diğer mükelleflerin durumu, yetkili
idare, oda ve kuruluşların görüşleri ile uygun görülen diğer hususlar da dikkate alınmak
suretiyle yapılacak araştırma sonuçları ve başvuruya ilişkin değerlendirmeyi içerecek şekilde
görüş ve öneri raporu hazırlatılarak İdareye intikal ettirilir.
Söz konusu raporda, başvuruda bulunulan her bir ürün itibariyle mezkûr madde
uygulamasında uygun görülebilecek imha oranına ilişkin değerlendirmeye/kanaate de yer
verilir.
İmha oranının tayin olunması
MADDE 14 – (1) Görüş ve öneri raporunun İdareye intikalini müteakiben İdare
bünyesinde Gelir İdaresi Başkanı tarafından belirlenen Gelir İdaresi Başkan Yardımcısı veya
Gelir İdaresi Daire Başkanlarından birinin başkanlığında, Gelir İdaresi Daire Başkanı ve/veya
Grup Başkanlarından oluşan üç kişilik bir komisyon tarafından yapılan nihai değerlendirme
neticesinde başvurunun uygun görülmesi halinde, bu komisyon tarafından her bir ürün için
tespit edilen imha oranı mükellefin kabulüne sunulur. Mükellef tarafından kabul edildiği
yazılı olarak bildirilen bu imha oranları, mükellefin kabul tarihinden itibaren uygulanmaya
başlar. Mükellefler tarafından kabul edilmeyen imha oranlarına konu emtia için, bu Tebliğin
birinci bölümündeki esaslara göre değerleme yapılır.
(2) İdare ile başvuruda bulunan mükellef arasında tayin olunan imha oranı mükellefin
kabul beyanında bulunduğu hesap dönemi ve bu hesap dönemini izleyen beşinci hesap
döneminin sonuna kadar (imha oranının iptali durumu saklı kalmak üzere) geçerlidir. Şu
kadar ki, mükelleflerin işe başladıkları ilk yılda madde hükmünden faydalanmak için başvuru
7
yapmaları halinde, tayin olunan imha oranı, kabul beyanında bulunulan tarihi takip eden
üçüncü hesap döneminin sonuna kadar geçerlidir.
(3) Başvuruda bulunan mükellefler için nitelik, satış şekli, piyasa durumu vb.
bakımdan farklılık arz eden emtia için farklı imha oranları belirlenebilir.
İmha oranının uygulanması
MADDE 15 – (1) İmha oranının tayinini müteakiben Tebliğin bu bölümü
kapsamındaki imha işlemlerinde, mükelleflerce, her bir ürün itibariyle imha edilen emtianın
emsal bedeli sıfır olarak kabul edilmek suretiyle söz konusu emtia değerlenir.
(2) Tayin olunan imha oranı dahilinde gerçekleştirilen imha işleminin, mükelleflerin
kendi işletmeleri bünyesinde bulunan atık işleme tesislerinde yapılması halinde, mükelleflerce
en az iki nüsha imha tutanağı düzenlenir. Tutanak yetkililerce imzalanır. Tutanakta; tutanağın
tarihi, mükellefin ad-soyad/unvanı, vergi dairesi, vergi kimlik numarası, imha yeri ve imha
işleminin bu Tutanakta ad, soyad, unvan ve imzası bulunan yetkililerin gözetiminde
yapıldığına dair ibarenin bulunması zorunludur.
Tutanağın ekinde, imhaya konu mallara ait iade faturalarına ilişkin icmal (İade
faturasını düzenleyen mükellefin ad-soyad/unvanı, fatura numarası ve tarihi, iade mal cinsi ve
miktar) bilgilerine yer verilir.
İmha sonucu ortaya çıkan atıkların başka bir atık işleme tesisine gönderilmesi
durumunda, mükellefler tarafından düzenlenen tutanak ve icmalin bir örneği sevk irsaliyesine
eklenir.
(3) Tayin olunan imha oranı dahilinde gerçekleştirilen imha işleminin, mükelleflerce
kendi işletmeleri bünyesinde yapılmaması, yetkilendirilmiş bir atık imha tesisine yaptırılması
halinde ise imha edilecek emtianın sevki aşamasında, mükellefler veya emtianın dağıtıcısı
firmalar tarafından yukarıda ifade edilen şekilde en az üç nüsha olarak düzenlenecek tutanak
ve icmalin bir nüshası sevk irsaliyesine eklenir.
Bu sevk irsaliyesi ile tutanak ve icmalin, imha tesislerince muhafaza ve gerektiğinde
ibraz edilmesi gerekmektedir.
Söz konusu tutanakta, ekli icmalde yer verilen malların imha edilmek üzere, imha
tesisine gönderildiği ibaresine yer verilir.
İmha tesisine emtianın dağıtıcısı olan firmalar tarafından gönderilen ve yukarıda
belirtildiği şekilde düzenlenen tutanak ve eki icmalin bir nüshası, emtiası imha olunan
mükellefe gönderilir. Bu nüshalar tüm taraflarca muhafaza ve gerektiğinde ibraz edilir.
Bildirim
MADDE 16 – (1) Bu müessese hükümlerinden faydalanan mükelleflerce, her yıl, ilgili
olduğu yıla ait gelir ve kurumlar vergisi beyannamesinin verilme süresi içinde, örneği bu
Tebliğ ekinde yer alan (EK 2) formata uygun şekilde ve her bir ürün itibariyle hazırlanacak
imha oranı yıllık takip raporu bir dilekçe ekinde İdareye ibraz edilir.
İmha oranının yenilenmesi veya revize edilmesi
MADDE 17 – (1) Mükellefler mevcut bir imha oranının yenilenmesi/revize edilmesi
talebinde bulunabilir. Yeni bir ürün grubu için imha oranı tespitine yönelik başvurular da
imha oranının revize edilmesi kapsamında değerlendirilir.
(2) İmha oranının yenilenmesi talebi, en geç mevcut imha oranının geçerlilik süresinin
bitiminden dokuz ay önce İdareye, dayanak bilgi ve belgelerle birlikte yapılır.
8
İdare, söz konusu başvurunun incelenmesi sonucunda, mevcut imha oranının geçerlilik
süresinin bitim tarihini izleyen beşinci hesap dönemini aşmayacak şekilde, uygun göreceği
süre kadar daha mevcut imha oranlarının devam ettirilmesine karar verebilir. Bununla birlikte,
İdare, mevcut imha oranlarında kavranan işlemlerin mahiyetinin, belirtilen koşulların ve
benzeri unsurların değiştiğine ya da farklı bir oran tespit edilmesi gerektiğine karar verirse,
mükellef ile yeni bir imha oranı belirlemek için durumun araştırılmasını yukarıda belirtildiği
şekilde Vergi Denetim Kurulu Başkanlığından talep eder ve gelen görüş ve öneri raporunu da
yapılan değerlendirmede dikkate almak suretiyle mükellef ile yeni imha oranları belirleyebilir.
(3) Tayin olunan imha oranlarının revize edilmesi talebinde mükellefler, revize edilme
talebinin nedenlerini de içerecek şekilde gerekli bilgi ve belgeleri İdareye ibraz eder. Bu
durumda da durumun araştırılması yukarıda belirtildiği şekilde Vergi Denetim Kurulu
Başkanlığından talep edilir ve gelen görüş ve öneri raporunu da yapılan değerlendirmede
dikkate almak suretiyle tayin olunmuş imha oranları revize edilebilir.
Revize talebinin İdare tarafından kabul edildiği durumda, imha oranlarının revize
edildiği tarihten itibaren yeni imha oranı tayin edilmiş sayılır. İdarenin revize talebini kabul
etmediği durumda mevcut imha oranları aynen devam eder.
(4) Mevcut imha oranlarının revize edilmesine ilişkin nedenler İdare tarafından da
tespit edilebilir. Bu durumda mükelleften talep edilen gerekli izahat neticesinde imha oranları,
taraflarca revize edilir. Bu şekilde imha oranlarının revize edildiği tarihten itibaren yeni imha
oranları geçerli olur.
İmha oranlarının iptali
MADDE 18 – (1) Aşağıda belirtilen durumlarda, İdare, tayin olunan imha oranlarının
geçerliliğini tek taraflı olarak iptal edebilir:
a) Mükellefin bu Tebliğde belirlenen imha işlemine ilişkin belgelendirme
prosedürlerine uymaması,
b) Mükellef tarafından gerek başvuru esnasında gerekse sonraki aşamalarda (imha
oranı yıllık takip raporu dâhil) ibraz edilen bilgi ve belgelerin eksik, yanlış veya yanıltıcı
olduğunun anlaşılması,
c) İmha oranı yıllık takip raporunun süresinde verilmemesi,
d) İdare tarafından imha oranlarının revize edilme talebinin mükellef tarafından kabul
edilmemesi.
(2) Tayin olunan imha oranlarının geçerliliğinin iptal edildiği durumlarda iptal
kararının verildiği tarihten itibaren tayin olunmuş olan imha oranları geçerliliğini kaybeder ve
mükelleflerin 213 sayılı Kanunun 278/A maddesi kapsamında değerleme yapma imkanları
son bulur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DİĞER HUSUSLAR
Muhafaza ve ibraz
MADDE 19 – (1) Bu Tebliğde belirlenen usul ve esaslar dahilinde gerçekleştirilen
imha işlemlerine ilişkin her türlü kayıt, belge ve evrakın 213 sayılı Kanunun ilgili hükümleri
uyarınca muhafaza ve gerektiğinde ibraz edilmesi zorunludur.
9
Belirlenen imha oranının aşılması halinde değerleme
MADDE 20 – Tayin olunan oranı aşan imha işlemlerine konu emtia, 213 sayılı
Kanunun 278 inci maddesi kapsamında değerlendirilir ve bu Tebliğin birinci bölümünde
belirlenen usul ve esaslara göre değerlenir.
İmha Oranı Tayini Başvuru Formu ve İmha Oranı Yıllık Takip Raporu’nda
değişiklik yapma yetkisi
MADDE 21- (1) İdare, bu Tebliğ eklerinde yer alan, İmha Oranı Tayini Başvuru
Formu ve İmha Oranı Yıllık Takip Raporu’nda değişiklik yapma yetkisini haizdir.
Cezai müeyyide
MADDE 22 – (1) 213 sayılı Kanunun 278 ve 278/A maddelerinde yer alan değerleme
hükümlerine uyulmaması durumunda mükellefler hakkında 213 sayılı Kanunun ilgili ceza
hükümleri çerçevesinde işlem tesis edilir.
Yürürlük
MADDE 23 – (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 24 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Maliye Bakanı yürütür.
10
EK 1: İMHA ORANI TAYİNİ BAŞVURU FORMU ÖRNEĞİ
İMHA ORANI TAYİNİ BAŞVURU FORMU
Başvuruda Bulunan
Mükellefin
Adı-Soyadı / Unvanı
Vergi Dairesi/Vergi
Kimlik Numarası
Adresi
Telefon Numarası
Mükellefin Ana Faaliyet
Konusu ve İçinde
Bulunduğu Sektör
Başvuru Türü Yeni Başvuru
Yenileme/Revize
Mükellefin Ekonomik ve
Hukuki Geçmişi Hakkında
Özet Bilgiler
Başvuru Konusu Hakkında
Kısa Bilgi
Tarih
Mükellefin/Yetkilisinin
İmzası/Kaşesi
EK 2: İMHA ORANI YILLIK TAKİP RAPORU ÖRNEĞİ
T
Tarih
Mükellefin/Yetkilisinin
İmzası/Kaşesi
… HESAP DÖNEMİ İMHA ORANI YILLIK TAKİP RAPORU
Mükellef Hakkında Genel
Bilgiler
Adı Soyadı / Unvanı
Vergi Dairesi / Vergi Kimlik
Numarası
Adresi
Telefon Numarası
Mükellefin Ana Faaliyet
Konusu ve İçinde Bulunduğu
Sektör
Tayin Olunan İmha Oranı
İmha Oranının Uygulanmasına
İlişkin Bilgiler
Toplam Yurt İçi Satışlar
(Miktar)
Yurt İçi Satışlardan İmha
Edilmek Üzere Alınan
İadeler (Miktar)
İmha Edilen Emtia (Miktar)
Gerçekleşen İmha Oranı (%)
Diğer Hususlar
