Gazeteport/Thelira 08.03.2013 Tarihli "Şirketler 2013 yılı için denetim kurulu seçecek midir?" Başlıklı Ekrem Öncü Köşe Yazısı
- 8 Mart 2013
Ekrem öncü
Şirketler 2013 yılı için denetim kurulu seçecek midir?
Değerli okurlarımız bilindiği üzere Mart ayı sonuna kadar genel kurullar yapılmak zorundadır. Gelen sorulardan da anladığımız kadarıyla 2013 yılı için şirketler denetim kurulu oluşturup oluşturmayacakları konusunda yeterince net değilller. Dolayısıyla, bu yazımızıın konusunu 2013 yılı için şirketlerin denetim kurulu oluşturup oluşturmayacakları konusu oluşturacaklardır.
Bilindiği üzere Yeni TTK ile tüm şirketlerin tamamı bağımsız denetime tabi tutulacaktı. Ancak gelen tepkiler üzerine bu uygulamadan 6335 sayılı yasa ile, Yeni TTK'nın 397'nci maddesine dördüncü fıkra hükmü eklenerek, denetime tabi olacak şirketlerin Bakanlar Kurulunca belirleneceği düzenlemesi getirilerek geri adım atılmış oldu. Bu köşede, daha önceki yazılarımızda konu farklı boyutları ile ele alınmıştı. Şirketlerin denetim dışı kalmış olması önemli bir konudur, ancak hali hazırda maalesef bağımsız denetim dışı kalan şirketlerin denetim kurullarıda bulunmayacaktır. Kanaatimce bu şirketlerin sevinmelerini gerektirecek bir durum değildir. Tersine, şirket sahiplerinin yönetim kurullarının faaliyetlerinin denetimini bir şekilde zorunluluk olmasa bile yaptırmaları çok faydalı olacaktır.
6762 sayılı Eski TTK'nın 347 ve 354'üncü maddelerinde anonim şirketler bakımından denetim düzenlenmişti. Buna göre, anonim şirketlerde, beşten fazla olmamak üzere bir veya birden çok murakıp bulunacaktı. Murakıplar; her yıl sonunda şirketin hal ve durumuna, idare meclisinin tanzim ettiği bilançoya ve sair hesaplara ve dağıtılmasını teklif ettiği kazançlara mütaallik idare meclisinin vereceği rapor ve sair evrak hakkındaki mütalaalarını genel kurula rapor etmek zorunda idiler. Böyle bir rapor alınmadan genel kurul bilanço hakkında bir karar veremeyecekti. Murakıplar, vazifelerini ifa esnasında idare işlerine ait olmak üzere öğrenecekleri noksanlık ve yolsuzlukları veya kanun yahut esas mukavele hükümlerine aykırı hareketleri, bunlardan mesul olanın üstü olan makama ve idare meclisi reisine ve mühim hallerde umumi heyete ihbar ile mükelleftiler. Limited şirketlerde ise 20'nin üzerinde ortak bulunması halinde bir veya birden fazla murakıp bulundurma zorunluluğu bulunmakta idi. (Md 548)
2013 yılı için Eski TTK'da düzenlenen denetim kurulları seçilecek midir?
Hayır seçilmeyecektir. Yeni TTK uyarınca bağımsız denetime tabi olmak zorunda olan şirketler Mart ayı sonuna kadar bağımsız denetçilerini seçeceklerdir. Bağımsız denetime tabi olmayan şirketler ise 2013 yılı için denetim kurulu oluşturmayacaktır. 6102 sayılı Yeni TTK'da denetim kurulları kaldırılmıştır.
2013 yılı Mart ayı sonuna kadar 2012 faaliyet dönemine ilişkin olarak yapılan ya da yapılacak olan genel kurullarda denetim kurulu raporu sunulmak zorunda mıdır?
Bilindiği üzere, Eski TTK 1 Temmuz 2012 tarihi itibariyle yürürlükten kalktı ve yerine 6102 sayılı Yeni TTK yürürlüğe girdi. 2012 yılı için Eski TTK uyarınca denetim kurulları seçilmişti ve 2012 yılına ilişkin raporlarını 2013 yılında yapılan ya da yapılacak olan genel kurullarda sundular ya da sunacaklardır. Bunu yapmamış olan şirketler varsa yapmış olmalı idiler ve yeni yapılacak genel kurullarda denetim kurulu raporu gerekecektir.
Eski TTK'daki denetim kurlları düzenlemesi, denetimde etkinliği sağlayamadığı, herkesin denetçi olabildiği, denetçilerin patronun yakınlarından olabildiği, şirket çalışanlarının bile denetçi olabileceği, denetim raporlarının bir formaliteyi yerine getirmekten ibaret olduğu, hiçbir sorumluluk almadıkları gibi nedenlerle yoğun olarak eleştiri konusu yapılmakta idi. Bu eleştiriler karşısında Yeni TTK denetimin uzmanlar tarafından (YMM ve SMMM) yapılmasını öngörmüştü ve tüm firmaları denetime tabi tutmuştu. Ancak bu düzenleme Yeni TTK yürürlüğe girmeden kaldırıldı. Denetime tabi olması gereken firmalar için getirilen ölçütler ise oldukça yüksektir. Bu durumda 2013 ve izleyen hesap dönemlerinde bağımsız denetim dışı kalan firmalar denetim kurulu atamayacaklardır. Ancak izleyen yıllarda bağımsız denetime tabi olmanın hadlerinin aşağı çekilmesi beklenebilir.