Gazeteport/Thelira 07.09.2012 Tarihli "Tüzel kişiler yönetim kurulu üyeliği ya da müdürlüğe seçilmeli midir?" Başlıklı Ekrem Öncü Köşe Yazısı
- 7 Eylül 2012
Ekrem öncü
Tüzel kişiler yönetim kurulu üyeliği ya da müdürlüğe seçilmeli midir?
Bilindiği üzere Yeni TTK ile birlikte tüzel kişiler anonim şirketlerde yönetim kurulu üyeliğine seçilebilecek ve limited şirketlerde de müdür olabileceklerdir. Tüzel kişinin temsilcisi olarak üye seçilmiş bulunan gerçek kişiler 1 Ekim 2012 tarihine kadar istifa etmeli ve onun yerine tüzel kişinin ya da gerçek kişinin seçilmesi gereklidir.
Yeni TTK'nın, 359'uncu maddesine göre, bir tüzel kişi bir anonim şirketin yönetim kuruluna üye seçildiği takdirde, tüzel kişiyle birlikte, tüzel kişi adına, tüzel kişi tarafından belirlenen, sadece bir gerçek kişi de tescil ve ilan olunacak ve bu durum şirketin internet sitesinde hemen açıklanacaktır. Tüzel kişi adına da sadece, bu tescil edilmiş kişi toplantılara katılıp oy kullanabilecektir.
6103 sayılı Kanunun 25'inci maddesine göre de, tüzel kişinin temsilcisi olarak üye seçilmiş bulunan gerçek kişinin, Türk Ticaret Kanununun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren (1 Temmuz 2012) üç ay içinde (1 Ekim 2012 tarihine kadar) istifa etmesi, onun yerine tüzel kişinin ya da başkasının seçilmesi gerekir.
Bu itibarla, 6103 sayılı Kanunun 25'inci maddesi gereğince yönetim kurulundan istifa nedeniyle boşalan yönetim kurulu üyeliklerine genel kurulca yeni üyenin seçilmesi veya 6102 sayılı Kanunun üyeliğin boşalmasını düzenleyen 363'üncü maddesi uyarınca yönetim kurulunun kalan üyeleri tarafından atama yapılması mümkün bulunmaktadır.
Yeni TTK'nın 623'üncü maddesine göre de, limited şirketin müdürlerinden biri bir tüzel kişi olduğu takdirde, bu kişi bu görevi tüzel kişi adına yerine getirecek bir gerçek kişiyi belirler.
6103 sayılı Kanunun 25'inci maddesine göre, tüm ortakların hep birlikte müdür sıfatıyla şirket işlerini idare ve şirketi temsil ettiği limited şirketlerde de aynı üç aylık süre içinde (1 Ekim 2012 tarihine kadar) Türk Ticaret Kanununun 623'üncü maddesi hükmünün gereği yerine getirilir. Yani, 1 Ekim 2012 tarihine kadar tüzel kişi müdür adına bu görevi yerine getirecek gerçek kişiler de belirlenmek zorundadır.
Bilindiği üzere, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun 312'nci maddesine göre, anonim şirket yönetim kurulu üyelerinin pay sahipleri arasından seçilmesi gerekmekteydi ve 6762 sayılı Kanunun yürürlükte olduğu dönemde pay sahibi olmayan kişilerin anonim şirket yönetim kurulu üyesi görevine seçilme olanağı bulunmamakta idi. Dolayısıyla, Eski TTK uyarınca en az beş tüzel kişi pay sahibinden oluşan anonim şirketlerde pay sahibi olmayan gerçek kişilerin yönetim kurulu üyeliklerine seçilmesi mümkün olmayacağından bunların ancak tüzel kişi temsilcisi sıfatıyla yönetim kurulu üyeliğine seçildiği sonucuna varılmakta idi.
Yeni TTK ile bu durum değişmiş oldu. çünkü, Yeni TTK uyarınca yönetim kurulu üyesi olmak için pay sahibi olma zorunluluğu bulunmamaktadır. Yani dışarıdan yönetim kurulu üyesi seçilebilecektir.
Yeni TTK uyarınca bir tüzel kişi bir anonim şirketin yönetim kuruluna üye seçildiği takdirde, tüzel kişiyle birlikte, tüzel kişi adına, tüzel kişi tarafından belirlenen, sadece bir gerçek kişi de tescil ve ilan olunacak ve bu durum şirketin internet sitesinde hemen açıklanacaktır. Tüzel kişi adına da sadece, bu tescil edilmiş kişi toplantılara katılıp oy kullanabilecektir. Yani, tüm sorumluluk yönetim kurulunda temsil edilen tüzel kişiliğe ait olacaktır.
Daha önce konuya ilişkin olarak limited şirketlere müdür olarak seçilecek tüzel kişiler ile yönetim kurullarına seçilecek tüzel kişilikleri uyarmış idik. Eski TTK uyarınca pay sahipliği zorunlu olduğundan yönetim kurulunda bir kişi pay sahibi değil ise bu kişinin tüzel kişiliğin temsilcisi olduğu kabul edilmekte idi. Yeni TTK ile pay sahipliği zorunlu olmaktan kaldırıldığına göre dışardan yönetim kurulu atanabileceğinden şirketler doğrudan yönetim kurulu üyesi ya da müdür olmaktan ise, dışarıdan bir gerçek kişinin seçilmesini tercih edebilirler. Ancak bu durumda gerçek kişinin tüzel kişilik adına hareket etmiyor olması gerekmektedir. Yeni TTK buna müsade etmektedir. Bu oldukça önemli bir yenilik ve imkandır.
Şirketlerin doğrudan yönetim kuruluna üye seçilmeleri ya da müdür olmaları yerine ortak olmayan dışarıdan bir gerçek kişinin yönetim kurulu üyesi ya da müdür olmasını istemelirinin nedenleri, hem 6183 sayılı Amme Alacakları ile ilgili Kanundan hem de Vergi Usul Kanunundan doğacak sorumluluklardan uzak durmak istemeleri olabilir.
Dolayısıyla sorumluluk almak istemeyen tüzel kişiler yönetim kurulu üyesi ya da müdür olarak seçilmeden önce iyi değerlendirme yapmalı ve pay sahibi olmayan kişilerin yönetim kurulu üyesi ya da müdür olarak atanabileceğini unutmamalıdır. Ancak limited şirketler bakımından en azından bir ortağın, şirket yönetim hakkının ve temsil yetkisinin bulunması şarttır.