Kamu alacakları için gecikme zammı düşürüldü

20 Eylül tarihli yazımda kamu alacakları için uygulanan gecikme zammı oranının aylık %2,5, yıllık %30 olduğunu ve Merkez Bankası bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yıllık %16,50’ye düştüğünü dolayısı ile kamu alacakları için uygulanan faiz oranının çok yüksek kaldığını ve düşürülmesi gerektiğini yazmıştım.

02.10.2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 1592 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile kamu alacakları için uygulanan gecikme zammı oranı aylık %2’ye, yıllık %24’e düşürülmüştü. Bunun olumlu bir adım olduğunu ama gecikme zammı oranının hala yüksek kaldığını belirtmiştim.  Nitekim, Hazine ve Maliye Bakanı tarafından yeni açıklanan YEP uyarınca 2019 yılı enflasyon hedefi %12, 2020 enflasyon hedefi %9,8, 2021 enflasyon hedefi %8,5 ve 2022 enflasyon hedefi 4,9 olarak öngörülmüştü.

Bilindiği gibi, 13.12.2019 Tarihinde Merkez Bankası bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını %12’ye düşürdü. Bugünkü (30 Aralık 2019) Resmi Gazete’de yayımlanan 1947 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile kamu alacakları için uygulanan gecikme zammı oranı aylık %1,6’ya, yıllık %19,2’ye düşürüldü. Kamu alacakları için faiz oranının piyasa faiz oranından bir miktar yüksek olması doğal karşılanmaktadır. Nitekim piyasa faiz oranına yakın bir oran kamu alacaklarının tahsilinde problem olabilir.

(SERİ: C SIRA NO: 5 Tahsilat Genel Tebliği ile de 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48 inci maddesi ile Hazine ve Maliye Bakanlığına tanınan yetkiye istinaden, halen yıllık %19 olarak uygulanmakta olan tecil faizi oranı 30.12.2019 tarihinden itibaren yıllık %15 olarak belirlenmiştir.

Bundan böyle, 6183 sayılı Kanunun 48’inci maddesine istinaden 30.12.2019 tarihinden itibaren yapılacak müracaatlara dayanılarak tecil edilen amme alacaklarına yıllık  %15 oranında tecil faizi uygulanacaktır.

30.12.2019 tarihinden önceki müracaatlara dayanılarak tecil edilecek olan amme alacaklarına, müracaat tarihlerinden 30.12.2019 tarihine kadar (bu tarih hariç) geçen süre için geçerli olan oranda, 30.12.2019 tarihinden itibaren de yıllık %15 oranında tecil faizi uygulanması gerekmektedir.

Aynı şekilde, 30.12.2019 tarihinden önce tecil edilmiş ve tecil şartlarına uygun olarak ödenmekte olan amme alacaklarının 30.12.2019 tarihinden sonra ödenmesi gereken taksit tutarlarına, 30.12.2019 tarihine kadar (bu tarih hariç) geçen süre için geçerli olan oranlarda, 30.12.2019 tarihinden itibaren de yıllık %15 oranında tecil faizi uygulanacaktır.

Gecikme zammı ve tecil faizi oranının düşürülmesi ne kadar zorunluluk arz etmiş ise yeni bir yapılandırma kanunu da aynı şekilde zorunluluk arz etmektedir. Kamuya borcu olanların bu yönde çok büyük beklentileri oluşmuştur. Kamuya olan borçlar için yapılandırma düşünülüyor ise de, düşünülmüyor ise de bu konuda açıklama yapılması elzem olmuştur.

Mükellefler, yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını, 30/06/2020 tarihine kadar Türkiye'deki banka veya aracı kuruma bildiren gerçek ve tüzel kişiler, söz konusu varlıkları serbestçe tasarruf edebileceklerdir.

Kanunun kapsamına giren varlıklar, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 30/06/2020 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilir. Bu takdirde, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye'ye getirilme şartı aranmaksızın bu madde hükümlerinden yararlanılır.

Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye'de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar, 30/06/2020 tarihine kadar vergi dairelerine beyan edilir. Beyan edilen söz konusu varlıklar, 30/06/2020 tarihine kadar, dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaksızın kanuni defterlere kaydedilebilir. Bu takdirde, söz konusu varlıklar vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilir. Bu fıkra kapsamında beyan edilen taşınmazların ayni sermaye olarak konulmak suretiyle işletme kayıtlarına alınması hâlinde, sermaye artırım kararının beyan tarihi itibarıyla alınmış olması ve söz konusu kararın beyan tarihini izleyen onuncu ayın sonuna kadar ticaret siciline tescil edilmesi kaydıyla, bu madde hükümlerinden faydalanılabilir. Vergi dairelerine beyan edilen varlıkların değeri üzerinden %1 oranında vergi tarh edilir ve bu vergi, tarhiyatın yapıldığı ayı izleyen ayın sonuna kadar ödenir.

Buna göre, imalat sanayine yönelik yatırım teşvik belgesi kapsamında;

a) Asgari 50 milyon Türk Lirası tutarında sabit yatırım öngörülen yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle 2020 ve 2021 yıllarında yüklenilen ve 2020 ve 2021 yıllarının altı aylık dönemleri itibarıyla indirim yoluyla telafi edilemeyen katma değer vergisi altı aylık dönemleri izleyen bir yıl içerisinde,

b) 50 milyon Türk Lirası tutarına kadar sabit yatırım öngörülen yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle 2020 ve 2021 yıllarında yüklenilen ve 2020 ve 2021 yılı sonuna kadar indirim yoluyla telafi edilemeyen katma değer vergisi izleyen yıl içerisinde, talep edilmesi halinde belge sahibi mükellefe iade olunacaktır. Teşvik belgesine konu yatırımın tamamlanmaması halinde, iade edilen vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanarak iade tarihinden itibaren gecikme faizi ile birlikte tahsil edilecektir. Bu vergiler ve cezalarda zamanaşımı, verginin tarhını veya cezanın kesilmesini gerektiren durumun meydana geldiği tarihi takip eden takvim yılı başında başlayacaktır.

Yine, 15/6/2012 tarihli ve 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile daha önceki kararlara istinaden imalat sanayiine yönelik (US-97 Kodu: 15-37) düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında, 1/1/2020-31/12/2022 tarihleri arasında gerçekleştirilen yatırım harcamaları için bölgesel, büyük ölçekli ve stratejik teşvik uygulamaları kapsamında vergi indirimi desteğinde uygulanacak yatırıma katkı oranları her bir bölgede geçerli olan yatırıma katkı oranına 15 puan ilave edilmek suretiyle, kurumlar vergisi veya gelir vergisi indirimi tüm bölgelerde yüzde yüz oranında ve yatırıma katkı tutarının yatırım döneminde yatırımcının diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlarına uygulanacak oranı yüzde yüz olmak üzere, teşvik belgesi üzerinde herhangi bir işlem yapılmaksızın uygulanacaktır.