Gazeteport/Thelira 01.02.2013 Tarihli "Bağımsız denetçinin yetkilendirilmesi nasıl olacaktır?" Başlıklı Ekrem Öncü Köşe Yazısı
- 1 Şubat 2013
Ekrem öncü
Bağımsız denetçinin yetkilendirilmesi nasıl olacaktır?
Değerli okurlarımız, bilindiği üzere daha önceki yazılarımda bağımsız denetçilik konusunu ele almıştım. Bağımsız Denetim Yönetmeliği 26.12.2012 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmıştı. 23.01.2013 tarihli resmi Gazete'de ise, bağımsız denetime tabi şirketlerin belirlendiği 2012/4213 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı yayımlanmıştı. 25.01.2013 tarihli Resmi Gazete'de ise dört adet Tebliğ yayımlandı.
Bağımsız Denetim Yönetmeliği düzenlemeleri paralelinde bağımsız denetçilik konusunu, aksayan yönlerini ve kafalardaki soru işaretlerini gelen sorulara cevap vererek bu köşede çeşitli yazılarımda incelemiştim. Bu yazımda ise, 25.01.2013 tarihli resmi Gazete'de yayımlanan Tebliğler de yeni bir husus olup olmadığını ele alacağım.
Bağımsız Denetim Yetkilendirme Tebliği uyarınca denetim kuruluşu olarak yetkilendirilme şartları Yönetmeliğin 13. maddesine paralel olarak aynen sayılmıştır. Denetim şirketi kurmanın önünde engel sayılabilecek hususlara Tebliğde bir açıklama getirilmemiştir. Denetim şirketi kurabilmenin önündeki engelleri daha önceki yazımda ele almıştım. Yine, denetçi olarak yetkilendirme şartları konusu da aynen Yönetmelikte belirlendiği gibi olup Tebliğ ile yeni bir açıklama yapılmamıştır.
Bağımsız Denetim Yetkilendirme Tebliği uyarınca denetim kuruluşu veya denetçi olarak yetkilendirilmek isteyenler müracaat işlemlerini Eğitim ve Yetkilendirme Bilgi Sistemi (EYBİS) aracılığı ile yapacaklardır. EYBİS Kurum tarafından kurulan bir sistem olup başvurular bu sistem aracılığı ile alınacaktır.
Yetkilendirme talebinde bulunanlar, yetkilendirme şartlarının tespitine yönelik bilgilerin tamamını sisteme girmek suretiyle EYBİS üzerinden müracaatta bulunacaklardır. Yetkilendirmeye ilişkin müracaat, denetçilerde, şahsen veya görev alınan kurum aracılığıyla, denetim kuruluşlarında ise, imza yetkisini haiz kişiler tarafından yapılacaktır.
Başvuru üzerine Kurum, talebin mevzuata uygun sürede ve müracaata yetkili kişiler tarafından yapılıp yapılmadığı, beyan edilen bilgilerin gerçeği tam olarak yansıtıp yansıtmadığı hususlarını inceleyecektir.
Kurumca eksikliklerin tespit edilmesi halinde bu hususlar müracaat sahibine bildirilecektir. Eksikliklerin giderilmesi için 30 günden fazla olmamak üzere süre verilecek (bu süre en fazla 10 gün daha uzatılabilecektir) ve verilen süre içerisinde eksikliklerin giderilmemesi halinde müracaat sahibinin yetkilendirme talebinden vazgeçtiği kabul edilecektir.
Yetkilendirme talebi reddedilenlere ret işlemi sebepleri belirtilerek en geç otuz gün içinde bildirilecektir. Yetkilendirme işlemi reddedilenler 10 gün içinde Kuruma itiraz edebileceklerdir. Kurum yapılan itirazı değerlendirerek kabul veya reddedebilecektir. İtiraz kabul edilecek olursa, buna göre işlem tesis edilecek ve durum müracaat sahibine bildirilecektir.
Kurumca değerlendirilip gerekli şartları sağladığına karar verilen kuruluşlara en geç doksan gün içinde gerekli harç ve ücretleri ödeyerek Kuruma tescil talebinde bulunmaları gerektiği bildirilecektir. Bu süre içinde tescil talebinde bulunmayan kuruluşların yetkilendirme taleplerinden vazgeçtikleri kabul edilecektir. Aynı husus denetçiler için de geçerli olacaktır.
Gerekli harç ve ücretleri ödeyerek Kuruma tescil talebinde bulunan kuruluşlar ile meslek mensuplarının Bağımsız Denetim Siciline tescilleri yapılacak ve kuruluşlara 'Bağımsız Denetim Kuruluşu Belgesi', meslek mensuplarına ise 'Bağımsız Denetçi Belgesi ve Bağımsız Denetçi Kimliği' verilecektir.
Merak edilen bir diğer konu ise bağımsız denetçilik sınav değerlendirilmesinin nasıl olacağı meselesi idi. Bağımsız Denetçilik Sınav Tebliği'nde sınavda başarılı sayılabilmek için, sınav konularının her birinden yüz puan üzerinden en az 60 puan alınması ve tüm sınav konularından alınan notların aritmetik ortalamasının da en az 70 puan olması şartı getirilmiştir. Bu düzenleme daha önceki sınav düzenlemesinin aynısıdır.
Dolaysıyla önceki yazılarımda da vurguladığım üzere, SPK'nın yapmış olduğu sınavlarda bu şartlarda not ortalaması tutturamayanlar Kurumun yapacağı sınavlarda bu şartları sağlamak zorunda olacaklardır. örneğin, SPK sınavından bir alandan 60, diğer alandan 68 ve üçüncü alandan da 50 alınmış ise, iki alandan 60 barajı geçilmiş olunacak ancak 50 alınan alandan Kurum tarafından yapılacak sınava girilecek olunur ise, bu alandan en az 82 alınması gerekecektir.
Not yükseltmek amacıyla sınava girilecek olunur ise, en son sınavda alınan not geçerli olacaktır. Sınav sonuçlarının geçerlilik süresi de iki yıldır.
01.01.2013 tarihinden önce SPK tarafından yapılan sınavlardan Muhasebe Standartları Konusunda yapılan sınav Tebliğdeki Muhasebe Standartları Konusuna, Denetim Standartlarına ilişkin olarak yapılan sınav Tebliğdeki Denetim Konusuna, Sermaye Piyasası Mevzuatına ilişkin olarak yapılan sınav da Tebliğdeki Sermaye Piyasası Mevzuatı konusuna ilişkin sınavlarda dikkate alınacaktır.
Sermaye Piyasası Mevzuatına ilişkin olarak Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yapılan sınav Tebliğdeki SPK konusuna ilişkin sınavda dikkate alınacaktır düzenlemesi yeterince açık değildir. çünkü, Tebliğde Sermaye Piyasası, Bankacılık, Sigortacılık ve özel Emeklilik Mevzuatı olarak tanımlanmış olup, SPK'nın bu alanda yaptığı sınav aslında bankacılık, sigortacılık ve özel emeklilik mevzuatını kapsamakta idi. Kanaatimce bu halde, SPK'nın yaptığı sınavda Sermaye Piyasası alanında başarılı olmuş olan bankacılık, sigortacılık ve özel emeklilik mevzuatında da başarılı olmuş sayılacaktır. Nitekim Tebliğde de, sermaye piyasası, bankacılık, sigortacılık ve özel emeklilik aynı başlık altında sayılmıştır.