Bilindiği üzere, anonim şirketler yönetim kurulları aracılığıyla yönetilir ve temsil olunur. Bu yazımızın konusunu, yönetim kurullarının yetki devrinde bulunup bulunamayacakları meselesi oluşturacaktır.

 

Yeni TTK'nın 365'inci maddesinde de belirtildiği üzere, anonim şirket, yönetim kurulu tarafından yönetilecek ve temsil edilecektir. Bu düzenleme, Eski TTK'nın 317'nci maddesi düzenlemesinde olduğu gibidir. Yeni TTK'nın 365'inci maddesiyle getirilen yenilik ise, kanundaki istisnai hükümlerin saklı olduğu düzenlemesidir.

 

Kanundaki istisnaların saklı olmasından kasıt ne anlama gelmektedir?

 

- Kanuni istisnaların başında Yeni TTK'nın 367'nci maddesinin birinci fıkrası gelmektedir. Bu düzenleme uyarınca, yönetim kurulu esas sözleşmeye konulacak bir hükümle, düzenleyeceği bir iç yönergeye göre, yönetimi, kısmen veya tamamen bir veya birkaç yönetim kurulu üyesine veya üçüncü kişiye devretmeye yetkili kılınabilir. Ancak, hemen vurgulanmalıdır ki, genel kurul kararı yönetimin devri için yeterli olmayacak, bu konuda esas sözleşmede hüküm bulunacaktır. Aksi türlü yönetimin devri mümkün olmayacaktır.

 

Yönetim kurulunca hazırlanacak bu iç yönerge, şirketin yönetimini düzenler; bunun için gerekli olan görevleri, tanımlar, yerlerini gösterir, özellikle kimin kime bağlı ve bilgi sunmakla yükümlü olduğunu belirler. Yönetim kurulu, istem üzerine pay sahiplerini ve korunmaya değer menfaatlerini ikna edici bir biçimde ortaya koyan alacaklıları, bu iç yönerge hakkında, yazılı olarak bilgilendirir.

 

Yönetimin devredilmediği durumlarda ise tüm yönetim kurulu üyeleri yönetim yetkisine haiz olacaklarıdır.

 

367'nci madde hükmü uyarınca devredilen yönetim yetkisi olup, bu madde düzenlemesi temsil yetkisinin devrini kapsamamaktadır. Yani yönetim yetkisinin devri ile temsil yetkisinin devri birbirinden ayrılmıştır. Temsil yetkisinin devri ise, 370'inci maddenin ikinci fıkrasında düzenlenmiştir.

 

- Diğer bir istisnai durum olan temsil yetkisinin devri ise, Yeni TTK'nın 370'nci maddesinin ikinci fıkrası ile düzenlenmiştir. Söz konusu düzenleme uyarınca, yönetim kurulu, temsil yetkisini bir veya daha fazla murahhas üyeye veya müdür olarak üçüncü kişilere devredebilir. Bu halde, en az bir yönetim kurulu üyesinin temsil yetkisini haiz olması şarttır.

 

370'inci maddenin ilk fıkrasına göre ise, esas sözleşmede aksi öngörülmemiş veya yönetim kurulu tek kişiden oluşmuyorsa temsil yetkisi çift imza ile kullanılmak üzere yönetim kuruluna aittir.

 

Bu düzenlemeler uyarınca, tek kişilik yönetim kurulunda temsil yetkisinin devri mümkün olmayacaktır. çünkü en az bir yönetim kurulu üyesi temsil yetkisini haiz olmak zorundadır. Ancak, birden fazla yönetim kurulu üyesi bulunması durumunda yönetim kurulu üyelerinden birinde temsil yetkisi bulunmak koşuluyla temsil yetkisinin devri mümkün olabilecektir.

 

- Tasfiyeye girmiş şirketlerde tasfiye memurları da tasfiyeye ilişkin yönetim ve temsil hak ve yetkilerini kullandıklarından, söz konusu yetkileri ve hakları düzenleyen hükümler de istisnalar kapsamındadır.

 

Yeni TTK'nın 375'inci maddesi yönetim kurulunun devredilemez ve vazgeçilemez görev ve yetkilerini düzenlemektedir. Maddede sayılan hallerde yönetim kurulu görev ve yetkilerini devredemeyecektir. Yani, 365'inci madde (kanundaki istisnai hükümlerin saklı olduğu) düzenlemesi 375'inci madde düzenlemesi ile bağlantılı olduğundan, 375'nci maddede sayılan hallerde devir mümkün olmayacaktır.

 

Sonuç olarak, yönetim yetkisinin devredilebilmesi için genel kurul kararı yeterli olmayacak, esas sözleşmede buna ilişkin hüküm bulunması şartı aranacaktır. Tek kişilik yönetim kurullarında ise, temsil yetkisinin devri mümkün olmayacaktır. Ayrıca, 375'nci madde uyarınca devredilemeyecek ve vazgeçilemeyecek görev ve yetkiler de dikkate alınacaktır.