Gazeteport/Thelira 13.12.2013 Tarihli "Anonim şirket hissesini devreden yönetim kurulu üyeliğinden de ayrılmış sayılır mı?" Başlıklı Ekrem Öncü Köşe Yazısı
- 13 Aralık 2013
Ekrem öncü
Anonim şirket hissesini devreden yönetim kurulu üyeliğinden de ayrılmış sayılır mı?
Değerli okurlarımız, Türk Ticaret Kanunu'nda yönetim kurulu üyelerinin seçimi düzenlenmiş ancak yönetim kurulu üyelerinin istifalarına yönelik bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Bunun nedeni, yönetim kurulu üyeleri ile şirket arasındaki ilişkinin esas itibariyle akde dayamasından kaynaklanmaktadır. Sözleşmeler ise Borçlar Kanunundaki vekâlet hükümlerine tabidir.
Borçlar Kanununun 512'nci maddesine göre, vekâlet veren ve vekil, her zaman sözleşmeyi tek taraflı olarak sona erdirebilir. Ancak, uygun olmayan zamanda sözleşmeyi sona erdiren taraf, diğerinin bundan doğan zararını gidermekle yükümlüdür.
Dolayısıyla Borçlar Kanununa göre yönetim kurulu üyeleri her zaman istifa edebileceklerdir. Yönetim kurulu üyelerinin istifaları özellikle hissesini devreden şirket ortaklarının başvuracakları bir yöntemdir. Hissesini devreden ortak yönetim kurulundan dolayısıyla kanuni temsilcilikten istifa etmediği sürece yönetim kurulu üyeliği sıfatı devam edecektir. Hisse devri otomatik olarak yönetim kurulundan istifa edildiği anlamına gelmeyecektir. Bu nedenle de ortaklıktan ayrılan yönetim kurulu üyesi istifa etmelidir.
İstifa ne şekilde yapılacaktır?
İstifa edildiğinin yazılı olarak yönetim kuruluna iletilmesi gerekmektedir. İstifa tek taraflı irade beyanı olduğundan, karşı tarafın onayına gerek bulunmamaktadır. Hemen belirtelim ki, istifanın hüküm ifade edebilmesi için karşı tarafa ulaşmış olması gerekmektedir. Yönetim kurulundan istifa edilmiş olması kanuni temsilcilik sıfatının da son bulmasına neden olacaktır.
TTK'nın 363'üncü maddesi uyarınca, herhangi bir sebeple bir üyelik boşalırsa, yönetim kurulu, kanuni şartları haiz birini, geçici olarak yönetim kurulu üyeliğine seçip ilk genel kurulun onayına sunar. Bu yolla seçilen üye, onaya sunulduğu genel kurul toplantısına kadar görev yapar ve onaylanması halinde selefinin süresini tamamlar.
Dolayısıyla ortaklıktan ayrılan yönetim kurulu üyesinin istifa etmesi halinde yerine hisseleri devralan yeni ortak yönetim kurulu üyesi olarak seçilebilecektir.
Eski ortağın yönetim kurulundan istifası yönetim kurulunca karara bağlanacak ve TTK'nın 363'üncü maddesi uyarınca boşalan üyeliğin yerine geçici olarak ilk genel kurula kadar yeni üye seçilecektir. Bu üye ilk genel kurula kadar görev yapabilecektir. Genel kurul onaylaması halinde ise yönetim kurulundan ayrılan üyenin kalan süresi kadar görev yapabilecektir. örneğin eski yönetim kurulu üyesi 3 yıllığına seçilmiş ve görev süresinin bir yılını doldurmuş ise iki yıl daha yeni gelen yönetim kurulu üyesi devam edebilecektir.
Yeni yönetim kurulu üyesi tescil ve ilan edilecek midir?
TTK'nın 373'üncü maddesi uyarınca, yönetim kurulu, temsile yetkili kişileri ve bunların temsil şekillerini gösterir kararının noterce onaylanmış suretini, tescil ve ilan edilmek üzere ticaret siciline verecektir. Yani, yönetim kurulu üyelerinin istifaları nedeniyle meydana gelen boşalma ve değişiklik yönetim kurulunca ticaret siciline tescil ve ilan ettirilecektir.
Burada vurgulamak gerekir ki, anonim şirketlerin hisse devirlerinin ticaret siciline tescil ve ilan edilmesi gerekmemektedir. Ancak, yönetim kurulu üyeliğinde değişiklik olduğunda bunun tescil ve ilanı gerekmektedir. Böylelikle yönetim kurulu üyeliğinden ayrılan kişi tescil ve ilanla üçüncü kişilere karşı yönetim kurulu üyesi olma sorumluluğundan da kurtulmuş olacaktır.
Yönetim kurulu ve dolayısıyla kanuni temsilcilikten istifa etmenin ve bunu da tescil ve ialn ettirmenin bir diğer sonucu da amme borçlarına karşı sorumluluğun kesilmesi için önem arz etmektedir.
Sonuç olarak, anonim şirketlerde hissesini devreden ortak yönetim kurulu üyeliğinden istifa etmediği sürece yönetim kurulu üyesi olarak gözükmeye devam edecektir ve yönetim kurulu üyesi olmanın sorumluluklarıyla karşı karşıya kalabilecektir