Yeni TTK'nın 536'ncı maddesi anonim şirketlerin tasfiyesi halinde tasfiye memurluğuna atamayı düzenlemektedir. 643'üncü madde ise limited şirketlerde tasfiyeye ilişkindir. 643'üncü madde uyarınca, tasfiye usulü ile tasfiyede şirket organlarının yetkileri hakkında anonim şirketlere ilişkin hükümler limited şirketlere de uygulanacaktır.

 

536'ncı maddeye göre, 'esas sözleşme veya genel kurul kararıyla ayrıca tasfiye memuru atanmadığı takdirde, tasfiye, yönetim kurulu tarafından yapılır. Tasfiye memurları pay sahiplerinden veya üçüncü kişilerden olabilir. Tasfiye ile görevlendirilenler esas sözleşmede veya atama kararında aksi öngörülmemişse olağan ücrete hak kazanırlar.

 

Yönetim kurulu, tasfiye memurlarını ticaret siciline tescil ve ilan ettirir. Tasfiye işlerinin yönetim kurulunca yapılması hâlinde de bu hüküm uygulanır.

 

Şirketin feshine mahkemenin karar verdiği hâllerde tasfiye memuru mahkemece atanır.

 

Temsile yetkili tasfiye memurlarından en az birinin Türk vatandaşı olması ve yerleşim yerinin Türkiye'de bulunması şarttır.'

 

Kimler tasfiye memuru olabilecektir?

 

536'ncı madde düzenlemesi uyarınca tasfiye memuru olabilecekleri aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz.

 

1- Esas sözleşme veya genel kurul kararıyla atananlar (Bunlar ortaklar olabileceği gibi üçüncü kişiler de olabilir),

 

2- Esas sözleşme veya genel kurul kararıyla atanan bulunmaması halinde yönetim kurulu,

 

3- Şirketin feshine mahkeme karar veriyor ise, mahkemenin atadığı kişiler,

 

tasfiye memuru olabilecektir.

 

Tasfiye memurunun mahkemece atanması nasıl olacaktır?

 

Şirketin feshine mahkemece karar verilmesi halinde tasfiye memurunun mahkemece atanacağına ilişkin düzenleme yeni bir düzenlemedir. Eski TTK uyarınca, şirketin feshine mahkemece karar verilmesi halinde dahi, tasfiye işleri, esas sözleşme veya genel kurul kararı ile tasfiye memuru belirlenmedikçe yönetim kurulu tarafından yürütülmekte idi. Yine Eski TTK'ya göre mahkemenin atama yetkisi, ancak pay sahiplerinden birinin talebi ile ve haklı sebeplerin varlığı halinde mevcut tasfiye memuru azledilerek yerine yenisinin atanması ile sınırlı idi. Mahkemenin feshe karar verdiği hallerde doğrudan tasfiye memuru ataması ise ancak, tasfiye memurunun atanamayacağı ve tasfiye işlerinin yerine getirilmesinin mümkün olmayacağı hallerde mümkündü.

 

Yeni TTK ile ise, mahkeme feshe karar verirken tasfiye memurunu da atayacaktır. Mahkemenin feshe karar verebileceği durumlar, kuruluş sırasında menfaatlerin ihlal edilmesi, organ yokluğu, haklı sebeplerin varlığı durumlarıdır. Bu hallerde mahkemeye tasfiye memuru atama yetkisinin verilmesi, artık pay sahiplerinin anlaşarak tasfiye memuru atamalarının mümkün olmayacağı varsayımına dayanmıştır. Bu nedenle de atama yetkisi mahkemeye bırakılmıştır.

 

Mahkemenin tasfiye memuru ataması için herhangi bir şart öngörülmemiştir. Bu nedenle de şirketin feshine karar veren mahkeme tasfiye memuru tayin edilmesi için kendisinden bir talepte bulunulmasını beklemeyecek, doğrudan tasfiye memurunu atayacaktır. Eski TTK'da tasfiye memurunun mahkemece atanması istisnai bir durumken Yeni TTK ile bu zorunlu bir durum olmuştur.

 

Mahkeme tarafından tayin aynı zamanda bir azil işlemini gerektirecektir. Mahkeme kanuni nitelikleri haiz bir tasfiye memuru atarken, mevcut tasfiye memurlarından birini görevden alacak ve onun yerine atama yapacaktır. Bu husus bir zorunluluk olup mahkemenin yetkisinde değildir. Yani mahkeme mevcut tasfiye memurları ile devam edilmesine karar veremeyecektir.

 

Tasfiye memurlarının ticaret siciline tescil edilmesi zorunlu mudur?

 

Yönetim kurulu, tasfiye memurlarını ticaret siciline tescil ve ilan ettirecektir. Hatta tasfiye işlerinin yönetim kurulunca yapılması hâlinde de dahi ticaret siciline tescil ve ilan şarttır. Yine mahkemece atanan tasfiye memurlarının da ticaret siciline tescil ve ilanı gerekecektir.

 

Tasfiye memurları ücret alabilecekler midir?

 

Tasfiye ile görevlendirilenler esas sözleşmede veya atama kararında aksi öngörülmemişse olağan ücrete hak kazanacaklardır. Yine mahkemece atanan tasfiye memurlarına da mahkemelerce ücret öngörülmektedir.

 

Tasfiye memurları yabancılardan oluşabilir mi?

 

Temsile yetkili tasfiye memurlarından en az birinin Türk vatandaşı olması ve yerleşim yerinin Türkiye'de bulunması şarttır. Buna göre tasfiye memurlarından en az biri, hem temsile yetkili olacak, hem Türk vatandaşı olacak, hem de Türkiye'de yerleşim yeri bulunacaktır. Bu üç şart birlikte aranmaktadır ve bu Yeni TTK ile getirilen yeni bir düzenlemedir.

 

Yeni TTK ile şirketin feshine mahkemece karar verilmesi halinde tasfiye memurunu mahkemenin ataması zorunlu hale getirilmiştir ve temsile yetkili tasfiye memurlarından en az birinin Türk vatandaşı olması ve yerleşim yerinin Türkiye'de bulunması şarttır.