7143 Sayılı Af Kanunu'ndan yararlanıp ödeme yapmayanları neler bekliyor?

7143 sayılı Kanun kapsamında bazı mükellefler borçlarını yapılandırdı, bazıları mahkemelerde devam eden davalarından vazgeçti, bazıları matrah artırdı, bazıları işletme kayıtlarını (kasa, stok affı gibi) düzelttiler. Sıra bunların ödemelerinin yapılmasına geldi. Yazımızda 7143 sayılı Kanundan yararlanıp süresinde ödeme yapılmaz ise ne olacağını ele alacağız.

7143 sayılı Kanunun 3'üncü maddesinin dokuzuncu fıkrasında “(9) Maliye Bakanlığına bağlı tahsil daireleri tarafından takip edilmekte olan amme alacaklarından yıllık gelir veya kurumlar vergileri, gelir (stopaj) vergisi, kurumlar (stopaj) vergisi, katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi için bu madde ile 2'nci madde hükmünden yararlanmak üzere başvuruda bulunan mükellefler, taksit ödeme süresince bu vergi türleri ile ilgili verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden bu vergileri çok zor durum olmaksızın her bir vergi türü itibarıyla bir takvim yılında ikiden fazla vadesinde ödememeleri ya da eksik ödemeleri hâlinde belirtilen madde hükümlerine göre yapılandırılan borçlarına ilişkin kalan taksitlerini ödeme haklarını kaybederler.” hükmü yer almaktadır.

Taksit ödeme süresince beyan üzerine tahakkuk eden vergilerin vadesinde ödenmesi şartı, bir takvim yılında her bir vergi türü için en fazla iki defa ihlal edilebilecektir. Böyle bir durumda borçlular Kanun hükümlerinden yararlanma haklarını kaybetmeyecektir.

Ancak, bir vergi türünün bir takvim yılında ikiden fazla vadesinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde mükellefler üçüncü ihlale konu verginin vadesinin rastladığı ayın sonuna kadar (bu tarih dâhil) ödedikleri taksitler için Kanun hükmünden yararlanacak bu tarihten sonra ise Kanun kapsamında ödeme haklarını kaybedeceklerdir.

Diğer taraftan, mükelleflerin çok zor durumda bulunmaları (6183 sayılı Kanunun 48’inci maddesine göre) nedeniyle borçlarını vadesinde ödeyememeleri hali Kanunun ihlal nedeni sayılmamıştır.

7143 sayılı Kanun kapsamında ödenecek taksitler ile taksit ödeme süresince beyan üzerine tahakkuk eden vergilerin (her bir vergi türü itibarıyla) vadesinde yapılan ödemelerinde 10 TL’ye kadar eksik ödemeler ihlal sebebi sayılmayacaktır. Bununla birlikte, tahakkuk eden alacağın %10’u 10 TL’nin altında ise yüzde %10 tutarına isabet eden tutar kadar eksik ödeme hali ihlal sebebi sayılmamıştır. Ancak, bu tutarları aşan eksik ödemelerin ihlal sebebi olarak değerlendirilecektir.

Yapılandırılan borçların ilk taksit ödemeleri için son gün 1 Ekim 2018 tarihidir.

Kanunun 3’üncü maddesinden (kesinleşmemiş ve dava safhasında bulunan alacaklar) yararlanmak için başvuruda bulunan ancak, Kanunda belirtilen ödeme şartını yerine getirmeyen borçlulardan;

- 213 sayılı Kanun kapsamındaki alacaklar için ilk tarhiyata esas teşkil eden vergi ve ceza tutarları ile gecikme zammı ve gecikme faizleri,

- Kanunun 1’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamına giren idari para cezaları için idari yaptırım kararında yer alan tutar ile bunlar üzerinden hesaplanan fer’ileri, 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilecektir.

Ancak, 18.05.2018 tarihinden önce verilmiş olan en son yargı kararının tarhiyatın tasdikine ilişkin olması hâlinde bu karar üzerine tahakkuk eden alacak tutarları esas alınacaktır. Bir başka anlatımla, tasdik kararı üzerine yapılan tahakkuk işleminde herhangi bir değişiklik yapılmayacaktır.

213 sayılı Kanun kapsamındaki alacaklardan ilk tarhiyat tutarı esas alınarak takip edilecek olanlar, vergi/ceza ihbarnamesinin tebliğ edildiği tarih esas alınarak dava açma süresinin son günü itibarıyla tahakkuk ettirilecek, bu tarihten itibaren 1 ay sonrası ise alacakların vade tarihi olacaktır. Gecikme zamlarının, amme alacağının vade tarihinden tahsil tarihine kadar geçen süre için hesaplanacağı tabiidir. Kanunun 1’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamına giren idari para cezaları ise idari yaptırım kararının tebliğine bağlı olarak oluşan vade tarihleri esas alınmak suretiyle ve özel kanunlarında düzenlenmiş olan fer’i alacakları da dikkate alınarak takip edilecektir.

Bu düzenleme ile davadan vazgeçip ödeme şartlarını ihlal edenlere (bir yılda ikiden fazla taksiti aksatanlara) çok ciddi bir yaptırım getirilmekte ve işlemde başa dönülmektedir. Örneğin, dava aşamasında olan ve dava konusu 1.000.000 TL vergi aslı, 1.000.000 TL vergi cezası ve gecikme faizi olan bir davadan vazgeçilmiş ve vergi aslının yarısı (500.000 TL) ile Yİ-ÜFE ödenecek iken başa dönülerek 1.000.000 TL vergi ve 1.000.000 TL vergi cezası ve gecikme faizi/zammı tamamen ödenmek zorunda kalınacaktır. Bu konuda 7143 sayılı Kanun diğer kanunlardan farklı hükümler içermektedir. Bu nedenle davadan vazgeçeceklerin ödeme konusuna çok dikkat etmesi gerekmektedir.

İlk tasksit ödeme süresinin son günü de 1 Ekim 2018 tarihidir.

Af kanunlarında matrah artırımı düzenlemelerine de yer verilmekte ve matrah artırımı yapıp ödemesini düzenli yapamayan da vergi incelemesinden muaf tutulmakta ve daha fazla oranda gecikme zammı ödemekte idi. Daha önceki matrah artırımı düzenlemeleri bu yönde idi. 7143 sayılı Kanunda bu düzenleme değiştirildi ve süresinde ödeme yapmayanlar için vergi incelemesi yapılabilecek ve beyan edilen vergi tutarı da ödenmeye devam edilecektir.

6736 sayılı kanunun 5’inci maddesinin 4’üncü bendine göre, bu maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarına göre;

“Hesaplanan veya artırılan gelir, kurumlar ve katma değer vergilerinin bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi şarttır. Bu vergilerin bu Kanunda belirtilen şekilde ödenmemesi hâlinde, 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen oranın bir kat fazlası oranında uygulanacak gecikme zammıyla birlikte takip ve tahsiline devam olunur.”

7143 sayılı Kanunun 5’inci maddesinin 4’üncü bendine göre, bu maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarına göre;

“Matrah ve vergi artırımının bu Kanunun yayım tarihini izleyen üçüncü ayın sonuna kadar bu maddede öngörülen şekilde yapılması, hesaplanan veya artırılan gelir, kurumlar ve katma değer vergilerinin, peşin veya ilk taksiti bu Kanunun 9’uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen sürede başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde azami altı eşit taksitte bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi şarttır. Bu vergilerin bu Kanunda belirtilen şekilde ödenmemesi hâlinde, 6183 sayılı Kanunun 51’inci maddesine göre gecikme zammıyla birlikte takip ve tahsiline devam olunur, ancak bu madde hükmünden yararlanılamaz.”

7143 sayılı Kanunun 5’inci maddesi uyarınca, mükellefler, belirtilen şartlar dâhilinde gelir ve kurumlar vergisi matrahlarını artırarak bu maddede belirtilen süre ve şekilde ödemeleri halinde, kendileri hakkında artırımda bulunulan yıllar için yıllık gelir ve kurumlar vergisi incelemesi ve bu yıllara ilişkin olarak bu vergi türleri için daha sonra başka bir tarhiyat yapılmaz.

Ancak yukarıda yer verdiğimiz düzenlemede görüleceği üzere belirtilen vergi türleri itibariyle matrah artırımı yapıp sonradan incelenmek istemeyen mükellefler ödeme kısmına dikkat etmelidirler.

Matrah artıran mükellefler ödemeyi peşin olarak yapabilecekleri gibi ilk taksitlerini 1 Ekim 2018 tarihine kadar ve diğer taksitlerinin ödemelerini ikişer aylık dönemler halinde altı (5) eşit taksitte yapabileceklerdir. Yani bu halde ödeme vadeleri 1 Ekim/2018 ilk, Kasım/2018 ikinci, Ocak/2019 üçüncü, Mart/2019 dördüncü, Mayıs/2019 beşinci, Temmuz/2019 da altıncı ve son taksit olacaktır.

Matrah artırımından yararlanacak mükellefler ödemelerini aksatmamalıdır. Aksi türlü hem matrah artırımı nedeniyle incelemelerden kurtulamayacaklar, hem de beyanlarını ödemeye devam edeceklerdir.

Bu kapsamda beyan edilen tutarlar üzerinden %3 oranında hesaplanan vergi, beyanname verme süresi içinde ödenecek idi. Beyan süresinin son tarihi ise 31 Ağustos 2018 tarihi idi. Bu ödemeyi yapmayanlar için şartlar ihlal edilmiş sayılmayacak, ancak 6183 sayılı Kanuna göre gecikme zammı ödeyeceklerdir. Gecikme zammı oranı bugün itibari ile %2’dir.