Gazeteport/Thelira 26.08.2013 Tarihli "Yeni TTK ile limited şirketlere müdür seçilecek tüzel kişilere ücret ödemesi yapılabilir mi?" Başlıklı Ekrem Öncü Köşe Yazısı
- 26 Ağustos 2013
Ekrem öncü
Yeni TTK ile limited şirketlere müdür seçilecek tüzel kişilere ücret ödemesi yapılabilir mi?
Değerli okurlarımız, daha önce 'Yeni TTK İle Limited Şirketlere Müdür Seçilecek Tüzel Kişiler Dikkat' başlıklı yazımda, tüzel kişilerin limited şirketlere müdür seçilmesi halinde 6183 sayılı Kanunun 35'inci maddesine göre kamu borçlarından ve VUK'nun 359'uncu maddesi kapsamında kaçakçılık suçlarından kimlerin sorumlu olması gerektiğini kaleme almıştım. Bu yazıda ise, müdür seçilen tüzel kişiye müdür sıfatı ile ödeme yapılmak istenmesi halinde nasıl hareket edilmesi gerekeceği konusundaki görüşlerimi paylaşacağım.
Yeni TTK'nın 623'üncü maddesi ile limited şirketlerde müdürler düzenlenmiştir. Eski TTK'ya göre, aksi kararlaştırılmış olmadıkça, ortaklar hep birlikte müdür sıfatıyla şirket işlerini idareye ve şirketi temsile mezun ve mecburdular. Limited şirket temsilcileri arasında bir hükmi şahıs bulunduğu takdirde, ancak o hükmi şahıs adına limited şirketin temsil ve idaresini üzerine almış bulunan hakiki şahıs limited şirketin temsilcisi olarak tescil ve ilan edilmekte idi. Yani müdür olan tüzel kişilik değil, o tüzel kişilik adına limited şirketin temsil ve idaresini üzerine almış bulunan gerçek kişi idi.
623'üncü madde düzenlemesi ile, tüzel kişi ortakların müdür olarak seçilmelerine olanak tanınmıştır. 623'üncü maddenin ikinci fıkrasına göre, şirketin müdürlerinden biri, bir tüzel kişi olduğu takdirde, bu kişi bu görevi tüzel kişi adına yerine getirecek bir kişiyi belirleyecektir. Burada müdürlük görevi tüzel kişinin olacaktır ve bu görevi gerçek kişi eliyle yürütecektir. Müdür olarak tescil ve ilan edilecek olan tüzel kişilik olacaktır.
Tüzel kişinin müdür olmasına yönelik ikinci fıkra düzenlemesinin gerekçesinde, tüzel kişi veya kişilerin şirketi yönetip, sorumluluğu finansal açıdan güçsüz olan temsilciye yüklemenin sakıncasının önlenmek istendiği, bu durumun yeni normun yasallığı ve adalet anlayışı ile bağdaşmayacağı belirtilmiştir. İnanışın aksine tüzel kişinin yönetici olması, eşyanın doğasına ve yönetim organının yapısına aykırı olmadığı vurgulanmıştır.
Müdür seçilen tüzel kişiye müdürlük sıfatı ile ücret, kar payı gibi ödemeler yapılabilir mi? Yapılır ise ise nasıl hareket edilmelidir?
örneğin, ABC Ltd. Şti.'nin ortaklarından biri tüzel kişi olup, unvanı da Z Ltd. Şti. olsun. Z Ltd Şti., ABC Ltd. Şti.'nin %40 ortağı olsun ve müdürü seçilsin. Bu durumda Z Ltd. Şti. müdür (kanuni temsilci) olarak tescil edilecektir ve herhangi bir gerçek kişi (Ahmet Bey) eliyle bu müdürlük görevini ifa edecektir. Varsayalım ki, ABC Ltd. Şti. Z limited şirketine müdürlük görevi nedeniyle aylık net 10.000.-TL ödeme yapmak istesin. Bu tutarı ücret mi kabul etmek gerekecektir? Yoksa fatura karşılığı ödeme mi yapılacaktır?
Kurumlar Vergisi Kanununun 1'inci maddesine göre, kurum kazancı, gelir vergisinin konusuna giren gelir unsurlarından oluşur. 6'ncı maddesine göre de, 'safi kurum kazancının tespitinde, Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümleri uygulanır.' Buna göre kurumların elde ettiği kazançlar ticari kazanç niteliğinde olmaktadır. örnekte de, Z Ltd. Şti müdür sıfatı ile ABC Ltd. Şti.'den aylık net 10.000.-TL kazanç elde ediyor ise bu kazanç ticari kazanç niteliğinde olacaktır. Dolayısıyla da, Z Ltd. Şti. ABC Ltd. Şti.'ne 10.000.-TL artı KDV şeklinde fatura kesecektir. Yani, ABC Ltd. Şti. Z Ltd. Şti.'ne ücret ödemesi yaptığını düşünerek işlem yapmamalıdır.
örnekte ABC şirketi Z Ltd. Şti.'ne değil de, Z'nin adına müdürlük görevini yapan Ahmet Bey'e ücret ödemesi yapabilecek midir?
Kanaatimce ABC Ltd. Şti. Ahmet Bey'e ücret ödemesi yapamayacaktır. çünkü, müdür olan Ahmet Bey değil, Z Ltd. Şti.'dir. Ahmet Bey'e bir ödeme yapılacak ise bu ödemeyi yapacak olan Z Ltd. Şti.'dir. Z Ltd. Şti. örneğin ABC Ltd. Şti.'den 10.000.-TL artı KDV alacaktır, ancak Ahmet Bey'e de ücret ödemesi yapacaktır. Eğer ki, ABC Ltd. Şti. parayı Z Ltd. Şti.'ne değil de Ahmet Bey'e yapacak olur ise, Z Ltd. Şti. Ahmet Bey'e para kullandırmış olacaktır. örneğin, Ahmet Bey aynı zamanda Z Ltd. Şti.'nin ortağı ise Z şirketi ortağa borç vermiş sayılacak ve adat hesaplanması gerekecektir.
örnek çok daha genişletilebilir ancak aslolan burada müdür sıfatının Ahmet Bey'de değil Z Ltd. Şti.'de olduğunun bilinmesidir. Bu durumda da Z Ltd. Şti. bir kurum olduğu için elde edilen kazanç Gelir Vergisi Kanununa göre ücret olarak değerlendirilemeyecektir.
Uygulamada yukarıdaki örnekte olduğu gibi Ahmet Bey'e ya da örnekteki Z şirketinin kanuni temsilcilerine ABC Ltd. Şti'den ödeme yapılabilir. Ancak, bu durumda bilinmelidir ki, müdürlük sıfatı ile alınacak tutar ücret olarak değerlendirilmeyecek, Z şirketinin kurum kazancı olarak değerlendirilecektir. Aksi türlü bir işlem hukuken mümkün olmayacaktır.
özellikle ortaklıkları olan şirketlerde şirketlerin müdür olarak seçilmesi Yeni TTK sonrası yaygınlaşmaya başlamıştır ve konu önemlidir. Kanaatimce Maliye Bakanlığı da konuya ilişkin görüşünü açıklamalıdır.