Gazeteport/Thelira 29.07.2013 Tarihli "Grup şirketlerinin gayrimenkul ve iştirak hisseleri satış kazançları istisnası sınırlandırılıyor mu?" Başlıklı Ekrem Öncü Köşe Yazısı
- 29 Temmuz 2013
Ekrem öncü
Grup şirketlerinin gayrimenkul ve iştirak hisseleri satış kazançları istisnası sınırlandırılıyor mu?
Değerli okurlarımız bilindiği üzere Gelir Vergisi Tasarısı'nın yasalaşması Ekim ayına kaldı. Kanaatimce Ekim ayına kalmış olması iyi de oldu. çünkü, bu tür önemli yasaların süreç içinde tartışılması önemlidir. Nitekim bu yasa tüm mükellefleri ilgilendirmektedir. Bu yazımda ele alacağımız konu, grup şirketlerinin gayrimenkul satışı ile iştirak hissesi satışı kazançlarında bir sınırlandırılma getirilip getirilmediği meselesidir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun 1/e bendi uyarınca, kurumların en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile aynı süreyle sahip oldukları kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançlarının %75'lik kısmı kurumlar vergisinden istisnadır.
Taslakta istisna kazançlar 21'inci maddede düzenlenmiştir. Buna göre, ticari kazancını bilanço esasına göre tespit eden gerçek kişiler ile kurumların aktiflerindeki taşınmazlar, iştirak hisseleri, kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançlar, iki tam yıldan sonra satışlardan doğan kazançlarda %40, üç tam yıldan sonra satışlardan doğan kazançlarda %50, dört tam yıldan sonra satışlardan doğan kazançlarda %60, beş tam yıldan sonra satışlardan doğan kazançlarda %75 oranında belirlenen diğer şartların da sağlanması koşuluyla gelir vergisinden müstesnadır.
Bu istisnanın halihazırdaki uygulaması ile Taslaktaki öngörülen düzenlemeyi karşılaştıralım.
MEVCUT UYGULAMADA GRUP ŞİRKETLERİNİN DURUMU
1 nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğini 5.6.2.4.4. başlığında grup şirketleri arasındaki işlemlerde gayrimenkul satışı ve iştirak hisseleri satışına ilişkin olarak aşağıdaki açıklamaya yer verilmiştir.
'İstisnanın temel amacı, kurumların mali yapılarının güçlendirilmesinin teşviki olduğundan, ekonomik açıdan şirketlere ilave imkân sağlamayan işlemler istisna kapsamı dışında kalacaktır.
Grup şirketlerinin her birinin ayrı tüzel kişilikleri bulunduğundan, her bir şirketin söz konusu istisnadan yararlanabilmesi mümkündür.
Ancak, satış işleminin istisnanın amacına aykırı olarak işletmeye nakit girişi olmaksızın gerçekleştirilmesi halinde istisna uygulanmayacaktır.
Ayrıca, bağlı ortaklığın yapacağı sermaye artırımı sonucu doğacak sermaye taahhüdüne karşılık olmak üzere taşınmazların veya iştirak hisselerinin ayni sermaye olarak bağlı ortaklığa devredilmesi halinde, bağlı değer başka bir bağlı değere (iştirak hissesine) dönüşmüş olacağından söz konusu istisnadan yararlanılamayacaktır.'
TASARIDA GRUP ŞİRKETLERİNİN DURUMU
Grup şirketleri arasındaki satışlara ilişkin olarak Tasarının 21'inci maddesinin gerekçesinde, 'İstisnanın temel amacı işletmelerin mali yapılarının güçlendirilmesinin teşviki olduğundan, ekonomik açıdan işletmelere ilave imkan sağlamayan işlemler istisna kapsamı dışında kalacaktır. Bu bağlamda, işletmelerin yönetimini etkileyecek şekilde birbiriyle ilişkili kişi veya kurumlar ya da aynı gruba dahil şirketler arasında yapılacak taşınmaz ve iştirak hissesi satışlarından fiktif olarak elde edilecek kazançlara istisna uygulanması söz konusu olmayacaktır' şekilde açıklama yapılmıştır.
Tasarının gerekçesinde, 'Grup şirketlerinin her birinin ayrı tüzel kişilikleri bulunduğundan, her bir şirketin söz konusu istisnadan yararlanabilmesi mümkündür. Ancak, satış işleminin istisnanın amacına aykırı olarak işletmeye nakit girişi olmaksızın gerçekleştirilmesi halinde istisna uygulanmayacaktır' açıklamasına benzer bir açıklamaya yer verilmemiştir. Ancak, Tasarı kanunlaştıktan sonra çıkacak tebliğde buna benzer bir düzenleme yapılması da kanaatimce kaçınılmaz olacaktır.
Sonuç olarak, grup şirketlerinin gayrimenkul ve iştirak hissesi satış kazançları istisnasından yararlanıp yararlanılamayacağına ilişkin gerekçeye açıklama konulmuştur, ancak, asıl olarak uygulamaya yön verecek olan çıkarılacak tebliğdir. Tasarının gerekçesine dayanarak bu şirketlerin hiçbir koşulda bu istisnadan yararlanamayacağını söylemek yanlış olur. Kanaatimce mevcut uygulama iki yıllık sürenin kademe kademe beş yıla çıkarılması dışında devam edecektir.
Konunun holding şirketler bakımından değerlendirilmesi ise önümüzdeki yazıda yapılacaktır.