Gazeteport/Thelira 05.07.2013 Tarihli "Anonim ve limited şirketlerde sermaye artırımında YMM ya da SMM raporu gerekecek midir?" Başlıklı Ekrem Öncü Köşe Yazısı
- 4 Temmuz 2013
Ekrem öncü
Anonim ve limited şirketlerde sermaye artırımında YMM ya da SMM raporu gerekecek midir?
Değerli okurlarımız, 01.07.2013tarihli yazımızda halka açık ya da açılmak üzere kurulan şirketlerde sermaye artırımında YMM ya da SMMM raporu aranıp aranmayacağını ele almıştık. Bu yazımızda ise halka açık olmayan şirketler bakımından konu incelenecektir.
Bilindiği üzere, anonim şirketlerin sermaye artırımı TTK'nın 456-461 maddelerinde düzenlenmiştir. Limited şirketlerin sermaye artırımları ise, 590-591'inci maddelerde düzenlenmiştir. İç kaynaklardan sermaye artırımı da 462'nci maddede düzenlenmiştir. TTK'nın 462/2 düzenlemesi uyarınca, sermayenin artırılan kısmının, iç kaynaklardan karşılanan tutarının şirket bünyesinde gerçekten varolduğu, onaylanmış yıllık bilanço ve yönetim kurulunun vereceği açık ve yazılı bir beyanla doğrulanır. Bilanço tarihinin üzerinden altı aydan fazla zaman geçmiş olduğu takdirde, yeni bir bilanço çıkarılması ve bunun yönetim kurulu tarafından onaylanmış olması şarttır.
Bu düzenleme yapılacak sermaye artırımında uygulanacak işlemin güvenliğini sağlamaya yönelik bir düzenlemedir. 6102 sayılı Yeni TTK'nın 462/2 hükmü, 6335 sayılı Kanunla değişmeden önce iç kaynaklardan sermaye artırımının gerçekleşebilmesi için, işlemin işlem denetçisinin vereceği açık ve yazılı bir beyanla doğrulanacağı şeklinde idi.
Yeni TTK'nın 458'inci maddesi ile de işlem denetçisi tarafından sermaye artırımı raporu hazırlanacağı düzenlenmiş idi ancak bu düzenleme 6335 sayılı Kanunun 43/12'nci maddesi ile kaldırılmıştı. Ancak, aşağıda bahsedeceğimiz genelgeler ile sermaye artırımlarında duruma göre YMM veya SMMM raporu gerekeceği düzenlenmiştir.
İşlem denetçisinin denetleme raporu ile sermaye artırımının denetlenmesine yönelik düzenleme 6335 sayılı yasa ile yürürlükten kaldırılmış idi. Konuyu daha önceki yazılarımızda değerlendirmiş ve binlerce şirketin sermaye artırımlarının Gümrük ve Sanayi Bakanlığı denetim elemanlarınca denetlenmesinin mümkün olmadığını belirtmiştik. Konuya ilişkin olarak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü iki adet genelge (Sayı: B.21.0.İTG.0.03.00.00.431.04, Sayı: 67300147.431.04/548) yayımladı ve sermaye artırımlarında nasıl hareket edileceğini ticaret sicil müdürlüklerine bildirdi.
Halka kapalı şirketlerde Gümrük ve Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü'nün iki adet genelgesine göre anonim ve limited şirketlerde;
Anonim ve limited şirketlerde sermaye artırımının sadece iç kaynaklardan yapılması durumunda;
Artırımın tescil edilebilmesi için, şirketin özvarlığı da tespit edilmek suretiyle şirket sermayesinin karşılıksız kalıp kalmadığına, sermayenin hangi oranda korunduğuna ve iç kaynaklardan artırılan tutarın şirket bünyesinde gerçekten var olduğuna ilişkin yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporunun ticaret sicili müdürlüğüne verilmesi gerekmektedir.
öte yandan, şirket sermayesinin öz varlık içinde korunduğunu, iç kaynaklardan karşılanan tutanın şirket bünyesinde gerçekten var olduğunu doğrulayan yönetim kurulunun açık ve yazılı beyanı ile genel kurul tarafından onaylanmış yıllık bilançonun, bilanço tarihinin üzerinden altı aydan fazla zaman geçmiş olması halinde ise yönetim kurulu tarafından onaylanmış ara bilançonun ticaret sicili müdürlüğüne verilmesi durumunda ise, söz konusu raporlar aranmadan işlem yapılması gerekmektedir.
Anonim ve limited şirketlerde sermayenin sadece sermaye taahhüdü yoluyla artırılabilmesi için,
Bilançoda sermayeye eklenmesine mevzuatın izin verdiği fonların bulunmaması gerekmekte olup; limited şirketlerde ise, bu zorunluluk bulunmamaktadır. Anonim ve limited şirketlerde sermayenin sadece sermaye taahhüdü yoluyla artırılmasında, şirket sermayesinin öz varlık içinde korunduğunu şirketin özvarlığı da tespit edilmek suretiyle şirket sermayesinin karşılıksız kalıp kalmadığına ve sermayenin hangi oranda korunduğuna ilişkin yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporunun aranması, anonim şirketlerde ise bu raporda ayrıca sermayeye eklenecek fonların mevcut olmadığının da tespit edilmesi gerekmektedir.
Anonim ve limited şirketlerde sermayenin; iç kaynaklardan ve eş zamanlı olarak sermaye taahhüdü ile birlikte artırılması durumunda,
Bilançoda sermayeye eklenmesine mevzuatın izin verdiği fonlarla birlikte bu fonların toplam tutarına kadar sermayenin taahhüt edilmesi yoluyla sermayenin artırılması; limited şirketlerde ise, fon tutanından daha fazla miktarda sermaye taahhüdü yoluyla sermayenin artırılması mümkün bulunmaktadır. Artırımın tescil edilebilmesi için, şirketin özvarlığı da tespit edilmek suretiyle şirket sermayesinin karşılıksız kalıp kalmadığına, sermayenin hangi oranda korunduğuna ve iç kaynaklardan artırılan tutarın şirket bünyesinde gerçekten var olduğuna ilişkin yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporunun ticaret sicili müdürlüğüne verilmesi gerekmektedir.
Bilançolarında sermayeye eklenmesine mevzuatın izin verdiği fonları bulunan ve halka açık olmayan ve halka açılmak üzere Sermaye Piyasası Kuruluna başvurmayan anonim şirketlerde sermaye tutarı kadar fonların da eş zamanlı olarak sermayeye dönüştürülmesi gerekmektedir. Fonlar sermayeye dönüştürülmeden veya fonlar sermayeye dönüştürülürken eş zamanlı olarak fonların tutarından daha yüksek miktarda sermaye taahhüdü yoluyla sermayenin artırılabilmesi ise bu amaçla yapılacak genel kurul toplantısında bütün pay sahiplerinin temsil edilmeleri ve sermaye artırımına ilişkin kararın oybirliğiyle alınmış olması şartına bağlıdır.
Sonuç olarak;
- Anonim ve limited şirketlerde sermaye artırımının sadece iç kaynaklardan yapılması durumunda, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporunun ticaret sicili müdürlüğüne verilmesi ya da yönetim kurulu tarafından onaylanmış ara bilançonun ticaret sicili müdürlüğüne verilmesi durumunda, söz konusu raporlar aranmadan işlem yapılması gerekmektedir.
- Anonim ve limited şirketlerde sermayenin sadece sermaye taahhüdü yoluyla artırılabilmesi için, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporunun aranması gerekmektedir.
- Anonim ve limited şirketlerde sermayenin; iç kaynaklardan ve eş zamanlı olarak sermaye taahhüdü ile birlikte artırılması durumunda, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporunun ticaret sicili müdürlüğüne verilmesi gerekmektedir.