Gazeteport/Thelira 13.05.2013 Tarihli "Anonim şirketler dikkat, esas sözleşmelerinizi yenileyiniz!" Başlıklı Ekrem Öncü Köşe Yazısı
- 13 Mayıs 2013
Ekrem öncü
Anonim şirketler dikkat, esas sözleşmelerinizi yenileyiniz!
Değerli okurlarımız, bilindiği üzere esas sözleşmeler şirketlerin anayasalarıdır ve 6103 sayılı Kanunun 22'nci maddesi uyarınca 1 Temmuz 2013 tarihine kadar şirketlerin esas sözleşmeleri 6102 sayılı Yeni TTK'ya uyumlu hale getirilecektir. Bu yazımızda anonim şirket sözleşmelerinin Yeni TTK'ya uyumu meselesi ele alınacaktır. Kanaatimce, esas sözleşmeleri Yeni TTK'ya uyumlu hale getirmek için 1 Temmuz tarihi beklenilmemelidir.
Anonim şirketlerde esas sözleşme nasıl olacaktır ve neleri içerecektir?
Esas sözleşmenin yazılı şekilde yapılması ve bütün kurucuların imzalarının noterce onaylanması şarttır.
Anonim şirketlerin esas sözleşmeleri yeni TTK'nın 339'uncu maddesinde düzenlenmiştir ve esas sözleşme aşağıdaki hususları içermelidir:
-Şirketin ticaret unvanı ve merkezinin bulunacağı yer. (Yeni TTK Md. 39-52)
-Esaslı noktaları belirtilmiş ve tanımlanmış bir şekilde şirketin işletme konusu. (Yeni TTK Md. 331)
-Şirketin sermayesi ile her payın itibarî değeri, bunların ödenmesinin şekil ve şartları. (Yeni TTK 476-506)
-Pay senetlerinin nama veya hamiline yazılı olacakları; belirli paylara tanınan imtiyazlar; devir sınırlamaları. (Yeni TTK 476-506)
-Paradan başka sermaye olarak konan haklar ve ayınlar; bunların değerleri; bunlara karşılık verilecek payların miktarı, bir işletme ve ayın devir alınması söz konusu olduğu takdirde, bunların bedeli ve şirketin kurulması için kurucular tarafından şirket hesabına satın alınan malların ve hakların bedelleriyle, şirketin kurulmasında hizmetleri görülenlere verilmesi gereken ücret, ödenek veya ödülün tutarı. (Yeni TTK Md. 342, 343)
-Kurucularla yönetim kurulu üyelerine ve diğer kimselere şirket kârından sağlanacak menfaatler. (Yeni TTK 507-513)
-Yönetim kurulu üyelerinin sayıları, bunlardan şirket adına imza koymaya yetkili olanlar. (Yeni TTK 359-375)
-Genel kurulların toplantıya nasıl çağrılacakları; oy hakları. (Yeni TTK 407-451)
-Şirket bir süre ile sınırlandırılmışsa, bu süre.
-Şirkete ait ilanların nasıl yapılacağı. (Yeni TTK Md. 414)
-Pay sahiplerinin taahhüt ettiği sermaye paylarının türleri ve miktarları.
-Şirketin hesap dönemi.
İlk yönetim kurulu üyeleri esas sözleşme ile atanacaktır. (Yeni TTK 366, 367) Bunun nedeni ani kuruluşun niteliği gereğidir. Şirketin tüzel kişilik kazanması ile çalışabilmesi için bu düzenleme zorunludur.
Yukarıda saymış olduğumuz esas sözleşme iki tür hüküm grubu içermektedir. Birincisi şekli, ikincisi ise maddi hükümlerden oluşmaktadır. Şekli olanlar, organların oluşumu ile ilgilidir ve mutlak olarak uyulmalıdır. İkinci grup ise, şirketin kurucuları ve gelecekteki pay sahipleri arasındaki ilişkileri düzenlemekte ve paysahipleri arasında anayasa işlevi görmektedir.
Eski TTK'ya göre sözleşmede bulunması gerekli kayıtlar ayrıntılı bir şekilde yazılmış ve kayıtların anlamları daha açık bir dille ifade edilmiştir. Aslında yukarıdaki maddelerde esas sözleşmenin asgari zorunlu içeriği düzenlenmiştir. Zorunlu içeriğe uyulmamış olursa, sicil müdürü esas sözleşmeyi tamamlanması ve düzeltilmesi için geri çevirecektir. Şirketi ilgilendiren birçok işlemin hukuki temelini ve dayanağını yukarıdaki maddelerde yer verilen kayıtlar oluşturacaktır.
Esas sözleşme Yeni TTK hükümlerinden sapabilecek midir?
Esas sözleşme, Yeni TTK'nın anonim şirketlere ilişkin hükümlerinden ancak Yeni TTK'da buna açıkça izin verilmişse sapabilir. Diğer kanunların, öngörülmesine izin verdiği tamamlayıcı esas sözleşme hükümleri o kanuna özgülenmiş olarak hüküm doğururlar.
Bir diğer önemli husus ise, 6103 sayılı Kanunun 26'üncü maddesi ile yapılan düzenlemedir. Buna göre, bir anonim şirketin esas sözleşmesinde veya bir limited şirketin şirket sözleşmesinde genel kurulun toplantı ve karar nisaplarına, madde numarası belirtilerek veya belirtilmeksizin 6762 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanacağı öngörülmüşse, bu şirketler Türk Ticaret Kanununun yürürlüğe girmesinden itibaren oniki ay içinde (1 Temmuz 2013 tarihine kadar) anonim şirketlerde esas sözleşmelerini ve limited şirketlerde şirket sözleşmesini değiştirerek, anılan Kanuna uygun düzenleme yaparlar. Aksi hâlde, bu sürenin geçmesiyle Türk Ticaret Kanununun genel kurulun toplantı ve karar nisaplarına ilişkin hükümleri uygulanır. Sadece bu oniki ay içinde yapılan genel kurullarda 6762 sayılı Kanunun genel kurulların toplantı ve karar nisapları hakkındaki hükümleri uygulanır.
Bu madde düzenlemesi uyarınca da, anonim şirketin esas sözleşmesinde genel kurulun toplantı ve karar nisaplarına ilişkin Yeni TTK'ya uygun düzenleme yapılması için son gün 1 Temmuz 2013 tarihidir.
Sonuç olarak, ister yeni kurulan anonim şirketlerin şirket sözleşmelerinde olsun, isterse mevcut anonim şirketlerin esas sözleşmelerini uyumlaştırmasında olsun, yukarıda saydığımız hususlar sözleşmelerde yer almalıdır. Anonim şirketlerin şirket sözleşmelerini 1 Temmuz 2013 tarihine kadar Yeni TTK'ya uyumlu hale getirmesi zorunludur. Aşağıda vermiş olduğumuz linkte anonim şirketlerin şirket sözleşmeleri için Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nca hazırlanan örneği bulabilirsiniz.* Ancak, yukarıda saymış olduğumuz hususların değişiklik yapılacak sözleşmelerde dikkate alınması şirketlerin faydalarına olacaktır. Aksi türlü hazırlanan esas sözleşmeler sicilden dönebilecek ya da daha sonra tekrardan düzeltme yapılması gerekebilecektir.
Konunun limited şirketler boyutu ise önümüzdeki yazımızın konusunu oluşturacaktır.
*'http://www.gumrukticaret.gov.tr/altsayfa/mevzuat/883/6102-sayili-turk-ticaret-kanunu-uygulama-ornekleri.html'