Gazeteport/Thelira 10.05.2013 Tarihli"Anonim şirketlere limited şirketlere göre tanınan önemli bir ayrıcalık!" Başlıklı Ekrem Öncü Köşe Yazısı
- 9 Mayıs 2013
Ekrem öncü
Anonim şirketlere limited şirketlere göre tanınan önemli bir ayrıcalık!
Değerli okurlarımız, gelen sorulardan anladığım kadarıyla Yeni TTK'nın 623'üncü maddesinde limited şirketlerin müdürlerine ilişkin olarak yapılan düzenleme yeterince anlaşılmamıştır. Limited şirketlerdeki müdürlük düzenlemesi ile anonim şirketlerdeki yönetim kurulu üyeliği düzenlemesi birbirine karıştırılmaktadır.
Bilindiği üzere limited şirketlerde müdürler Yeni TTK'nın 623'üncü maddesinde düzenlenmiştir. Limited şirketlerde şirketin yönetimi ve temsili şirket sözleşmesi ile düzenlenecektir. Şirket sözleşmesi ile şirketin yönetimi ve temsili, müdür sıfatını taşıyan bir veya birden fazla ortağa veya tüm ortaklara ya da üçüncü kişilere verilebilecektir. Ancak, en azından bir ortağın, şirketi yönetim hakkının ve temsil yetkisinin bulunması gereklidir.
Dolayısıyla Yeni TTK'nın 623'üncü maddesi uyarınca dışarıdan müdür atanması mümkündür. Ancak, dışarıdan müdür atanması birden fazla ortaklı bir limited şirket ise ortaklardan en azından birinin müdür seçilme zorunluluğunu ortadan kaldırmamaktadır. Daha önce de konuyu ele almış ve dışarıdan müdür atanması halinde mutlaka bir ortağın da müdür seçilmesi gerektiğini yazmıştım. Gelen bir soruda, ortağı müdür atamaksızın dışarıdan bir müdür atadıklarını ve bunun da ticaret sicilinden geçtiğini ifade etmişlerdi. Biz de yazımızda ticaret sicilinin limited şirketlere müdür ataması yapılırken ortaklardan birinin de müdür olarak atanıp atanmadığını kontrol etmesi gerektiğini dile getirmiştik.
Tek kişilik limited şirketlerde ise mutlaka dışarıdan müdür atansa bile mutlaka tek ortağında müdür olarak atanması kanuni bir zorunluluktur.
Bilindiği üzere anonim şirket, yönetim kurulu tarafından yönetilir ve temsil olunur. Kanundaki istisnai düzenlemeler saklıdır (Yeni TTK Md. 365). Yeni TTK'nın 359'uncu maddesi uyarınca da, anonim şirketin, esas sözleşmeyle atanmış veya genel kurul tarafından seçilmiş, bir veya daha fazla kişiden oluşan bir yönetim kurulu bulunur.
Anonim şirketlerde ortaklardan mutlaka birinin yönetim kuruluna seçilmesine yönelik kanuni bir zorunluluk bulunmamaktadır. Yani, anonim şirket yönetim kurulları tamamen dışarıdan seçilen ve ortak olmayan kişilerden oluşabilecektir. Ancak, limited şirketlerde ortaklardan en azından biri müdür olarak seçilmek zorundadır.
Anonim şirketlerin yönetim kurulları tamamen dışarıdan seçilen ve ortak olmayan kişilerden oluşabilirken limited şirketlerin müdürlerinin tamamen dışarıdan atanmasına müsaade edilmemektedir. Bu anonim şirketlere tanınan ciddi bir avantajdır.
Limited şirket ortakları bunun bir haksızlık olduğunu dile getirmekteler. Anonim şirketin de limited şirket gibi bir sermaye şirketi olduğu, dolayısıyla nasıl ki anonim şirketlerin yönetim kurulları tamamen dışarıdan atanan profesyonel yönetim kurulu üyelerinden oluşabiliyor ise, limited şirketlerin de tamamen dışarıdan atanan bir müdür ya da müdürler tarafından yönetilebilmesi gerektiğini ifade ediyorlar. Ancak, TTK'da buna ilişkin bir düzenleme yapılmadığı sürece mevcut uygulama bu şekildedir.
Limited şirket ortakları örneğin devlet memuru oldukları için müdür olarak seçilmeleri mümkün değil ise (bu durum özellikle sağlık sektöründe çok sık görülebilmektedir, devlette çalışan doktorlar limited şirket kurarak özel sektörde de faaliyet gösteriyor olabilirler) ve dışarıdan bir müdür atamaları durumunda nasıl bir çözüm yolu bulunacaktır?
Bu durumda ya dışarıdan atadıkları müdüre pay vereceklerdir ya da limited şirketi anonim şirkete çevireceklerdir. Bunun başka da bir yolu bulunmamaktadır.
KüçüK çAPLI LİMİTED ŞİRKETLER ANONİM ŞİRKETE DöNMELİ MİDİR?
Anonim şirketlerin limited şirkete göre birçok avantajı vardır ve bu konu daha önce tarafımca da dile getirilmiştir. Ancak, Yeni TTK'nın 397'nci maddesinde yapılan düzenleme ile anonim şirketlerin tamamına denetim zorunluluğu getirilmiştir. Bu denetim nasıl olacağı ve kimler tarafından yapılacağı henüz düzenlenmemiştir ve bir yönetmelikle düzenleme yapılacaktır. Ancak, anonim şirketlere getirilen bir bağımsız denetim olmamakla birlikte, kapsamlı bir denetim olması beklenebilir. çünkü, denetçinin sorumluluğu bağımsız denetçi ile aynıdır ve denetimi yaptırmamanın sonuçları da bağımsız denetimi yaptırmamanın sonuçları ile aynıdır. Denetim yaptırmayan anonim şirketlerin finansal tabloları ve yönetim kurulu yıllık faaliyet raporları kanunen geçerli olmayacaktır.
Bu haliyle anonim şirketlere getirilen denetimin bağımsız denetime yakın bir kapsamda olması beklenebilir. Dolayısıyla, küçük çaplı limited şirketler anonim şirkete dönmek istiyor iseler, kanaatimce çıkacak yönetmeliği beklemelidirler. Denilebilir ki, limited şirketlerde ortakların sorumlulukları daha fazla ve limited şirket hisselerinin satışı vergiye tabi. öncelikle düzgün çalışmak isteyen şirketler bakımından sorumluluk meselesi önem arz etmeyecektir. Limited şirketlerin hisseleri devredilmek istenecekse ve bu işlemden vergi doğması istenmiyorsa, her zaman limited şirket anonim şirkete dönüştürülebilir ve hisse devirleri ondan sonra gerçekleştirilebilir.
Sonuç olarak, küçük çaplı limited şirketler denetimin kapsamına girmek istemiyor iseler anonim şirkete dönmemeleri gerekmektedir.