Gazeteport/Thelira 07.05.2014 Tarihli "Hangi şirketler hızlandırılmış iade sisteminden yararlanabileceklerdir?" Başlıklı Ekrem Öncü Köşe Yazısı
- 7 Mayıs 2014
Ekrem öncü
Hangi şirketler hızlandırılmış iade sisteminden yararlanabileceklerdir?
Değerli okurlarımız bugünkü yazımızın konusunu Yeni KDV Uygulama Tebliği doğrultusunda 'Hızlandırılmış İade Sistemi (HİS)' oluşturacaktır. Bu düzenleme özellikle KDV iadesi alan şirketler bakımından önem arz etmektedir.
HİS Uygulaması Kapsamına Hangi Mükellefler Girmektedir?
Aşağıdaki şartları taşıyan mükelleflere talep etmeleri ve aşağıda belirtilen belgeleri ibraz etmeleri halinde bağlı oldukları Vergi Dairesi Başkanlığı (bulunmayan yerlerde Defterdarlık) tarafından 'HİS sertifikası' verilir.
1- Başvuru tarihinden önceki son beş takvim yılı itibarıyla vergi mükellefiyetinin bulunması,
2- Başvuru tarihinden önce vergi dairesine verilmiş son yıllık kurumlar vergisi beyannamesinin ekinde yer alan bilânçoya göre en az;
- Aktif toplamının 200.000.000 TL,
- Maddi duran varlıkları toplamının 50.000.000 TL,
- öz sermaye tutarının 100.000.000 TL,
- Net satışlarının 250.000.000 TL,
olması, (bu koşullardan herhangi üç tanesinin sağlanmış olması yeterlidir.)
3- Başvurudan önceki takvim yılında vergi dairesine vermiş olduğu muhtasar beyannamelere göre aylık ortalama çalıştırılan kişi sayısının 250 veya daha fazla olması,
4- Başvuru tarihinden önceki son beş takvim yılı içinde;
- Mücbir sebep sayılan haller dışındaki nedenlerle, defter ve belgelerin ibrazından imtina edilmemiş olması,
- Gelir veya kurumlar vergisi, öTV ve KDV uygulamalarından her birine ait beyanname verme ödevinin her bir vergi türü itibarıyla birden fazla aksatılmamış olması (süresinden sonra kendiliğinden verilen beyannameler hariç),
- Sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme veya kullanma fiili nedeniyle özel esaslara tabi tutulmamış veya tutulmuşsa genel esaslara dönülmüş olması,
5- Başvuru tarihi itibarıyla;
- KDV iade taleplerinde özel esaslara tabi olmayı gerektiren bir durumunun bulunmaması,
- Vergi borcunun bulunmaması (vergilerin tecil edilmiş olması bu şartın ihlali sayılmaz),
gerekmektedir.
Bu şartları birlikte taşıyan mükelleflerin bağlı oldukları Vergi Dairesi Başkanlığına/Defterdarlığa bir dilekçe ile başvurması halinde, başvuru tarihini izleyen 15 gün içinde 'HİS Sertifikası' verilir.
HİS Uygulamasına Göre İade Taleplerinin Yerine Getirilmesi Nasıl Olacaktır?
HİS sertifikası sahibi mükelleflerin iade talepleri tutarına bakılmaksızın, teminat, VİR veya YMM raporu aranılmadan yerine getirilir.
İade talebi bir standart iade talep dilekçesi ile yapılır. Talep, iade hakkı doğuran işlemin beyanına ilişkin beyanname ve iade talep dilekçesinin verilmiş olması şartıyla, ilgili belgelerin ibraz edildiği tarihte geçerlik kazanacaktır.
Bu mükelleflerin nakden iade taleplerinde, ibraz edilen belgelere ilişkin olarak KDVİRA sistemi tarafından yapılan sorgulama neticesinde olumsuzluk tespit edilmeyen tutarlar raporun tamamlanma sürecini izleyen beş iş günü içinde iade edilir. Olumsuzluk tespit edilen alımlara ilişkin KDV tutarlarının iadesi ise olumsuzlukların giderilmesi veya aranan şartların sağlanması kaydıyla yerine getirilir. Mahsuben iade talepleri ise belgelerin tamamlandığı tarih itibarıyla hüküm ifade eder.
Tamamı ibraz edilen belgelerde şekil veya muhteviyat yönünden vergi dairesince eksiklik veya yanlışlık tespit edilmesi halinde iade talepleri yerine getirilmekle birlikte, bu hususlar belgelerin ibraz edildiği tarihi izleyen 15 gün içinde mükellefe tebliğ edilir. Mükelleflerin tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde eksiklikleri tamamlamamaları halinde, durum ilgili Vergi Dairesi Başkanlığına/Defterdarlığa bildirilir. Vergi Dairesi Başkanlığı/Defterdarlık tarafından gerekçeleri göz önünde tutularak eksikliklerin tamamlanması için mükellefe üç aylık ek süre verilebilir. Bu süre sonunda da eksikliklerin tamamlanmaması halinde belge eksikliğine rağmen iade edilen KDV'nin ilgili bulunduğu vergilendirme dönemleri incelemeye sevk edilir. Belge eksikliğine rağmen iade edilen KDV tutarı kadar nakdi teminat veya banka teminat mektubu verilmemesi halinde HİS Sertifikası da iptal edilir.
Hakkında 'olumsuz rapor' olmaması şartıyla, mükellefle ilgili 'olumsuz tespit' ortaya çıkması veya 'olumsuz rapor' bulunanlardan mal ya da hizmet aldığının tespit edilmesi halinde; mükellefe durum bildirilir. Mükellefin söz konusu mal ve hizmet alımlarını Tebliğde belirtilen şekilde (IV/E bölümü) izah edememesi durumunda, KDV tutarlarının indirim ve iade hesaplarından çıkarılması veya bu tutarlara dört kat teminat göstermesi istenir. Teminat vergi inceleme raporu sonucuna göre çözülür. Mükellef tarafından söz konusu KDV tutarları indirim ve iade hesaplarından çıkarılmaz veya bu tutarlara dört kat teminat gösterilmezse, sadece bu tutarlara ilişkin iade talebi münhasıran vergi inceleme raporuna göre yerine getirilir.
Bir defa HİS uygulamasından yararlanılmış olması sürekli bu sistemin uygulanacağı anlamına gelmeyecektir. Hangi durumlarda bu uygulamaya geçtikten sonra HİS'ten çıkarılacağı da KDV Uygulama tebliğinde düzenlenmiştir.
Sonuç olarak belirtelim ki, bu sistemden yararlanacak olan şirketler daha çok büyük çaplı şirketlerdir. KDV Uygulama Genel Tebliği ile HİS uygulamasında sanki kapsam genişledi gibi bir algı bulunmaktadır. Ancak bu algı yukarıda ele alındığı üzere yanlış bir algıdır.