Gazeteport/Thelira 10.02.2014 Tarihli "Ev sahipleri dikkat, 2013 kira gelirlerinde vergileme sistemi değişmiştir!" Başlıklı Ekrem Öncü Köşe Yazısı
- 10 Şubat 2014
Ekrem öncü
Ev sahipleri dikkat, 2013 kira gelirlerinde vergileme sistemi değişmiştir!
Değerli okurlarımız mesken kiralarından elde edilen kazancın bir kısmı GelirVergisi Kanununun (GVK) 21'inci maddesi ile istisna edilmiştir. Ancak, bu istisnadan yararlanmanın şartları 6322 sayılı kanunun 5. Maddesiyle 2013 ve izleyen yılların kazançlarına uygulanmak üzere değiştirilmiştir. İşte bu yazımızla yapılan değişiklik sonrası istisnadan nasıl yararlanılacağı ele alınacaktır.
GVK 21'inci maddesine göre,binaların mesken olarak kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde elde edilen hasılatın 3.200 lirası gelir vergisinden müstesnadır. (2013 yılı için 3.200 TL, 2014 yılı için 3.300 TL ) İstisna haddi üzerinde hasılat elde edilip beyan edilmemesi veya eksik beyan edilmesi halinde, bu istisnadan yararlanılamaz.
Ticari, zirai veya mesleki kazancını yıllık beyanname ile bildirmek mecburiyetinde olanlar ile (6322 sayılı kanunun 5. maddesiyle değişen ibare;1.1.2013 tarihinden itibaren elde edilen hasılatlara uygulanmak üzere Yürürlük 15.06.2012) istisna haddinin üzerinde hasılat elde edenlerden, beyanı gerekip gerekmediğine bakılmaksızın ayrı ayrı veya birlikte elde ettiği ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarının gayri safi tutarları toplamı 103 üncü maddede yazılı tarifenin üçüncü diliminde ücret gelirleri için yer alan tutarı aşanlar bu istisnadan faydalanamazlar.
Yukarıdaki paragraftaki düzenleme 6322 sayılı Kanunla yapılan değişiklik öncesi, 'Ticari, zirai veya mesleki kazancını yıllık beyanname ile bildirmek mecburiyetinde olanlar ile gelirleri bunlar tarafından bildirilecek olanlar bu istisnadan faydalanamazlar' şeklinde idi.
6322 Sayılı Kanunla Yapılan Düzenleme İle Ne Değişmiştir?
6322 sayılı Kanunla değişiklik öncesi istisnadan yalnızca, ticari, zirai veya mesleki kazancını yıllık beyanname ile bildirmek mecburiyetinde olanlar ile gelirleri bunlar tarafından bildirilecek olanlar faydalanamaz iken, 6322 sayılı Kanunla yapılan değişiklik sonrası 1 Ocak 2013'ten itibaren istisnanın kapsamı daraltılmıştır.
Buna göre, 1 Ocak 2013'ten itibaren elde edilen kira hasılatlarında aşağıdaki durumlarda 3.200 TL'lik istisnadan faydalanılamayacaktır.
1- İstisna haddi üzerinde hasılat elde edilip beyan edilmemesi veya eksik beyan edilmesi halinde,
2- Ticari, zirai veya mesleki kazancını yıllık beyanname ile bildirmek mecburiyetinde olanlar,
3- istisna haddinin üzerinde (3.200 TL) hasılat elde edenlerden, beyanı gerekip gerekmediğine bakılmaksızın ayrı ayrı veya birlikte elde ettiği ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarının gayri safi tutarları toplamı 103'üncü maddede yazılı tarifenin üçüncü diliminde (2013 için 94.000 TL) ücret gelirleri için yer alan tutarı aşanlar bu istisnadan faydalanamazlar.
İşte GVK 21/2'nci fıkra ile getirilen düzenleme ile 2013 için 3.200 TL üzerinde kira hasılatı elde edenlerden beyan sınırı geçilip geçilmeyeceğine bakılmaksızın ayrı ayrı ya da birlikte elde edilen;
- ücret,
- Menkul sermaye iradı,
- Gayrimenkul sermaye iradı,
- Diğer kazanç ve iratların toplamı 2013 için 94.000 TL'yi aşıyorsa 3.200 TL'lik istisnadan yararlanılamayacaktır.
94.000 TL'lik sınıra bakılırken yukarıda saymış olduğumuz 4 gelir unsuru ayrı ayrı ya da toplamda 94.000 TL'lik sınırı geçebilir. Ayrıca, 94.000 TL'lik sınıra bakılırken vergi sonrası rakamlar değil vergi öncesi yani brüt rakamlar dikkate alınacaktır. Ayrıca, bu tutarın tespitinde, sayılan bu kazanç ve iratların beyan edilip edilmemesinin ya da bu kazanç ve iratlara herhangi bir istisna uygulanıp uygulanmamasının da önemi yoktur.
örneğin bir kişi 2013 yılında ayda 6.000 TL maaş alıyor ise ve bu maaşın brütü de aylık 8.000 TL ise bu şahsın yıllık brüt maaş geliri 96.000 TL olacak ve 94.000 TL'lik sınır aşılmış olacaktır. 2013 yılında elde edilen mesken kira geliri de örneğin 4.000 TL ise 4.000 TL üzerinden vergi ödenecektir. İstisnadan faydalanmak mümkün olmayacaktır.
Ancak, 2013 yılında 3.200 TL'nin altında mesken kira geliri elde edilmiş ise, ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ve diğer kazanç ve iratlardan elde edilen hasılatın toplamı 2013 için 94.000 TL'yi aşıyor olsa bile bu tutar beyannameye dahil edilmeyecektir. Yukarıdaki örnekte 4.000 TL değil de 3.000 TL gelir elde edilmiş olunsa idi bu halde mesken kira geliri beyannameye dahil edilmeyecekti.
Bu düzenleme ile 3.200 TL'lik istisnadan faydalanan mükellef sayısı sınırlandırılmış oldu. Fazladan ödenecek vergi ise, %15 gelir vergisi oranıyla 480 TL ve üst gelir dilimine girmesi halinde de %35 gelir vergisi oranıyla 1.120.-TL olmuş oldu.
Konuya ilişkin olarak Gelir İdaresi Başkanlığınca Tebliğ Taslağı hazırlanmış olup, (http://www.gib.gov.tr/fileadmin/mevzuatek/gvk286tebtaslak.pdf) linkinden Taslağa ulaşmak mümkündür. Taslakta farklı gelir durumuna göre örneklere de yer verilmiştir.