Gazeteport/Thelira 15.01.2014 Tarihli "Bir adi ortaklık anonim veya limited şirkete dönüştürülebilir mi?" Başlıklı Ekrem Öncü Köşe Yazısı
- 15 Ocak 2014
Ekrem öncü
Bir adi ortaklık anonim veya limited şirkete dönüştürülebilir mi?
Yeni Ticaret Kanunuyla getirilen önemli düzenlemelerden biri de ticari işletmelerin dönüştürülebilmesine olanak sağlanmış olmasıdır. Bu düzenleme eski Ticaret Kanununda yer almayan bir düzenleme olup, örneğin adi şirketlerin anonim veya limited gibi şirketlere dönüşmesine imkan tanınmaktadır. Bugünkü yazımızın konusunu bir adi ortaklığın ya da bir ticari işletmenin bir ticaret şirketine dönüştürülüp dönüştürülemeyeceği meselesi oluşturacaktır.
Yeni Ticaret Kanununun 194'üncü maddesi uyarınca;
Bir ticari işletme, bir ticaret şirketiyle, onun tarafından devralınmak suretiyle birleşebilir. Bu hâlde devralan ticaret şirketinin türüne göre 138 ilâ 140, 142 ilâ 158 ve ortak hükümlere ilişkin 191 ilâ 193 üncü madde hükümleri kıyas yoluyla uygulanır.
Bir ticari işletmenin bir ticaret şirketine dönüşmesi hâlinde 182 ilâ 193 üncü maddeler kıyas yoluyla uygulanabilir.
Bir ticaret şirketinin bir ticari işletmeye dönüştürülebilmesi için, söz konusu ticaret şirketinin paylarının tümü, ticari işletmeyi işletecek kişi veya kişiler tarafından devralınmalı ve ticari işletme bu kişi veya kişiler adına ticaret siciline tescil ve ilan edilmelidir. Bu hâlde, ticari işletmeye dönüştürülen ticaret şirketi, bir kollektif veya komandit şirket ise mezkur ticaret şirketinin borçlarından, ticari işletmeyi işletecek kişi ve kişiler ile ticaret şirketinin eski ortakları da 264 üncü maddedeki zamanaşımı süresince sıfatlarına göre müteselsilen sorumlu olurlar. Dönüştürmeye bu Kanunun 264 ilâ 266 ncı maddeleri de uygulanır.
Ticari işletme ne demektir?
Bu düzenleme uyarınca ticari işletmenin ne demek olduğu önem arz etmektedir. Ticari işletme ise Yeni Ticaret Kanununun 11'inci maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, ticari işletme, esnaf işletmesi için öngörülen sınırı aşan düzeyde gelir sağlamayı hedef tutan faaliyetlerin devamlı ve bağımsız şekilde yürütüldüğü işletmedir.
Ticari işletme ile esnaf işletmesi arasındaki sınır, Bakanlar Kurulunca çıkarılacak kararnamede gösterilir.
Ticari işletme, içerdiği malvarlığı unsurlarının devri için zorunlu tasarruf işlemlerinin ayrı ayrı yapılmasına gerek olmaksızın bir bütün hâlinde devredilebilir ve diğer hukuki işlemlere konu olabilir. Aksi öngörülmemişse, devir sözleşmesinin duran malvarlığını, işletme değerini, kiracılık hakkını, ticaret unvanı ile diğer fikrî mülkiyet haklarını ve sürekli olarak işletmeye özgülenen malvarlığı unsurlarını içerdiği kabul olunur. Bu devir sözleşmesiyle ticari işletmeyi bir bütün hâlinde konu alan diğer sözleşmeler yazılı olarak yapılır, ticaret siciline tescil ve ilan edilir.
Adi ortaklıklar bir ticaret şirketiyle birleşebilecekler midir?
Yeni Ticaret kanununun 194'üncü maddesine göre, 11'inci madde uyarınca adi ortaklıkların ticari işletme vasfını taşıması halinde bir ticaret şirketi tarafından devralınmak suretiyle bir anonim veya limited şirketle birleşmesi mümkün olabilecektir.
Adi ortaklıklar tür değiştirebilecekler midir?
Birleşmeyle, devralan şirket devrolunan şirketin malvarlığını bir bütün hâlinde devralır. Birleşmeyle devrolunan şirket sona erer ve ticaret sicilinden silinir. Tür değiştirmede ise, bir şirket hukuki şeklini değiştirebilir. Yeni türe dönüştürülen şirket eskisinin devamıdır.
194'üncü madde ile bir ticari işletmenin tür değişikliği mümkün hale gelmiştir. Yani bir adi ortaklığın tür değiştirerek anonim veya limited şirkete dönüşmesi mümkün hale gelmiştir.
Konunun vergisel boyutu ise sonraki yazımızda ele alınacaktır.