Gazeteport/Thelira 08.01.2014 Tarihli "Danıştay'da dava açmak vergi tahsilatını durdurur mu?" Başlıklı Ekrem Öncü Köşe Yazısı
- 7 Ocak 2014
Ekrem öncü
Danıştay'da dava açmak vergi tahsilatını durdurur mu?
Değerli okurlarımız vergi mahkemesinde ve/veya Danıştay'da dava açılması halinde tahsil işleminin durup durmayacağı yönünde tereddütler olduğu gelen sorulardan anlaşılmaktadır. Yazımızda konu vergi mahkemesi ve Danıştay boyutuyla ele alınacaktır.
İdari Yargılama Usulü Kanununun 27'nci maddesi 'Yürütmenin durdurulması' başlığını taşımaktadır. Madde hükmüne göre;
'1. Danıştay'da veya idari mahkemelerde dava açılması dava edilen idari işlemin yürütülmesini durdurmaz.
2. Danıştay veya idari mahkemeler, idari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkânsız zararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda, davalı idarenin savunması alındıktan veya savunma süresi geçtikten sonra gerekçe göstererek yürütmenin durdurulmasına karar verebilirler. Uygulanmakla etkisi tükenecek olan idari işlemlerin yürütülmesi, savunma alındıktan sonra yeniden karar verilmek üzere, idarenin savunması alınmaksızın da durdurulabilir. Yürütmenin durdurulması kararlarında idari işlemin hangi gerekçelerle hukuka açıkça aykırı olduğu ve işlemin uygulanması halinde doğacak telafisi güç veya imkânsız zararların neler olduğunun belirtilmesi zorunludur. Sadece ilgili kanun hükmünün iptali istemiyle Anayasa Mahkemesine başvurulduğu gerekçesiyle yürütmenin durdurulması kararı verilemez.
3. Dava dilekçesi ve eklerinden yürütmenin durdurulması isteminin yerinde olmadığı anlaşılırsa, davalı idarenin savunması alınmaksızın istem reddedilebilir.
4. Vergi mahkemelerinde, vergi uyuşmazlıklarından doğan davaların açılması, tarh edilen vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümlerin ve bunların zam ve cezalarının dava konusu edilen bölümünün tahsil işlemlerini durdurur. Ancak, 26 ncı maddenin 3 üncü fıkrasına göre işlemden kaldırılan vergi davası dosyalarında tahsil işlemi devam eder. Bu şekilde işlemden kaldırılan dosyanın yeniden işleme konulması ile ihtirazi kayıtla verilen beyannameler üzerine yapılan işlemlerle tahsilat işlemlerinden dolayı açılan davalar, tahsil işlemini durdurmaz. Bunlar hakkında yürütmenin durdurulması istenebilir.
5. Yürütmenin durdurulması istemli davalarda 16'ncı maddede yazılı süreler kısaltılabileceği gibi, tebliğin memur eliyle yapılmasına da karar verilebilir.
6. Yürütmenin durdurulması kararları teminat karşılığında verilir; ancak, durumun gereklerine göre teminat aranmayabilir.Taraflar arasında teminata ilişkin olarak çıkan anlaşmazlıklar, yürütmenin durdurulması hakkında karar veren daire, mahkeme veya hakim tarafından çözümlenir. İdareden ve adli yardımdan faydalanan kimselerden teminat alınmaz.
7. Yürütmenin durdurulması istemleri hakkında verilen kararlar; Danıştay dava dairelerince verilmişse konusuna göre İdari veya Vergi Dava Daireleri Kurullarına, bölge idare mahkemesi kararlarına karşı en yakın bölge idare mahkemesine, idare ve vergi mahkemeleri ile tek hakim tarafından verilen kararlara karşı bölge idare mahkemesine, çalışmaya ara verme süresi içinde ise idare ve vergi mahkemeleri tarafından verilen kararlara en yakın nöbetçi mahkemeye veya kararı veren hakimin katılmadığı nöbetçi mahkemeye, kararın tebliğini izleyen günden itibaren yedi gün içinde bir defaya mahsus olmak üzere itiraz edilebilir. İtiraz edilen merciler, dosyanın kendisine gelişinden itibaren yedi gün içinde karar vermek zorundadır. İtiraz üzerine verilen kararlar kesindir.
8. Yürütmenin durdurulması kararı verilen dava dosyaları öncelikle incelenir ve karara bağlanır.
9. Yürütmenin durdurulmasına dair verilen kararlar on beş gün içinde yazılır ve imzalanır.
10. Aynı sebeplere dayanılarak ikinci kez yürütmenin durdurulması isteminde bulunulamaz.'
VERGİ MAHKEMESİNDE DAVA AçILMASI
İYUK 27/4 uyarınca, vergi mahkemelerinde vergi uyuşmazlıklarından doğan davaların açılması, tarh edilen vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümlerin ve bunların zam ve cezalarının dava konusu edilen bölümünün tahsil işlemlerini durdurur. Bunun için herhangi bir teminat göstermekte gerekmemektedir.
DANIŞTAYDA DAVA AçILMASI
Vergi mahkemeleri vergi ve cezaların bir kısmını ya da tamamını onayabilir. Bu halde vergi mahkemesi kararının tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde Danıştay'da dava açmak mümkün olacaktır. Ancak hemen vurgulayalım ki, Danıştay'da dava açılması halinde, tarh edilen vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümlerin ve bunların zam ve cezalarının dava konusu edilen bölümünün tahsil işlemleri durmayacaktır. Danıştay'da dava açıldığında tarh işleminin durdurulabilmesi için yürütmeyi durdurma kararı almak gerekecektir. Yürütmeyi durdurma kararı verilirken teminat istenmesi de söz konusu olabilecektir. Teminat aranıp aranmayacağına da Danıştay karar verecektir.
Dolayısıyla Danıştay'da dava açılması halinde vergi mahkemelerinde olduğu gibi tahsilat işlemi kendiliğinden durmayacaktır. Vergi mahkemesinde kaybeden mükellefler Danıştay'da yürütmeyi durdurma istememiş iseler ya da istemiş olmaları halinde de yürütmeyi durdurma kararı çıkmamış ise kaybedilen tutarları ödemek zorunda kalacaklardır. Ancak, daha sonra Danıştay'da davanın lehe sonuçlanması halinde vergi mahkemesi kararına göre ödenen tutarlar mükelleflere iade edilecektir.