Kimler limited şirketlere müdür olarak seçilebilecektir?

 

Limited şirketlerde müdürler Yeni TTK'nın 623'üncü maddesinde düzenlenmiştir. Limited şirketlerde şirketin yönetimi ve temsili şirket sözleşmesi ile düzenlenecektir. Şirket sözleşmesi ile şirketin yönetimi ve temsili, müdür sıfatını taşıyan bir veya birden fazla ortağa veya tüm ortaklara ya da üçüncü kişilere verilebilecektir. Ancak en azından bir ortağın, şirketi yönetim hakkının ve temsil yetkisinin bulunması gereklidir.

 

Eski TTK'ya göre, aksi kararlaştırılmış olmadıkça, ortaklar hep birlikte müdür sıfatiyle şirket işlerini idareye ve şirketi temsile mecbur idiler. Şirket sözleşmesi ya da genel kurul kararıyla şirketin idare ve temsili ortaklardan bir veya bir kaçına bırakılabiliyordu.

 

Bu düzenleme ile Yeni TTK'da, limited şirketlerin müdürlük sisteminde, özden organ ilkesinden ayrılarak, seçilmiş yönetim organı ilkesine geçilmiş olunmaktadır. Böylelikle, yapısı sermayeye dayalı olan limited şirketler için yönetim, ortaklara kanunen bir hak ve yüküm olarak bırakılmayıp, seçilmiş ortak olan veya ortak olmayan kişilere bırakılmış olacaktır. Dolayısıyla, üçüncü kişiler müdür olarak seçilebileceği gibi, ortaklar da bu göreve seçimle gelmiş olacaktır. Bu sistem anonim şirketlerde olduğu gibi limited şirketlerde de yönetimin yetkin ve profesyonel kişilerden oluşmasını amaçlamaktadır.

 

Ayrıca, Yeni TTK ile bir tüzel kişi de müdür olarak seçilebilecektir. Tüzel kişinin müdür seçilmesi halinde, tüzel kişi bu görevi tüzel kişi adına yerine getirecek bir gerçek kişiyi belirleyecektir. Daha önceki yazımızda ele aldığımız üzere, bu durumda sorumluluk tüzel kişi adına hareket eden gerçek kişiye değil, tüzel kişiye ait olacaktır.

 

Halbu ki, Eski TTK'da tüzel kişi müdür olarak seçilememekte, ancak o tüzel kişi adına limited şirketin temsil ve idaresini üzerine almış gerçek kişi, limited şirketin temsilcisi olabilmekte idi.

 

Müdürlerin yetkileri nelerdir?

 

Müdürler, kanunla veya şirket sözleşmesi ile genel kurula bırakılmamış bulunan yönetime ilişkin tüm konularda karar almaya ve bu kararları yürütmeye yetkilidirler. Yani müdürler, kanun veya esas sözleşme ile genel kurula ait olan yetkilerin dışındaki bütün konularda yetkilidir. Ayrıca, müdürler, şirketi üst düzeyde yönetecek, küçük limited şirketler hariç limited şirketler için risklerin erken teşhisi ve yönetimi komitesini kuracak, şirketin finansal tablolarını, yıllık faaliyet raporunu düzenleyecek, genel kurul toplantısını hazırlayacak ve alınan genel kurul kararlarını uygulayacak, şirket borca batık ise durumu mahkemeye bildirecektir. Şirket sözleşmesinde, müdür veya müdürlerin, aldıkları belirli kararları ve münferit sorunları genel kurulun onayına sunmaları öngörülmüş olsa bile, genel kurulun onayı müdürlerin sorumluluğunu ortadan kaldırmayacaktır. Borçlar Kanununun sorumlulukları düzenleyen 51 ve 52'nci madde hükümleri saklıdır.

 

Birden fazla müdürün olması halinde yönetim nasıl olacaktır?

 

Şirketin birden fazla müdürünün bulunması hâlinde, bunlardan biri, şirketin ortağı olup olmadığına bakılmaksızın, genel kurul tarafından müdürler kurulu başkanı olarak atanır.

 

Başkan olan müdür veya tek müdürün bulunması hâlinde bu kişi, genel kurulun toplantıya çağrılması ve genel kurul toplantılarının yürütülmesi konularında olduğu gibi, genel kurul başka yönde bir karar almadığı ya da şirket sözleşmesinde farklı bir düzenleme öngörülmediği takdirde, tüm açıklamaları ve ilanları yapmaya da yetkilidir.

 

Birden fazla müdürün varlığı hâlinde, bunlar çoğunlukla karar alırlar. Eşitlik hâlinde başkanın oyu üstün sayılır. Şirket sözleşmesi, müdürlerin karar almaları konusunda değişik bir düzenleme öngörebilir.

 

 

Müdürler şirketle rakabet oluşturan bir faaliyette bulunabilecekler midir?

 

Şirket sözleşmesinde ya da diğer ortaklarca izin verilmemişse, müdürler şirketle rekabet oluşturan bir faaliyette bulunamayacaktır. Şirket sözleşmesi ile ortakların onayı yerine ortaklar genel kurulunun onay kararını öngörebilirler.

 

Müdürlerin görevden alınması, yönetim ve temsil yetkisinin geri alınması ve sınırlandırılması nasıl olacaktı?

 

Genel kurul, müdürü veya müdürleri görevden alabilir, yönetim hakkını ve temsil yetkisini sınırlayabilir. Her ortak, haklı sebeplerin varlığında, yöneticilerin yönetim hakkının ve temsil yetkilerinin kaldırılmasını veya sınırlandırılmasını mahkemeden isteyebilir. Yöneticinin, özen ve bağlılık yükümü ile diğer kanunlardan ve şirket sözleşmesinden doğan yükümlülüklerini ağır bir şekilde ihlal etmesi veya şirketin iyi yönetimi için gerekli yeteneği kaybetmesi haklı sebep olarak kabul olunacaktır ve görevden alınan yöneticinin tazminat hakları saklıdır.

 

Müdürlerin yerleşim yerini düzenleyen Yeni TTK'nın 628'inci maddesi yürürlüğe girmeden 6335 sayılı kanunla yürürlükten kaldırılmıştır. 628'inci madde ile müdürlerden en az birinin yerleşim yerinin Türkiye'de bulunması ve bu müdürün şirketi tek başına temsile yetkili olması düzenlemesi yapılmıştı. Bu düzenleme yürürlükten kalktığı için Türkiye'de yerleşim yerinin bulunması şartı aranmayacaktır.