Borsagündem 09.03.2017 Tarihli "Beklenen vergi indirimi kanunlaştı, kimler faydalanabilecek?" Başlıklı Ekrem Öncü Köşe Yazısı

Beklenen vergi indirimi kanunlaştı, kimler faydalanabilecek?

 

 

Vergi indirimini de düzenleyen 6824 sayılı Kanun 08.03.2017 tarihli Resmi Gazete'de yayımlandı. 6824 sayılı Kanunun 4'üncü maddesi ile Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefleri için vergi indirimi uygulaması mevzuatımıza girmiş oldu. Yazımızda bu indirimden kimlerin hangi şartlarda yararlanabileceğini ele alacağız. Ancak sonda söyleyeceği şeyi başta söyleyecek olur isem, indirimden yararlanmanın şartları ağır olmuştur ve bu indirimden faydalanabilecek mükellef sayısı oldukça kısıtlı olacaktır.

İNDİRİMDEN KİMLER FAYDALANABİLECEKTİR?

6824 sayılı Kanunun 4'üncü maddesi ile Gelir Vergisi Kanunu'nun Mükerrer 121'inci maddesi yeniden düzenlenmiştir. Buna göre,

- Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefi olanlar ile

- Kurumlar vergisi mükelleflerinden (finans ve bankacılık sektörlerinde faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri ile emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları hariç olmak üzere),

aşağıda ele alacağımız şartları taşıyanların yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin %5'i, ödenmesi gereken gelir veya kurumlar vergisinden indirilir.

örneğin, bir Kurumlar Vergisi mükellefinin 500.000.-TL Kurumlar Vergisi matrahı var ise %20 oranında 100.000.-TL Kurumlar Vergisi hesaplanacak ve şartların sağlanması halinde 95.000.-TL ödenecektir. Uygulamada 500.000.-TL matrah var ise bunun üzerinden %15 vergi oranı uygulanacağı gibi (500.000 x %15= 75.000.-TL vergi) bir anlayış vardır ama bu doğru bir anlayış değildir. Oranda bir indirim söz konusu olmayıp, şartların varlığı halinde ödenecek vergi tutarında %5'lik bir indirim yapılacaktır.

Hesaplanan indirim tutarı, her hâl ve takdirde 1 milyon Türk lirasından fazla olamayacaktır. İndirilecek tutarın ödenmesi gereken vergiden fazla olması durumunda kalan tutar, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihi izleyen bir tam yıl içinde mükellefin beyanı üzerine tahakkuk eden diğer vergilerinden mahsup edilebilecektir. Bu süre içinde mahsup edilemeyen tutarlar mükelleflere red ve iade edilmeyecektir.

Gelir vergisi mükelleflerinin yararlanacağı indirim tutarı, ticari, zirai veya mesleki faaliyet nedeniyle beyan edilen kazançların toplam gelir vergisi matrahı içerisindeki oranı dikkate alınmak suretiyle hesaplanan gelir vergisi esas alınarak tespit edilecektir.

İNDİRİMDEN YARARLANMANIN ŞARTLARI NELERDİR?

Söz konusu indirimden faydalanabilmek için;

1. İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiş (Kanuni süresinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler bu şartın ihlali sayılmaz.) ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin kanuni süresinde ödenmiş olması (Her bir beyanname itibarıyla 10 Türk Lirası'na kadar yapılan eksik ödemeler bu şartın ihlali sayılmaz.),

örneğin, 2017 dönemi Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyannamesinde vergi indiriminden faydalanabilmek için 2016 ve 2015 dönemi beyannamelerinin de kanuni süresinde verilmiş olması ve verginin de süresinde ödenmiş olması zorunludur. Bu şart oldukça ağır olmuştur, örneğimizde 2015 ve 2016 dönemi beyannamesi süresinde verilmekle birlikte ödeme bir gün bile aksatılmış olması halinde indirimden faydalanılamayacaktır. En azından uygulamanın başlanacağı ilk yıl için önceki iki yıla ait beyannamelerin süresinde verilme şartı yanında süresinde ödeme şartı aranılmayabilirdi. Bu şart uygulamada oldukça sınırlayıcı bir sonuç doğuracaktır.

Bu şart için bir diğer sorun da, yeni kurulan şirketler için uygulamanın nasıl olacağıdır. örneğin 2017'de kurulan bir şirket 2017 yılı için vergi indiriminden faydalanılabilecek midir?

2. (1) numaralı bentte belirtilen süre içerisinde haklarında beyana tabi vergi türleri itibarıylaikmalen,re'sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması (Yapılan tarhiyatların kesinleşmiş yargı kararlarıyla veya 213 sayılı Vergi Usul Kanununun uzlaşma ya da düzeltme hükümlerine göre tamamen ortadan kaldırılmış olması durumunda bu şart ihlal edilmiş sayılmaz.),

Bu şart da incelemeye giren mükelleflerin vergi indiriminden yararlanma hakkını kısıtlayacaktır.

3. İndirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla vergi aslı (vergi cezaları dâhil) 1.000 Türk lirasının üzerinde vadesi geçmiş borcunun bulunmaması, şarttır.

Bu şartla kastedilen Gelir ve Kurumlar Vergisi dışında (örneğin, KDV borcu da bulunmamalıdır) 1.000 TL üzerinde borç bulunmaması hususudur. Nitekim indirimden yararlanabilmek için zaten Gelir ve Kurumlar Vergisi borcunun kanuni süresinde ödenmesi şartı bulunmaktadır.

Yine indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki dört takvim yılında 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 359 uncu maddesinde sayılan fiilleri işlediği tespit edilenler, bu madde hükümlerinden yararlanamayacaklardır.

Vergi indiriminden yararlanan mükelleflerin, öngörülen şartları taşımadığının sonradan tespiti hâlinde ilgili vergilendirme döneminde indirim uygulaması dolayısıyla ödenmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilir. Bu hüküm, indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yılda herhangi bir vergiye ilişkin beyanların gerçek durumu yansıtmadığının indirimden yararlanıldıktan sonra tespiti üzerine yapılan tarhiyatların kesinleşmesi hâlinde de uygulanır ve bu takdirde indirim uygulaması dolayısıyla ödenmeyen vergiler açısından zamanaşımı, yapılan tarhiyatın kesinleştiği tarihi takip eden takvim yılının başından itibaren başlar.

Diğer yandan Bakanlar Kurulu, %5'lik oranı ve 1.000.000.-TL'lik tutarı iki katına kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye, kanuni oran ve tutarına getirmeye yetkili kılınmıştır.

Vergi indirimi uygulaması ise 2017 dönemine ilişkin olarak 2018 yılında verilecek beyannamelerde uygulanacaktır. 2016 dönemi için 2017 yılında verilecek beyannamelerde bu indirimden faydalanılamayacaktır.

Sonuç olarak beyannamelerini süresinde veren ve vergisini düzenli ödeyen mükelleflere ayrıcalık tanınması olumlu bir adımdır, ancak kanaatimce indirimden yararlanma şartları ağır olmuştur.