Borsagündem 17.11.2016 Tarihli "Sahte fatura düzenleyen veya kullananlar matrah artırımı yapabilir mi, yapmalı mı?" Başlıklı Ekrem Öncü Köşe Yazısı
- 17 Kasım 2016
Sahte fatura düzenleyen veya kullananlar matrah artırımı yapabilir mi, yapmalı mı?
Bilindiği üzere Vergi Usul Kanunu'nun 359'uncu maddesi sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleyen veya kullananları tarif etmekte ve cezai yaptırımını (hapis cezası) düzenlemektedir. Bugünkü yazımızda sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleyen ya da kullananların matrah artımının bitmesine sekiz gün kala matrah artırımı yapıp yapamayacaklarını ve yapmalarının lehlerine olup olmadığını değerlendireceğiz.
SAHTE BELGE DüZENLEYENLER MATRAH ARTIRIMI YAPABİLİR Mİ, YAPMALI MI?
6736 sayılı Kanunun 5'inci maddesi uyarınca, 213 sayılı Kanunun 359 uncu maddesinin (b) fıkrasındaki 'defter, kayıt ve belgeleri yok edenler veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler', bu maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkra hükümlerinden yararlanamazlar. Birinci, ikinci ve üçüncü fıkralar ise matrah ve vergi artırımını düzenlemektedir.
Konuya ilişkin olarak 1 Seri Nolu Tebliğ'de ise, '213 sayılı Kanunun 359 uncu maddesinin (b) fıkrasındaki 'defter, kayıt ve belgeleri yok edenler veya defter sahifelerini yok ederek yerine baGka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler' hakkında, 6736 sayılı Kanunun yayımlandığı tarihten önce (19.08.2016) herhangi bir tespit yapılmış olması durumunda, bu kapsama giren mükelleflerin, Kanunun 5 inci maddesi hükmüne göre matrah ve vergi artırımından yararlanmaları mümkün değildir. Bu hükmün uygulanmasında, vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenen raporlar ile yapılan tespitler dikkate alınacaktır'
Tebliğ açıklaması ile Maliye Bakanlığı 19.08.2016 tarihini milad olarak almakta ve 19.08.2016 tarihi öncesinde sahte fatura düzenleyenler bakımından bu durum tespit edildi ise matrah artırımı imkanı ortadan kalkmaktadır. Ancak, 19.08.2016 itibariyle mükelleflerin sahte fatura düzenlediğine yönelik bir tespit yok ise matrah artırımından yararlanılabilecek ve 19.08.2016 tarihi sonrasında bu mükelleflerle ilgili olarak inceleme yapılamayacak ve sahte fatura düzenleme tespiti de ortaya konulamayacaktır. Eğer ki, bir mükellef 19.08.2016 tarihinden önce 2011-2015 yıllarında sahte fatura düzenledi ve 19.08.2016 tarihi itibari ile bu durum tespit edilemedi ise bu mükellefe 19.08.2016 tarihi sonrasında sahte fatura düzenledin denilemeyecektir.
1 Nolu Tebliğ açıklamasında 19.08.2016 tarihi esas alınmış olup, Maliye Bakanlığı ile Vergi Denetim Kurulunun da görüşünün bu yönde olduğunu biliyoruz. Ancak kanaatimce 6736 sayılı Kanunda böyle bir sınırlama bulunmamaktadır. Maliye Bakanlığı bu durumu mükellefler lehine yorumlamıştır ve bu durum idarenin takdiridir.
Ancak burada asıl geniş kesimleri ilgilendiren konu, sahte fatura düzenleyen mükelleflerden 2011-2015 yıllarında mal veya hizmet alan binlerce mükellef mal veya hizmet aldıkları firma hakkında sahte fatura düzenleyicisi denilemeyeceğinden (firmaların matrah artırımında bulunmaları şartı ile) ve de kendileri de matrah artırımında bulunsun ya da bulunmasınlar rahat edecekler ve sahte fatura kullandın denilemeyecektir. Bu durum firmaların mal veya hizmet satın aldıkları mükellefler hakkında herhangi bir olumsuzluk olur mu acaba diye düşünmelerini engelleyecektir.
SAHTE FATURA KULLANANLAR MATRAH ARTIRIMINDA BULUNABİLECEKLER MİDİR?
6736 sayılı Kanunla matrah artırımı konusunda sahte fatura düzenleyenler için yukarıda açıkladığımız üzere bir kısıt olmakla birlikte, sahte fatura kullananlar için herhangi bir kısıt bulunmamaktadır. Vergi Usul Kanunu (VUK) 359/b fıkrasında yer alan sahte belge kullanan mükellefler herhangi bir tarihe ve tespite bakılmaksızın matrah ve vergi artırımı yapabileceklerdir.
MUHTEVİYATI İTİBARİYLE YANILTICI BELGE DüZENLEYENLER VEYA KULLANANLARDA DURUM NASILDIR?
Muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullanan veya düzenleyenler hakkındaki yaptırımlar VUK 359/a'da düzenlenmiştir. 6736 sayılı Kanunda VUK 359/a kapsamında herhangi bir kısıtlama bulunmamaktadır. Bu nedenle de, muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleyen veya kullananlar da matrah ve vergi artırımında bulunabileceklerdir. Bu durumdaki mükellefler için 19.08.2016 tarihi öncesinde ya da sonrasında bir tespit olup olmaması önemli değildir.
SAHTE VEYA MUHTEVİYATI İTİBARİYLE YANILTICI BELGE KULLANMAKTAN HAPİS CEZASI İLE YARGILANANLAR MATRAH ARTIRIR İSE CEZA DAVASI DüŞER Mİ?
Maalesef, kanunda buna yönelik herhangi bir düzenlemeye dolayısı ile affa yer verilmemiştir. 2011-2015 yıllarında sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullananların ceza davaları görülmeye devam edecektir. Mükellefler bu davalarının dosyalarına 6736 sayılı Kanun kapsamında matrah ve vergi artırımında bulundukları evrakları koyabilirler ama bu mahkemenin berat kararı vereceği anlamına gelmeyecektir.