Değerli okurlarımız, bağımsız denetime tabi olacak şirketler için Bakanlar Kurulunca belirlenen hadler 19.03.2016 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2016/8549 sayılı Bakanlar  Kurulu Kararı ile düşürülmüş ve kapsam genişletilmişti ve konuyu bu köşede ele almıştım. Bugün ise, bağımsız denetim yaptırmamanın sonuçlarını ele alacağım. Nitekim, firmalar bağımsız denetimin kapsamına girdiği halde bunun farkında olamayabiliyor ya da bağımsız denetimi maliyet unsuru olarak gördüklerinden yaptırmak istemeyebiliyorlar.

Yeni Bakanlar Kurulu Kararı sonrası tek başına veya bağlı ortaklıkları ve iştirakleriyle birlikte aşağıdaki üç ölçütten ikisini sağlayan şirketler bağımsız denetime tabi olacaklardır.

a) Aktif toplamı 40.000.000.TL (kırkmilyon değişmeden önce 50.000.000) ve üstü Türk  Lirası,
 

b) Yıllık net satış hasılatı 80.000.000.TL (seksenmilyon değişmeden önce 100.000.000)  ve üstü Türk Lirası,
 

c) çalışan sayısı 200 (ikiyüz) ve üstü.

Bağımsız denetime tabi olmak için bu üç şarttan ikisinin şirketler tarafından aşılmış olması gerekecektir. Ancak firmaların bağlı ortaklık ve iştirakleri olması halinde yukarıdaki kriterler birlikte değerlendirilecektir.
 

3 Şarttan İkisini Sağlamaktan Kasıt Nedir? 

3 şattan ikisinin sağlanmasından kasıt, bu üç şarttan ikisinin üst üste iki yıl boyunca sağlanmış olmasıdır. Bir yıl iki şart sağlanmış bir yıl sağlanmamış ve ertesi yıl yine sağlanmış ise üst üste iki yıl şartı gerçekleşmiş olmayacaktır. üç şarttan ikisinin tek tek ve üst üste iki yıl sağlanması değil, üç şarttan herhangi ikisinin iki yıl sağlanması yeterli olacaktır. örneğin, bir yıl ciro şartı ile aktif büyüklük şartı sağlanırken, ikinci yıl çalışan şartı ile ciro şartı sağlanabilir. Bu halde ilk yıl çalışan şartı sağlanmıyorken ikinci yıl aktif büyüklük şartı sağlanmıyor olacaktır ama iki yıl boyunca üç şarttan ikisi sağlanmış olunacaktır.

2016 yılında bağımsız denetime tabi olunup olunmadığına bakılırken 2014 ve 2015 yıllarında oluşan finansal tablolara (bilanço, gelir tablosu) bakılacaktır. Bu tablolar, yeni denetime tabi olacak firmalar için vergi mevzuatı uyarınca oluşturulan tablolardır.

üç Şarttan İkisini Sağlayarak Bağımsız Denetime Tabi Olan Firmalar Sürekli Bağımsız Denetime Tabi Olacaklar Mıdır?

üç şarttan ikisini üst üste iki yıl sağlayarak denetime giren firmanın izleyen yıllarda da denetim yaptırmaya devam edip etmeyeceğine şartlara bakılarak karar verilecektir. Buna göre, üst üste iki hesap döneminde belirtilen üç şarttan ikisinin sağlanmaması halinde müteakip hesap döneminden itibaren denetimin kapsamından çıkılacaktır.Denetimin kapsamından çıkmanın diğer bir ölçütü ise, bir hesap döneminde belirtilen ölçütlerden en az ikisinin sınırlarının yüzde yirmi veya daha fazla altında kalması durumunda müteakip hesap döneminden itibaren denetim kapsamından çıkılacaktır. Dolaysıyla, denetime tabi olma bakımından belirlenen kriterlerden ikisinin üst üste iki yıl aşılmış olması gerekmektedir. Bir yıl (2013) aşılıp diğer yıl (2014) aşılmaması ama izleyen yılda (2015) aşılması halinde bağımsız denetime tabi olunmayacaktır.  Denetimden çıkma boyutunda ise, aynı şekilde iki yıl üst üste iki şartın altında kalınması gerekmektedir. Ancak, bağımsız denetime tabi firmalar bakımından bu 3 şarttan ikisinin %20'den fazla düşüş göstermesi halinde de bağımsız denetim kapsamından çıkılacaktır. Sonuç olarak, bağımsız denetime tabi olunması halinde bu süreklilik arz etmeyebilecektir. Belirlenen kriterlere bakılarak bağımsız denetime tabi olunup olunmayacağına karar verilecektir.

Denetime Tabi Olduğu Halde Denetim Yaptırmamanın Sonuçları Nelerdir?
6102 sayılı TTK' nın 397'nci maddesine göre, denetime tabi olanlar, hazırlanmış olan finansal tablolarının denetimden geçip geçmediğini, denetimden geçmiş ise denetçi görüşünü ilgili finansal tablonun başlığında açıkça belirtmek zorundadır. Bu hüküm, yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu için de uygulanır. Denetime tabi olduğu hâlde, denetlettirilmemiş finansal tablolar ile yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu, düzenlenmemiş hükmündedir.

Denetime tabi olunduğu halde denetim yaptırılmayacak olunur ise finansal tablolar ile yönetim kurulunun yıllık faaliyet tabloları düzenlenmemiş hükmünde olunacağından yapılacak olan genel kurullar dahi geçersiz sayılabilecek, 553'üncü madde uyarınca sorumlu tutulabilecek, hatta kredi kullanan firmaların bilançolarını bankalar dahi kabul etmeyebilecektir.

Yine bağımsız denetime tabi olunduğu halde bağımsız denetim yaptırılmaması halinde Vergi Usul Kanunu bakımından da re'sen tarhiyata gidilmesi gibi bir durumla da karşı karşıya kalınabilineceğini hatırlatalım.Sonuç olarak 01.01.2016 itibariyle bağımsız denetim kriterleri değiştirilmiştir ve bağımsız denetime girecek firmaların buna dikkat etmeleri gerekmektedir.