Thelira 21.03.2016 Tarihli "Bağımsız denetimde hadler yeniden düşürülmüştür!" Başlıklı Ekrem Öncü Köşe Yazısı
- 31 Mart 2016
Bağımsız denetimde hadler yeniden düşürülmüştür!
Değerli okurlarımız, bilindiği üzere daha önce bağımsız denetime tabi olacak şirketler
23.01.2013 tarihli ve 28537 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile
belirlenmişti. Daha sonra bu hadler 2014/5973 ve 2017/7149 Bakanlar Kurulu Kararları ile
düşürülmüştü. Bu kez 19.03.2016 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2016/8549 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı ile hadler tekrar düşürülerek bağımsız denetimin kapsamı genişletilmiş
oldu. Bu yazımızda Bakanlar Kurulunca belirlenen hadler sonrasında hangi firmaların bağımsız
denetim kapsamına gireceği ele alınacaktır.
Yeni Bakanlar Kurulu Kararı sonrası hangi firmalar bağımsız denetime tabi
1­ 2012/4213 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının üçüncü maddesi uyarınca tek başına veya
bağlı ortaklıkları ve iştirakleriyle birlikte aşağıdaki üç ölçütten ikisini sağlayan şirketler bağımsız
denetime tabi olacaklardır.
a) Aktif toplamı 40.000.000.­TL (kırkmilyon­değişmeden önce 50.000.000) ve üstü Türk
b) Yıllık net satış hasılatı 80.000.000.­TL (seksenmilyon­değişmeden önce
100.000.000) ve üstü Türk Lirası,
c) çalışan sayısı 200 (ikiyüz) ve üstü.
2­ Ekli (I) sayılı listede sayılı şirketler de bağımsız denetime tabi olacaklardır. Bu şirketler;
a) Yatırım kuruluşları, Kollektif yatırım kuruluşları, Portföy yönetim şirketleri, İpotek
finansmanı kuruluşları, Varlık kiralama şirketleri, Merkezi takas kuruluşları, Merkezi saklama
kuruluşları, Veri depolama kuruluşları, Derecelendirme kuruluşları, Değerleme kuruluşları,
Sermaye piyasası araçları bir borsada ve/veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda işlem gören
anonim şirketler, Nitelikli yatırımcılara satılmak üzere pay hariç sermaye piyasası aracı ihraç eden
b) Bankacılık Kanunu uyarınca Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun
düzenleme ve denetimine tabi şirketlerden; Bankalar, Derecelendirme kuruluşları, Finansal
holding şirketleri, Finansal kiralama şirketleri, Factoring şirketleri, Finansman şirketleri, Varlık
yönetim şirketleri, Finansal holding şirketleri üzerinde 5411 sayılı Kanunda tanımlandığı şekliyle
nitelikli paya sahip şirketler.
c) Sigortacılık Kanunu ile Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu
kapsamında faaliyet göstermekte olan sigorta, resürans ve emeklilik şirketleri.
d) Borsa İstanbul piyasalarında üye olarak faaliyet göstermesine izin verilen yetkili
müesseseler, kıymetli madenler aracı kurumları, kıymetli maden üretimi veya ticareti ile iştigal
e) Tarım ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu hükümleri uyarınca anonim şirket halinde
kurulan tarım ürünleri lisanslı depo şirketleri ile Umumi Mağazalar Kanunu hükümleri uyarınca
anonim şirket şeklinde kurulan şirketler.
f) Ulusal karasal, uydu ve kablolu televizyon sahibi medya hizmet sağlayıcı şirketler.
3­ Ekli (II) sayılı liste kapsamında yer alan şirketler, tek başına veya bağlı ortaklıkları ve
iştirakleriyle birlikte listede belirtilen sınırlamalar dikkate alınarak, 6102 sayılı Yeni TTK ile 660
sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümleri çerçevesinde bağımsız denetime tabidir. Burada
da (I) sayılı listedeki üç ölçütten ikisinin sağlanması şartı aynı şekilde aranmaktadır.
Ek (II) sayılı listede sayılan firmalar da;
Aktif büyüklükleri,
yıllık net satış hasılatları,
çalışan sayıları
dikkate alınarak belirlenmiştir. Bu firmalar Kararın (II) sayılı listesinde 7 sırada sayılmıştır.
(II) sayılı listenin 5. sırası haricindeki 5 sıralamada (1,2,3,4,6,7) belirlenen hadler düşürülmüştür.
Değişiklik sonrası (II) sayılı Listenin
1. sıra hadleri aktif toplamı 30.000.000.­TL (değişmeden önce 40.000.000) ve üstü,
yıllık net satış hasılatı 40.000.000.­TL (değişmeden önce 50.000.000) ve üstü, çalışan sayısı 125
2. sıra hadleri aktif toplamı 40.000.000.­TL (değişmeden önce 50.000.000) ve üstü,
yıllık net satış hasılatı 60.000.000.­TL (değişmeden önce 75.000.000) ve üstü, çalışan sayısı 175
3. sıra hadleri aktif toplamı 30.000.000.­TL (değişmeden önce 50.000.000) ve üstü,
yıllık net satış hasılatı 60.000.000.­TL (değişmeden önce 100.000.000) ve üstü, çalışan sayısı 200
4. sıra hadleri aktif toplamı 30.000.000.­TL (değişmeden önce 50.000.000) ve üstü,
yıllık net satış hasılatı 60.000.000.­TL (değişmeden önce 100.000.000) ve üstü, çalışan sayısı 200
5. sıra hadleri aktif toplamı 15.000.000.­TL (değişmedi) ve üstü, yıllık net satış hasılatı
20.000.000.­TL (değişmedi) ve üstü, çalışan sayısı 50 ve üstü,
6. sıra hadleri aktif toplamı 30.000.000.­TL (değişmeden önce 50.000.000) ve üstü,
yıllık net satış hasılatı 60.000.000.­TL (değişmeden önce 100.000.000) ve üstü, çalışan sayısı 200
7. sıra hadleri aktif toplamı 30.000.000.­TL (değişmeden önce 40.000.000) ve üstü,
yıllık net satış hasılatı 40.000.000.­TL (değişmeden önce 50.000.000) ve üstü, çalışan sayısı 125
4­ a) Ekli (I) sayılı listede yer alan ve yukarıda sayılanlar hariç olmak üzere özelleştirme
Uygulamaları Hakkında Kanuna tabi kuruluşlar ile,
b) Ekli (II) sayılı listenin yedinci sırası kapsamına giren kuruluşlar (Kamu iktisadi
teşebbüsleri ve bağlı ortaklıkları ile sermayesinin en az %50'si belediyelere ait olan şirketlerden
belirlenen ölçütlerden en az ikisini sağlayanlar) hariç olmak üzere sermayesinin en az %50 ve
daha fazlası Devlete, il özel idarelerine, kanunla kurulmuş vakıflara ve diğer kamu kurum ve
kuruluşlarına ait olan şirketler
Bakanlar Kurulu Kararının kapsamı dışında olduğundan bu şirketler bağımsız denetime
Bilindiği üzere, Enerji Piyasası Kanunu ve Sermaye Piyasası Kanunu kapsamında
faaliyet gösteren firmalar bağımsız denetime tabi idiler. Söz konusu Bakanlar Kurulu
Kararının (II) sayılı listenin 4 ve 5'inci maddelerinde EPDK ve SPK kapsamındaki
firmalardan hangilerinin bağımsız denetime tabi olacağı belirlenmiştir. Ancak şunu
belirtelim ki, EPDK kapsamındaki firmalar için Bakanlar Kurulu Kararında belirlenen bu
hadler fiiliyatta uygulanmamakta olup tüm firmalar hadlerin altında kalınsa da bağımsız
denetime tabi tutulmaktadır.
Buna göre; II sayılı listenin 4'üncü maddesi belirlemesi, '20/2/2001 tarihli ve 4628
sayılı Elektrik Piyasası Kanunu, 18/4/2001 tarihli ve 4646 sayılı Doğalgaz Piyasası Kanunu,
4/12/2003 tarihli ve 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu ve 2/3/2005 tarihli ve 5307 sayılı
Sıvılaştırılmış Petrol Gazları Kanunu (LPG) Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanununda
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun uyarınca Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu düzenlemelerine
tabi olarak faaliyet gösteren lisans, sertifika veya yetki belgesi sahibi şirketlerden (4046 sayılı
kanun hükümlerine tabi kamu iktisadi teşebbüsleri hariç) aşağıdaki üç ölçütten en az ikisini
a) Aktif toplamı 30.000.000.­TL ve üstü Türk Lirası.
b) Yıllık net satış hasılatı 60.000.000.­TL ve üstü Türk Lirası.
c) çalışan sayısı 200 ve üstü.'
şeklindedir, ancak yukarıda da ifade ettiğimiz üzere bu hadler fiilen
uygulanmamakta, EPDK kapsamındaki firmalar bu hadlerin altında kalsa bile bağımsız
denetime tabi tutulmaktadır.
Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca ortak sayısının 500 (eski Kanunda 250) ve
üzerinde olması nedeniyle halka açık sayılan ancak halka açık olmayan (borsada işlem
görmeyen firmalar) firmalara da hadler getirilmiştir.
(II) sayılı listenin 5'inci maddesi uyarınca, söz konusu şirketlerden;
a) Aktif toplamı 15.000.000.­TL ve üstü,
b) Yıllık net satış hasılatı 20.000.000.­TL ve üstü,
c) çalışan sayısı 50 ve üstü,
olan şirketlerden en az iki şartı birlikte sağlamayan şirketler de bağımsız denetime
Bağımsız denetim dışında kalan anonim şirketlerin seçecekleri denetçiler hakkında
ise yönetmelik taslağı yayımlanmıştı ancak yönetmelik hala çıkmış değil. Bağımsız
denetimde kapsam üç yıldır genişletilmektedir. önümüzdeki yıllarda bu kapsamın daha da
genişlemesi beklenmelidir. Muhtemeldir ki bu düşünce ile bağımsız denetim dışı kalan
anonim şirketler için denetçi seçimine yönelik yönetmelik gecikmektedir.