Yapılandırdıkları borçlarını ödeyemeyenlere ikinci bir şans!

7143 sayılı kanunla vergi ve sigorta borçlarına yapılandırma imkanı getirilmiş ancak özellikle ilk iki taksitin ödenmesi şart koşulmuştu. Kanundan yararlanıp da ödeme yapamayarak şartları ihlal edenlere 7159 sayılı kanunla ikinci bir şans verilmiş oldu. 7159 sayılı kanun 28.12.2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi ve ödemelerini yapamayarak şartları ihlal edenlere ödemedikleri borçlarını Şubat 2019 sonuna kadar ödemeleri için süre tanındı.

7143 sayılı kanun hükümlerine göre yapılandırma başvurusunda bulunduğu hâlde 28.12.2018 tarihi itibarıyla ödenmesi gereken tutarları süresinde ödemeyerek 7143 sayılı kanun hükümlerini ihlal edenler, ihlale neden olan tutarları, 2019 yılı Şubat ayı sonuna kadar, ödemeleri gerektiği tarihten ödeme tarihine kadar (bu tarih dâhil) geçen süre için 7143 sayılı kanunun 9 uncu maddesinin altıncı fıkrasında belirlenen geç ödeme zammı  (gecikilen her ay ve kesri için 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zammı oranında hesaplanacak geç ödeme zammı) ile birlikte, ödemeleri şartıyla 7143 sayılı kanun hükümlerinden yararlandırılır. Bu oran halen aylık %2 olarak uygulanmaktadır.

Ancak bu kapsamında yapılacak ödemeler için 7143 sayılı kanunun 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının (a) ve (b) bentleri (katsayı uygulanmayacağına dair) hükümleri uygulanmaz.

7143 sayılı kanunun 10 uncu maddesinin on üçüncü fıkrası hükümleri (Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar ve tam mükellefiyete tabi gerçek kişiler ile kurumların yurt dışında elde ettikleri bazı kazançlara ilişkin hükümler) hariç olmak üzere 7143 sayılı kanun kapsamında 2018 yılı Aralık ve 2019 yılı Ocak ayında ödenmesi gereken taksitlerin ödeme süreleri, 2019 yılı Şubat ayı sonuna kadar uzatılmıştır.

7143 sayılı kanunun 3'üncü maddesinin dokuzuncu fıkrası (Maliye Bakanlığı'na bağlı tahsil daireleri tarafından takip edilmekte olan amme alacaklarından yıllık gelir veya kurumlar vergileri, gelir (stopaj) vergisi, kurumlar (stopaj) vergisi, katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi için bu madde ile 2 nci madde hükmünden yararlanmak üzere başvuruda bulunan mükellefler, taksit ödeme süresince bu vergi türleri ile ilgili verilen beyannameler üzerine tahakkuk eden bu vergileri çok zor durum olmaksızın her bir vergi türü itibarıyla bir takvim yılında ikiden fazla vadesinde ödememeleri ya da eksik ödemeleri hâlinde belirtilen madde hükümlerine göre yapılandırılan borçlarına ilişkin kalan taksitlerini ödeme haklarını kaybederler.) ile 8'inci maddesinin altıncı fıkrasında (Bu madde ile 7'nci madde hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunan borçlular, taksit ödeme süresince tahakkuk eden sigorta primlerini çok zor durum olmaksızın bir takvim yılında ikiden fazla vadesinde ödememeleri ya da eksik ödemeleri hâlinde, belirtilen madde hükümlerine göre yapılandırılan borçlarına ilişkin kalan taksitlerini ödeme haklarını kaybederler)  vadesinde ödenmesi öngörülen alacakların anılan fıkra hükümlerine göre ödenmemesi nedeniyle 28.12.2018 tarihi itibarıyla 7143 sayılı kanun hükümlerini ihlal etmiş olan borçluların ihlale neden olan tutarları, şubat 2019 sonuna kadar ödemeleri ya da bu süre içinde veya 28.12.2018 tarihinden önce yaptıkları başvurulara dayanılarak 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine göre çok zor durumda olduklarının tespit edilmesi hâlinde bu borçlular da 7143 sayılı kanun hükümlerinden yararlandırılacaktır.     

7143 sayılı kanunun 4 üncü maddesinin onuncu fıkrası (7143 sayılı kanunun kapsadığı dönemlere ilişkin olarak 7143 sayılı kanunun yayımı tarihini izleyen ikinci ayın sonuna kadar;

a) 213 sayılı Kanunun;

1) 371'inci maddesine göre beyan edilen matrahlar üzerinden tarh ve tahakkuk ettirilen vergilerin tamamı ile hesaplanacak pişmanlık zammı yerine 7143 sayılı kanunun yayımı tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; 7143 sayılı kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla pişmanlık zammı ve vergi cezalarının tamamının,

2) 30'uncu maddesinin dördüncü fıkrasına göre kendiliğinden verilen beyannameler üzerinden tarh ve tahakkuk ettirilen vergilerin tamamı ile hesaplanacak gecikme faizi yerine 7143 sayılı kanunun yayımı tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; 7143 sayılı kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla gecikme faizi ve vergi cezalarının tamamının,

b) 31/3/2018 tarihinden (bu tarih dâhil) önce verilmesi gerektiği halde 7143 sayılı kanunun yayımı tarihi itibarıyla emlak vergisi bildiriminde bulunmayan veya bildirimde bulunduğu hâlde vergisi eksik tahakkuk eden mükelleflerce bildirimde bulunulması ve tahakkuk eden vergi ve taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payının tamamı ile bunlara bağlı gecikme faizi ve gecikme zammı yerine 7143 sayılı kanunun yayımı tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; 7143 sayılı kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla bu alacaklara bağlı gecikme faizi, gecikme zammı ve vergi cezalarının tamamının,

c) 4458 sayılı Kanuna ve ilgili diğer kanunlara göre tahakkuku ve tahsili gerektiği halde yükümlü tarafından beyan edilmeyen aykırılıkların gümrük idaresinin tespitinden önce kendiliğinden bildirilmesi durumunda, gümrük vergilerinin tamamı ile hesaplanacak faiz yerine 7143 sayılı kanunun yayımı tarihine kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın; 7143 sayılı kanunda belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla faizlerin ve idari para cezalarının tamamının, tahsilinden vazgeçilir.) hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunduğu hâlde 28.12.2018 tarihi itibarıyla 7143 sayılı kanun hükümlerini ihlal eden borçluların ihlale neden olan tutarları, Şubat 2019 sonuna kadar ödemeleri, ödeme süresi gelmemiş taksitleri ise 7143 sayılı kanunda öngörülen şekilde tamamen ödemeleri hâlinde ilgili mevzuat uyarınca kesilmesi gereken vergi cezaları ve idari para cezalarının kesilmesinden ve tahakkuk edip etmediğine bakılmaksızın bu alacaklardan ve bunlara ilişkin fer’i alacakların tahsilinden vazgeçilir.

7143 sayılı kanunun 5 inci maddesi hükümlerine göre matrah ve/veya vergi artırımında bulunduğu hâlde tahakkuk eden vergileri süresinde ödemeyerek maddeden yararlanma hakkını kaybetmiş olanlar, ihlale neden olan tutarları Şubat 2019 sonuna kadar, ödeme süresi gelmemiş taksitleri ise 7143 sayılı kanunda öngörülen şekilde tamamen ödemeleri hâlinde 5 inci madde hükümlerinden yararlandırılır. Bu takdirde bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce matrah ve/veya vergi artırımına konu yıllar ve vergi türleri ile ilgili olarak;

a) Başlanılmış olan vergi incelemeleri ile tarhiyat öncesi uzlaşma, takdir ve tarh işlemleri,

b) Vergi/ceza ihbarnamesi tebliğ edilmiş olan vergi ve cezalara ilişkin olarak;

1) Dava açma süresi geçmemişse, dava açma, uzlaşma ve cezada indirim talebi süreleri,

2) Uzlaşmaya başvurulmuş ise uzlaşma işlemleri, dava açılmışsa davaya ilişkin yargılama işlemleri ile mahkemelerce verilmiş kararların infazı,

c) Açılmış davalarla ilgili kanun yollarına başvuru süreleri ile yargılama işlemleri ve mahkemelerce verilmiş kararların infazı,

ç) Matrah ve/veya vergi artırımı hükümlerinin ihlal edilmiş olması sebebiyle ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış tarhiyatlar üzerine tahakkuk etmiş alacakların takip ve tahsil işlemleri,

7143 sayılı kanun hükümleri ihlal edilmediği sürece durur. 7143 sayılı kanun hükümlerine uygun ödeme yapılmadığı takdirde duran süreler ve işlemler, ihlale neden olan taksitin ödeme süresinin son gününü takip eden günden itibaren devam eder. 7143 sayılı kanunun 5 inci maddesi hükümlerine göre tahakkuk eden vergilerin 7143 sayılı kanun hükümlerine göre ödenmesi şartıyla; bu fıkrada belirtilen başlanılmış olan vergi incelemeleri, tarhiyat öncesi ve sonrası uzlaşma, takdir, tarh işlemlerinden vazgeçilir, davalar sonlandırılır, mahkemelerce verilmiş kararlar infaz edilmez, yargılama giderleri taraflarca talep edilmez, tahakkuk etmemiş alacaklar ile tahakkuk etmiş vergiler ve bunlara bağlı gecikme faizi, gecikme zammı ile vergi cezalarının tahsilinden vazgeçilecektir.

7143 sayılı kanunun 5 inci maddesi hükümlerine göre matrah ve/veya vergi artırımında bulunduğu hâlde tahakkuk eden vergileri süresinde ödemeyerek maddeden yararlanma hakkını kaybetmiş olan mükelleflerden 28.12.2018 tarihinden önce ödenmesi gereken tutarların tamamının tahsil edilmiş olması hâlinde, bu mükellefler de anılan madde hükümlerinden yararlanacaktır.

7143 sayılı kanun hükümlerine göre yapılandırma başvurusunda bulunduğu hâlde 28.12.2018 tarihi itibariyle ödenmesi gereken tutarları süresinde ödemeyerek 7143 sayılı kanun hükümlerini ihlal eden borçlulardan, 28.12.2018 tarihinden önce 7143 sayılı kanun kapsamında yapılandırılan alacaklara karşılık cebren ya da rızaen tahsil edilen tutarlar, 7143 sayılı kanuna göre ödenmesi gereken taksitlerin en eski vadeli olanından başlamak üzere ve tahsil edildikleri tarihler dikkate alınarak bu madde hükmüne göre mahsup edilir. Bu şekilde yapılan mahsup sonrasında 7143 sayılı kanun hükümlerine göre ödenmesi gereken tutarlardan fazla ödendiği tespit edilen tutarlar ilgili mevzuat hükümlerine göre red ve iade edilir.

Borçlarını yapılandırıp ya da matrah artırıp şartları ihlal edenlere ikinci bir şans verilmiştir. Bilindiği gibi Mart ayında seçimler yapılacaktır ve sonrasında yakın zamanda seçim bulunmamaktadır. Dolayısı ile yapılandırma ya da şartları ihlal edenlere üçüncü bir şans daha verme kanunları yakın gelecekte çıkmayabilir.  O nedenle verilen bu ikinci şans iyi değerlendirilmelidir.