6102 sayılı Yeni TTK ile Anonim Şirketlerin Yönetim Kurulları ile ilgili olarak pekçok yeni düzenlemeler getirilmiştir. Yazımızda AŞ'lerin yönetim kurullarına ilişkin olarak kamuoyunca merak edilen yenilikleri ele alacağız.

6102 sayı Yeni TTK'nın 359-396 maddelerinde yönetim kurullarına ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir. Yeni TTK AŞ'lerin yönetim kurullarına ilişkin olarak birçok yenilik getirmiştir. Eski TTK'ya göre yönetim kurulunun en az üç kişiden oluşması gerekirken, Yeni TTK ile 1 Temmuz 2012'den itibaren tek kişilik yönetim kurulu mümkün olabileceği gibi birden fazla kişiden oluşan bir yönetim kurulu da olabilir. Ancak belirtmek gerekirki, temsile yetkili en az bir üyenin Türkiye'de yerleşik ve Türk vatandaşı olması şarttır. Bu durumda, tek kişilik yönetim kurulunun bulunması halinde bu kişinin Türkiye'de yerleşik ve Türk vatandaşı olması gerekecektir. Yönetim kurulunun birden fazla olması halinde ise temsile yetkili bir yönetim kurulu üyesi için bu şart aranacaktır.

Tek kişilik yönetim kurulu düzenlemesi ile tek kişilik AŞ kurulmasına parelel bir düzenleme yapılmış olmaktadır. Ayrıca, AŞ'lerde ve tüzel kişilerin (vakıflar, dernekler, üniversiteler gibi) kurdukları şirketlerde bu tüzel kişilerin yönetim kurulu üyeleri olmaları ve yönetime yabancıları karıştırmamaları olanağı getirilmiştir. Belirtmek gerekir ki, 403'üncü maddede belirtildiği üzere, bağımsız denetçiler tarafından olumsuz görüş yazılan veya görüş verilmesinden kaçınılan durumlarda, yönetim kurulu görüş yazısının kendisine teslimi tarihinden itibaren dört iş günü içinde, genel kurulu toplantıya çağıracak ve görevinden toplantı gününde geçerli olacak şekilde istifa edecektir. Genel kurul da yeni bir yönetim kurulu seçecektir. 362'nci maddede belirtildiği üzere, esas sözleşmede aksine hüküm olmadığı sürece genel kurul aynı kişiyi yeniden seçebilecektir. Buradan anlaşılmaktadırki, bağımsız denetçinin olumsuz görüş vermesi ya da görüş vermekten kaçınması halinde istifa etmek zorunda kalan tek kişilik yönetim kurulu üyesinin tekrardan yönetim kurulu üyesi olmasına engel bir düzenleme bulunmamaktadır.

Yeni TTK'da AŞ'lerin yönetim kuruluna ilişkin diğer bir yeni düzenleme ise, şirket ortağı olmayan kişilerin yönetim kurulu üyeliğine seçilebilmesi ve bu görevlerine başlayabilmek için ortak olma şartının aranmamasıdır. Eski TTK'daki yönetim kuruluna seçilebilmek için ortak olma şartı kaldırılarak, yapay pay sahipliğinin ve kanunun dolanılmasının önüne geçilmiş olmaktadır.

Yeni TTK ile tüzel kişilerin de yönetim kurulu üyesi olabilmesi olanağı getirilmiştir. Halbuki yürürlükteki TTK buna izin vermemekte, tüzel kişinin temsilcisi olan gerçek kişinin seçilmesini istemektedir. Gerçek kişi temsilcinin ise yönetim kurulunda kendi sorumluluğu altında çalıştığı ve karar aldığı için kararlarının tüzel kişiyi bağlamayacağı kabul edilmektedir. Dolayısıyla temsilcinin eylem ve kararlarından tüzel kişi sorumlu tutulamayacaktır. Oysa gerçek kişi temsilci tüzel kişinin talimatı ile hareket etmektedir. Yeni TTK ile tüzel kişi yönetim kurulu üyesi olarak seçilebilecek, yönetim kurulu toplantılarına kendi adına katılacak olan gerçek kişiyi kendisi belirleyecek, belirlenen kişiyi tescil ve ilan edecek ve bu kişiyi de istediği zaman değiştirebilecektir. Böylelikle hukuk gerçeğine uygun olarak sorumluluk tüzel kişilikte olacaktır.

Diğer bir yenilik ise, pay sahibi gruplarının YK'da temsil edilebilmesinin kanuni alt yapısının oluşturulmuş olmasıdır. Buna ilişkin düzenleme 360'ıncı maddede yapılmıştır. 390'ıncı maddede ise kararların nasıl alınacağı düzenlenmiş olup, esas sözleşmede aksine ağırlaştırıcı bir hüküm bulunmadığı takdirde, yönetim kurulu üye tam sayısının çoğunluğu ile toplanıp, kararlarını da toplantıda hazır bulunan üyelerin çoğunluğu ile alabileceklerdir. Eski TTK'da ise, yönetim kurulunun bir karar verebilmesi için, üyelerin en az yarısından bir fazlasının toplantıda hazır olması ve kararların da toplantıya katılan üyelerin çoğunluğuyla alınması gerekiyordu. örneğin, yönetim kurulunun 5 kişiden oluşması halinde yeni TTK'ya göre en az 3 kişiyle (5/2=2,5) toplanabilecek ve en az 2 kişinin oyuyla karar alınabilecekken, eski TTK'ya göre en az 4 kişiyle (5/2=2,5+1=3,5) toplanabilecek ve en az 3 kişinin aynı yöndeki oyuyla karar alabilecektir. Oylarda eşitlik olması halinde konu gelecek toplantıya bırakılacak ve ikinci toplantıda da eşitlik olursa söz konusu öneri reddedilmiş sayılacaktır.

Yönetim kurullarına ilişkin bir diğer yeni konu ise, yönetim kurulu üyeliğine seçilecek üyelerden en az dörtte birinin yüksek öğrenim görmüş olması (ön lisans diplomasına sahip olmak yeterlidir) şartıdır. Tek üyeli yönetim kurullarında ise bu şart aranmayacaktır. Yönetim kurulunun 4 kişiden oluşması halinde en az 1 kişinin yüksek öğrenim görmüş olması gerekmektedir. Ancak yönetim kurulunun örneğin 3 ya da 6 kişiden oluşması halinde kaç kişinin yüksek öğrenim görmüş olma şartı aranacağı net değildir. Yeni TTK'daki yönetim kurullarına ilişkin bir yenilikte, elektronik ortamda yönetim kurulu toplantılarının yapılabilecek olmasıdır.

Yukarıda bahsettiğimiz üzere kanunda yeterince açıklığa kavuşturulmamış noktalar bulunmakta olup, ikincil düzenlemelerde bu tür durumların açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.