Gazeteport/Thelira 29.04.2013 Tarihli "Kanuni yedek akçe ayrılırken geçmiş yıl zararları dikkate alınacak mıdır?" Başlıklı Ekrem Öncü Köşe Yazısı
- 29 Nisan 2013
Ekrem öncü
![Ekrem Öncü](&qquot;http://www.gazeteport.com.tr/i/y/133361491311562.jpg")
Kanuni yedek akçe ayrılırken geçmiş yıl zararları dikkate alınacak mıdır?
Değerli okurlarımız, bilindiği üzere Yeni TTK ile şirketler 2013 yılından itibaren avans kar payı dağıtabileceklerdir. Ayrıca, 2012 hesap dönemi için kurumlar vergisi beyan dönemi de bugün son buluyor ve kar çıkan şirketler için kar dağıtımı gündeme gelebilecektir. Bu yazımızda, kar dağıtımı yapılmak istenmesi halinde yıllık kardan geçmiş yıl zararları düşülmeden önce mi, yoksa geçmiş yıl zararları düşüldükten sonra mı kanuni yedek akçe ayrılması gerektiğini ele alacağız.
Yeni TTK'nın 519'uncu maddesine göre, yıllık karın %5'i, ödenmiş sermayenin yüzde yirmisine ulaşıncaya kadar genel kanuni yedek akçe ayrılır. Eski TTK'nın 466'ncı maddesinde Yeni TTK düzenlemesinden farklı olarak 'safi kar' kavramı yerine 'yıllık kar' kullanılmıştır. Nitekim, Yeni TTK'nın 519'uncu maddesinin gerekçesinde de, uygulamada yorum güçlükleri doğurduğundan gerek kelimelerin seçiminde, gerek söz diziminde önemli değişiklikler yapılmış, ancak içeriğe temel olan düşünce ve hükümler değiştirilmemiştir denilmiştir.
Yeni TTK'nın 508'inci maddesine göre yıllık kar, yıllık bilançoya göre belirlenecektir. Eski TTK'nın 457'nci maddesi uyarınca da, safi kazanç, yıllık bilançoya göre hesap ve tesbit olunmakta idi. Yeni TTK'da 'yıllık kar'ın ne anlama geldiği açıklanmış değildir.
Yıllık kar, vergi öncesi kar mıdır, yoksa vergi sonrası kar mıdır?
Bu konu yoruma açık bir konudur. Bazıları yıllık karın vergi öncesi kar olması gerektiğini iddia ederken bazıları da vergi sonrası kar olduğunu iddia edebilir. Benim kanaatim vergi sonrası kar olduğu yönündedir. Aşağıya almış olduğum 'Kar Payı Avansı Dağıtımı Tebliği' ile 'Kar Dağıtım Tablosu' sıralaması da bu görüşümüzü desteklemektedir.
KAR PAYI AVANSI DAĞITIMI TEBLİĞİ SIRALAMASI;
Ara Dönem Karı
Varsa Geçmiş Yıl Zararları (-)
Kurumlar Vergisi (-)
Gelir Vergisi Kesintileri (-)
Diğer Vergi ve Benzerleri (-)
1. Tertip Kanuni Yedek Akçeler (-)
KAR DAĞITIM TABLOSU SIRALAMASI;
Dönem Karı
ödenecek Vergi Ve Yasal Yükümlülükler (-)
Kurumlar Vergisi (Gelir Vergisi)
Gelir Vergisi Kesintisi
Diğer Vergi ve Yasal Yükümlülükler
Net Dönem Karı
Geçmiş Dönemler Zararı (-)
1. Tertip Yasal Yedek Akçe (-)
Geçmiş yıl zararları kanuni yedek akçenin ayrılmasında dikkate alınacak mıdır?
Yukarıda da belirttiğimiz gibi 'yıllık kar' üzerinden genel kanuni yedek akçe ayrılacağı düzenlenmiş, ancak, 'yıllık kar'ın ne olduğu Yeni TTK'da açıklanmamıştır. Aşağıda belirteceğim gerekçelerle geçmiş yıl zararları düşüldükten sonraki kar üzerinden kanuni yedek akçe (1. Tertip yasal yedek akçe) ayrılmalıdır.
-Yeni TTK'nın 519/3'üncü maddesi uyarınca ayrılan kanuni yedek akçe zararların kapatılması için kullanılabilecektir. Dolayısıyla bu halde, bir zarar mevcut ise, bu zararın kapatılmasında ayrılan yedek akçenin kullanılması mümkün iken, geçmiş yıl zararlarını düşülmeden yedek akçe ayrılması şirketin mali açıdan faydasına olmayacaktır.
-Yukarıda yer alan kar payı avansı dağıtımı tebliği ve kar dağıtım tablosu hesaplama sıralaması da, geçmiş yıllar zararlarının mahsup edilmesini gerektirmektedir.
Sonuç olarak geçmiş yıl zararları düşüldükten sonraki yıllık kar üzerinden kanuni yedek akçe hesaplanabilecektir. Şirketlerin faaliyeti bir bütün olarak ele alınmalıdır. Zararlı bir şirket zararlarını kapamadan kanuni yedek akçe ayırtmak anlamlı olmayacaktır. Nitekim kanun bu mantıkla ayrılan kanuni yedek akçenin zararların kapatılmasında kullanılmasına müsaade etmektedir. Diğer yandan, kar dağıtım tablosu ile kar payı avansı tebliği de bu mantıkla hazırlanmıştır.