Değerli okurlarımız daha önceki yazılarımızda Vergi Usul Kanunu (VUK) Tasarısı ile uzlaşma

konusunda getirilen yenilikler ele alınmıştı. Bu yazımda ise tasarı henüz yasalaşmadan

uygulamada uzlaşmalarda yeni döneme geçilmesi konusunu ele alacağım.

VUK Tasarısı ile vergi aslında uzlaşma istisnai haller dışında kaldırılmaktadır. Diğer bir konu ise

uzlaşma komisyonlarının raporu yeniden değerlendirmek için rapor değerlendirme komisyonlarına

gönderme yetkisidir.

Tasarıya göre, aşağıdaki haller dışında vergi aslında uzlaşma söz konusu olmayacaktır.

Uzlaşmaya konu vergide vergi hatası bulunması,

Uzlaşmaya konu olayla ilgili aksi yönde istikrar kazanmış yargı kararları bulunması,

Yanılma halinin bulunması,

Rapor değerlendirme komisyonu mütalaasında, önerilen tarhiyata ilişkin olarak maddede

belirtilen aykırılıklar bulunduğunun bildirilmesi

Bu durumlarda vergi aslında indirim yapılması mümkün olacaktır. İndirim oranına ilişkin bir

düzenleme yapılmadığından indirim oranı %5­10 civarında olabileceği gibi %100 de olabilecektir.

Yani yukarıdaki hallerde vergi aslının tamamının silinmesi mümkün olabilecektir.

Vergi aslında indirimin kaldırılacak olması kanaatimce olumlu bir düzenlemedir. Nitekim bazı

mükellefler için vergi aslında indirim yapılıyorken bazıları için yapılmaması vergide adalet ilkesini

zedelemekte idi. Vergi aslında indirim gören haller de hata, yanılma hali gibi açık, öngörülebilir

hallerdir.

Ancak unutulmamalıdır ki, vergi aslında indirim yapılmaması yazılan vergi inceleme

raporlarının yargı kararları ile diğer birçok hususun dikkatlice ele alınması ile mümkün

olabilecektir. örneğin, kayıt dışı bir gelir hakkında rapor yazılıyor iken mükelleflerin %5'lik

satışlarında %80 kar marjı varsa ve diğer satışlarında kar marjı çok daha düşük iken ve

kayıt dışı maliyetleri de var iken mükellefe %80 kar ettin deniyor ise vergi aslında indirim

yapılıyor olabilmelidir.

Birkaç haftadır uzlaşma komisyonlarında mükelleflere, 'sahte fatura kullanmaktan kaynaklı

vergi inceleme raporlarına dayalı tarhiyatlar için vergi aslının tamamını ve vergi ziyaı

cezalarının %25'ini alıyoruz, sahte fatura kullanma dışındaki tarhiyatlarda ise vergi aslının

tamamını ve cezaların %20'sini alıyoruz' şeklinde yaklaşılmaktadır.

Aslında bu şekilde bir yaklaşım uzlaşma değildir. Bu yaklaşım VUK Tasarısına 'sahte fatura

kullanmaktan kaynaklı yapılan tarhiyatlarda vergi aslında indirim yapılmaz ve cezaların

%25'i, diğer tarhiyatlarda ise vergi aslında indirim yapılmaksızın cezaların %20'si alınır'

şeklinde bir ekleme yapılacak olur ise uzlaşma müessesi de ortadan kalkmış olur. Hem

mükellefler hem de idare uzlaşma müessesesi ile uğraşmamış olur. Mükellefler de yazılan

raporlara dayalı tarhiyatların hatalı olduğunu düşünüyor ise yargı yoluna başvururlar.

Nitekim, birkaç haftadır uzlaşmalarda cezalarda sahte fatura kullanımında %25, bunun dışındaki

hallerde %25 alıyoruz demek uzlaşma değildir. Tek taraflı irade beyanıdır. Uzlaşma demek, iki

tarafın vergi inceleme raporunu değerlendirerek ortak bir noktada buluşması demektir. Son

haftalardaki bu yaklaşım muhtemeldir ki, uzlaşmanın azalması ve uzlaşamamanın artmasına

neden olacaktır. Doğal olarak da Vergi Mahkemelerinin iş yükü daha fazla artacaktır.