Gazeteport/Thelira 23.09.2013 Tarihli "Limited şirket ortaklarının kamu borçlarından doğan sorumluluklarında önemli değişiklikler yapılmıştır!" Başlıklı Ekrem Öncü Köşe Yazısı
- 23 Eylül 2013
Ekrem öncü
Limited şirket ortaklarının kamu borçlarından doğan sorumluluklarında önemli değişiklikler yapılmıştır!
Değerli okurlarımız Yeni TTK ile limited şirketlerde müdürlük konusu Eski TTK'ya göre önemli değişikliğe uğramıştır. Eski TTK'nın 540'ıncı maddesinde, aksi kararlaştırılmış olmadıkça, ortakların hep birlikte müdür sıfatıyla şirket işlerini idareye ve şirketi temsile mezun ve mecbur oldukları hükme bağlanmış idi. Böyle bir durumda ortaklar hakkında 6183 sayılı Kanun uyarınca yapılacak takip; 35'inci madde hükümlerine göre sermaye hisseleri oranında yapılmamakta idi. Ortakların hepsi kanuni temsilci sıfatına haiz olacaklarından, haklarındaki takip 6183 sayılı Kanunun mükerrer 35'inci maddesine göre, amme alacağının tamamından müşterek ve müteselsil sorumluluk esasına göre yürütülmekte idi.
Ancak, şirket sözleşmesi veya genel kurul kararı ile şirketin idare ve temsili ortaklardan bir veya birkaçına bırakılmış ise, kanuni temsilci sıfatı taşıyan ortak veya ortaklara mükerrer 35'inci madde uyarınca amme alacağının tamamı için gidilmekte ve kanuni temsilci sıfatını taşımayan ortaklara ise 35'inci madde uyarınca hisseleri nispetinde gidilmekte idi.
Limited şirketlerde şirketlerin yönetim ve temsili (müdürlük) Yeni TTK'nın 623'üncü maddesinde düzenlenmiş olup buna göre;
'(1) Şirketin yönetimi ve temsili şirket sözleşmesi ile düzenlenir. Şirketin sözleşmesi ile yönetimi ve temsili, müdür sıfatını taşıyan bir veya birden fazla ortağa veya tüm ortaklara ya da üçüncü kişilere verilebilir. En azından bir ortağın, şirketi yönetim hakkının ve temsil yetkisinin bulunması gerekir.
(2) Şirketin müdürlerinden biri bir tüzel kişi olduğu takdirde, bu kişi bu görevi tüzel kişi adına yerine getirecek bir gerçek kişiyi belirler.
(3) Müdürler, kanunla veya şirket sözleşmesi ile genel kurula bırakılmamış bulunan yönetime ilişkin tüm konularda karar almaya ve bu kararları yürütmeye yetkilidirler.' düzenlemesine yer verilmiştir.
Yeni TTK ile yapılan değişiklik sonrası 11.09.2013 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Seri:A Sıra No:5 Genel Tebliği ile Seri:A Sıra No:1 Genel Tebliğine ilave yapılarak konu hakkında açıklamalar yapılmıştır. Tebliğ açıklamalarına göre;
'6102 sayılı Kanuna göre, limited şirketin kanuni temsilcisi, şirket sözleşmesi ile tayin edilmiş müdür sıfatını taşıyan bir veya birden fazla ortak veya tüm ortaklar ya da üçüncü kişiler olabilecektir. Ancak üçüncü kişilere şirketin yönetim ve temsilinin verilebilmesi için ortaklardan en az birinin şirketi yönetim hakkının ve temsil yetkisinin bulunması gerekmektedir.
Buna göre, limited şirket ortakları hakkında 6183 sayılı Kanun uyarınca yapılacak takip; 35'inci madde hükümlerine göre sermaye hisseleri oranında, 6102 sayılı Kanun hükümlerine göre tespit edilen kanuni temsilcileri hakkındaki takip ise 6183 sayılı Kanunun mükerrer 35'inci maddesine göre amme alacağının tamamından, müşterek ve müteselsil sorumluluk esasına göre yürütülecektir.
Diğer taraftan, 6102 sayılı Kanun 1/7/2012 tarihinde yürürlüğe girmiş olup amme alacağının ödenmesinden müşterek ve müteselsil sorumluluğu bulunan kanuni temsilcilerin tespitinde amme alacağının doğduğu ve ödenmesi gerektiği tarihte yürürlükte bulunan ilgili Kanun hükümleri dikkate alınacaktır.'
Tebliğ açıklamalarından görüleceği üzere limited şirket ortakları hakkında 6183 sayılı Kanun uyarınca yapılacak takip; 35'inci madde hükümlerine göre sermaye hisseleri oranında, 6102 sayılı Kanun hükümlerine göre tespit edilen kanuni temsilcileri hakkındaki takip ise 6183 sayılı Kanunun mükerrer 35'inci maddesine göre amme alacağının tamamından, müşterek ve müteselsil sorumluluk esasına göre yürütülecektir. Bu düzenleme ile Eski TTK'nın 540'ıncı maddesinde yer alan, 'aksi kararlaştırılmış olmadıkça, ortakların hep birlikte müdür sıfatıyla şirket işlerini idareye ve şirketi temsile mezun ve mecbur oldukları' düzenlemesi kaldırıldığından, ortakların tamamı kanuni temsilci sıfatıyla mükerrer 35'inci madde uyarınca takibe tabi tutulmayacaktır.
6183 sayılı kanunun mükerrer 35'inci maddesi uyarınca, borcun tamamından sorumlu tutulacak olan kanuni temsilci sıfatını taşıyan ortak ve bunun yanında var ise dışarıdan atanan kanuni temsilci olacaktır. Diğer ortaklar ise mükerrer 35'inci madde uyarınca borcun tamamından değil, 35'inci madde uyarınca hissesi nispetinde sorumlu olacaktır.
KANUNİ TEMSİLCİ (MüDüR) SEçİLEN TüZEL KİŞİLERLE İLGİLİ SORUMLULUK NASIL OLACAKTIR?
Yeni TTK'nın 623'üncü maddesi ile limited şirketlere tüzel kişiler de müdür olarak seçilebileceklerdir. üstelik seçilecek tüzel kişi o limited şirketin ortağı olabileceği gibi ortağı da olmayabilecektir. Limited şirkete tüzel kişininin müdür seçilmesi halinde, müdür seçilen tüzel kişi kendi adına görevi yerine getirecek bir gerçek kişiyi belirleyecektir.
Burada önemle vurgulanmalıdır ki, tüzel kişinin seçtiği gerçek kişi müdür olarak değerlendirilemeyecektir. Müdür olan tüzel kişiliktir. Tüzel kişinin seçtiği gerçek kişi tüzel kişi adına müdürlük faaliyetini temsilen yürüten kişidir. Dolayısıyla, limited şirketten tahsil edilemeyen amme alacağı, tüzel kişi adına işlemleri yürüten gerçek kişiden değil kanuni temsilci sıfatı ile mükerrer 35'inci madde uyarınca tüzel kişiden tahsil edilecektir. Bu konuya ilişkin tahsilat genel tebliğinde özel bir açıklama yapılmamıştır, ancak kanuni temsilcinin sorumluluğundan bahsedilirken kanuni temsilcinin gerçek kişi ya da tüzel kişi olması kanunun uygulamasını değiştirmeyecektir.
Gelecek yazımızda ise anonim şirketlerin yönetim kurullarının kamu borçlarından doğan sorumlulukları ele alınacaktır.