Gazeteport/Thelira 27.01.2014 Tarihli "Tek ortaklığa düşen şirketler dikkat!" Başlıklı Ekrem Öncü Köşe Yazısı
- 27 Ocak 2014
Ekrem öncü
Tek ortaklığa düşen şirketler dikkat!
Yeni Ticaret Kanununun yürürlüğe girmesiyle birlikte tek ortaklı şirketlerin kurulması mümkün hale geldi ve tek ortaklı şirketler oldukça yaygınlaştı ve yaygınlaşmaya da devam ediyor. Bilindiği gibi anonim şirketlerin hisse devirleri ticaret siciline tescil edilmek zorunda değildir. Limited şirketlerin ise hisse devirleri ticaret siciline tescil edilmek ve ilan edilmek zorundadır.
Ancak ister anonim şirket olsun ister limited şirket olsun tek ortağa düşülmesi durumunda durum farklı olmaktadır.
ANONİM ŞİRKETLERİN TEK ORTAĞA DüŞMESİ
Anonim şirketlerin pay sahibi sayısının bire düşmesi halinde yapılması gerekenler Yeni Ticaret Kanununun 338/2'nci maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, pay sahibi sayısı bire düşerse, durum,
- bu sonucu doğuran işlem tarihinden itibaren yedi gün içinde yönetim kuruluna yazılı olarak bildirilir.
- Yönetim kurulu bildirimi aldığı tarihten itibaren yedi gün içinde, şirketin tek pay sahipli bir anonim şirket olduğunu tescil ve ilan ettirir.
- Ayrıca, hem şirketin tek pay sahipli olarak kurulması hem de payların tek kişide toplanması hâlinde tek pay sahibinin adı, yerleşim yeri ve vatandaşlığı da tescil ve ilan edilir.
- Aksi hâlde doğacak zarardan, bildirimde bulunmayan pay sahibi ve tescil ve ilanı yaptırmayan yönetim kurulu sorumludur.
Dolaysısı ile anonim şirketlerde ortak sayısı tek ortağa düşecek olur ise bu durum 7 gün içinde yönetim kuruluna bildirilecek, yönetim kurulu da bildirimi aldıktan sonra 7 gün içinde şirketin tek pay sahipli bir anonim şirket olduğunu tescil ve ilan ettirecektir. Yine, payların tek kişide toplanması hâlinde tek pay sahibinin adı, yerleşim yeri ve vatandaşlığı da tescil ve ilan edilecektir.
Ancak hemen vurgulayalım ki, 338/2 düzenlemesinde zorunluluk bulunmamasına rağmen ticaret odaları ortak sayısının teke inmesi halinde genel kurul yapılmasını da istemektedirler.
Görüleceği üzere normal koşullarda anonim şirket hisse devirleri tescil ve ilan edilmek zorunda değilken, tek ortağa düşülmesi halinde tescil ve ilan zorunlu olarak aranmaktadır.
Diğer yandan TTK'nın 363/1 maddesi uyarınca, herhangi bir sebeple bir üyelik boşalırsa, yönetim kurulu, kanuni şartları haiz birini, geçici olarak yönetim kurulu üyeliğine seçip ilk genel kurulun onayına sunar. Bu yolla seçilen üye, onaya sunulduğu genel kurul toplantısına kadar görev yapar ve onaylanması hâlinde selefinin süresini tamamlar.
363'üncü madde düzenlemesi de ticaret odaları uygulamalarına göre anonim şirketin tek ortağa düşmesi halinde uygulanabilirliğini yitirmektedir.
LİMİTED ŞİRKETLERİN TEK ORTAĞA DüŞMESİ
Limited şirketlerin tek ortağa düşmesi ise 574/2'de düzenlenmiştir. Buna göre de,
- ortak sayısı bire düşerse durum, bu sonucu doğuran işlem tarihinden itibaren yedi gün içinde müdürlere yazıyla bildirilir.
- Müdürler, bildirimin alınması tarihinden başlayarak yedinci günün sonuna kadar, şirketin tek ortaklı olduğunu, bu ortağın adını, yerleşim yerini ve vatandaşlığını tescil ve ilan ettirirler,
- aksi hâlde doğacak zarardan sorumlu olurlar. Aynı yükümlülük, şirketin bir ortakla kurulduğu hâllerde de geçerlidir.
Limited şirketin tek ortağa düşmesi halinde de anonim şirketlere benzer düzenlemeler getirilmiştir. 574/2'de de genel kurul yapılma zorunluluğundan bahsedilmemektedir. Ancak odalar genel kurul yapılmadan işlem yapmamaktadırlar.
Şirketlerin tek ortaklığa düşmesi oldukça yaygın bir uygulamaya dönüşmüştür ve uygulamanın nasıl olacağı yeterince açıklığa kavuşmuş değildir. Kanaatimce Gümrük ve Ticaret Bakanlığı konuya ilişkin olarak kapsamlı bir genelge çıkarmalıdır. Aksi türlü uygulama eski alışkanlıkların devam ettirilmesi yönünde şekillenmektedir.